Het referaat is een verslag het onderwerp 'situatie' in de stedenbouwkunde. Het gaat over verschillende aspecten in de ligging van dorpen en steden en is eigenlijk een samenvatting en het onderwerp
Bij de inrichting van stedelijke gebieden speelt de bestaande situatie een rol. Land is gevormd in
miljoenen jaren en is meestal veel veranderd, zowel natuurlijk als door de mens. De gevormde
structuren in de landschappen zijn de basis voor het ontstaan en de vorming van steden. Zoals in de
middeleeuwen: steden ontstonden toen op de rand van een verhoogde zandgrond(strategische
redenen) of aan een rivier om zo goede transport mogelijkheden te hebben Het ontwerpen in deze
landschappen brengt keuzes met zich mee, zeker in Nederland, waar de bevolkingsdichtheid extreem
hoog is en waar een stijgende zeespiegel een grote bedreiging vormt.
De locatie en plattegrond van steden is dus niet willekeurig, maar afhankelijk van rivieren, soorten
ondergrond, reliëf etc. Steden hebben dus een bepaalde opzet en om ze eenvoudiger te analyseren
en onderscheiden wordt er gebruik gemaakt van een ‘lagenbenadering’. Er zijn drie lagen: de
ondergrond-, netwerk- en de occupatie laag. Alle drie de lagen beïnvloeden elkaar en veranderen in
de loop van de tijd. Een ontwerp kan de landschappelijke structuren en dus de ondergrond- en
netwerk laag overnemen. Er wordt hier gebouwd met de bestaande ondergrond. Dit zie je terug bij
veel oude middeleeuwse steden met grachten. De netwerk laag met de verschillende grachten
dienen als basis voor het stratenpatroon, andere infrastructuur en de bebouwing. Dit type ontwerp is
vaak een verstedelijkt cultuur- of verstedelijkt natuurlandschap wat inhoudt dat het de patronen van
het landschap volgt. Voordeel hiervan is het eenvoudige ontwerp aan de hand van de bestaande
situatie.
Het tegenovergestelde van overnemen is het negeren van de bestaande structuur. Veel flatwijken
zijn hier een voorbeeld van. Het negeren van de bestaande ondergrond en het afschermen van het
plangebied werd veel toegepast in naoorlogse wijken waarbij er met een nieuwe ingeving
grootschalige wijken ontstonden. Het idee hierachter was dat wonen en werken strikt gescheiden
zou zijn en dat mensen optimaal konden ontspannen. Het nadeel hiervan is dat deze wijken erg
geïsoleerd zijn van andere stadsdelen. Bovendien deelden ze niet de culturele elementen van andere
wijken. Daarentegen kunnen steden die de bestaande situatie negeren ook voordelen bieden. Ten
eerste kan dan in het ontwerp optimaal rekening worden gehouden met verkeer en transport, door
ruime (ring)wegen. Ook is de ruimtelijke structuur in de wijk erg goed door bijvoorbeeld veel parken,
pleinen en water. Hier staat tegenover dat de ruimtelijke structuur tussen de andere wijken erg
verschilt, maar dat geeft ook de verschillende wijken juist karakter. Almere is hier een goed
voorbeeld van en valt binnen de categorie orthogonaal stadsontwerp.
Wat ook een positief effect heeft op de ruimtelijke structuur, is een ontwerp dat een bepaalde
structuur selecteert of versterkt uit de bestaande situatie. Zo kan een bestaand landgoed of een
rivier worden laten liggen terwijl daaromheen nieuwe wijken worden ontworpen. De wijk Leidsche
rijn bij Utrecht is grootschalig ontworpen, maar het bestaande dorpje Alendorp is behouden
gebleven. Het vormt nu samen met sportvelden, parken en een meanderende rivier een groene kern
tussen de nieuw ontworpen wijken. Dit is selecteren
Deze vorm van stedenontwerp is samen met een bestaande situatie versterken een combinatie van
overnemen en negeren. Bij versterken past het voorbeeld het dorp Eibergen in de Achterhoek, waar
een oude spoorlijn is omgetoverd tot fietspad dat door het gehele dorp loopt. Het fietspad ligt in een
lang park met veel groen en een stuk spoor ligt er nog als decoratie. Het is een erg mooi geheel door
de combinatie van bebouwing, groen en karakter.
Al met al is het duidelijk dat er bij het ontwerpen van een stad een positie ten opzichte van de
bestaande ondergrond moet worden genomen. Ik vind dat het overnemen van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CrazyJim. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
