College aantekeningen
Uitgebreide aantekeningen Religiegeschiedenis
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Uitgebreide aantekeningen Religiegeschiedenis, met een goede structuur en de belangrijke termen zijn onderstreept.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Religiegeschiedenis aantekeningenHoorcollege 1:
Introductie
Wat zit erachter religieus geïnspireerd geweld? Religieus geweld is zeer rationeel en
het vertoont bepaalde patronen.
Doel en opbouw:
enerzijds de geschiedenis van religie, religie is een integraal onderdeel van
het Europese verleden.--> leven is tot vrij kort in de twintigste eeuw
doordrongen van religie.
Anderzijds relatie tussen geloof en geweld.
- Moeilijke reflectie en secularisatie
Historisch narratief: religieus geweld in Europa als iets van het verleden.
Primitieve vormen van gedrag, gedreven door emoties en haat heeft
Europa zogenaamd achtergelaten.
Maar: Paty, Nice, Noord-Ierland en Joegoslavië narratief heeft
herziening nodig.
Religieus afdoen als barbaars en irrationeel is te makkelijk.
Wat is religie?
- Als geheel van religieuze ideeën (body beliefs): heilige teksten, clerus,
religieuze instituties (kerk)
Gaan over verhoudingen tussen gelovigen en het bovennatuurlijke die een
gemeenschap vormen, maken gebruik van orale en schriftelijke culturen.
- Als gemeenschap van gelovigen
- Socio-culturele praktijken en ervaringen, hier gaat de cursus meer over.
- Gaat dus niet over de theoretische richtlijnen maar over de praktijk, hoe
mensen zelf vorm geven aan de religie.
- Lived religion is bijzonder historisch bepaald, het verandert continu.
Wat is religiegeschiedenis?
Eerst vooral kerkgeschiedenis, geschiedenis van het instituut.
Vooral geschiedenis van het christendom.
Eusebius: schreef de eerste kerkgeschiedenis
, Beda: schreef in de zevende eeuw een soortgelijk boek
Beide een institutionele en positivistische benadering.
Negentiende eeuw: geschiedwetenschap
- Kerkgeschiedenis was een universitaire discipline
1865: leerstoelhouders waren zelf predikant
Nationale en confessionele geschiedschrijving= binnen de eigen
geloofsgemeenschap, zonder interactie met andere groeperingen
benadering
oudheid tot en met 1950 was het een kerkgeschiedenis (institutionele
benadering)
Jaren 60: history from below
- Van kerkgeschiedenis naar religiegeschiedenis (lived religion)
- Niet enkel meer beschouwd als geschiedenis van belangrijke personen en
de bijbehorende instituties.
- Cultural turn 1970-1990: antropologische benadering, als sociaal-cultureel
fenomeen
- Voorbij 19de-eeuwse grenzen
- Werd de geschiedschrijving internationaal en vergelijking tussen religieuze
groeperingen.
Hoorcollege 2:
Religieus geweld in vroegmodern Europa
- Relatief recent onderzoek
Religieus geweld is lang genegeerd in de historiografie
Kerkhistorici, stonden vaker stil bij het slachtofferschap want het was een
ongemakkelijke waarheid.
Economische historici: religieus geweld werd als marxistische strijd
begrepen, godsdienstoorlogen vanuit de marxistische klassenstrijd.
Politieke historici: Religieus geweld moest volgens deze historici gezien
worden als een uitwas van politieke factiecrises.
Waarom dachten katholieken en protestanten dat geweld de oplossing
was, na de splitsing van het Christendom in (West)-Europa?
Conclusie van de eerste tekst: was niet irrationeel, zaten patronen in.
, Wat dreef katholieken en protestanten om geweld te gebruiken?
- Christelijke traditie van vervolging.
Augustinus versus Donatisten: vervolgen van afwijkende groeperingen was
de norm (‘tough love’), vervolging als noodzakelijk kwaad.
Augustinus: geloof is een innerlijke overtuiging, vervolging is enkel om een
ketter tot inzicht te laten komen, tot een soort inkering.
Bijbel en vervolging in Oude Testament (geloof in een enkele religieuze
waarheid)
- Doodstraf voor afgoderij, valse profeten en blasfemie.
Christelijke denkers trokken dit door naar ketterij.
Heropnemen passage tijdens Reformatie
- Gedeelde traditie van geweld tegen andersdenkenden. Katholieken en
protestanten hadden een gedeelde traditie die hun geweld legitimeerden.
Confessionalisering
- Geloofsbelijdenis
- Augsburgse confessie, Heidelberg en Concilie van Trente.
- Vastleggen van leer iedere keer sterk sociaal proces van inclusie en
exclusie
- Aanscherpen van het verduidelijken van de leer, leidde tot zwartwit denken
(religieuze scheidslijnen)
- ‘Othering’: bevestigen eigen identiteit, een tegenbeeld om zo hun eigen
identiteit te bevestigen.
Corpus christianum:
Geloof als een collectieve zaak, geloof werd niet als een individuele zaak
gezien. Wat is goed voor de gemeenschap.
Geloof en seculiere zaken zijn met elkaar verbonden.
Gemeenschap als heilig lichaam, beeldspraak die bloedserieus werd
genomen. De gunst en genade van god moest gewonnen worden, winnen
van deze gunst was een collectieve zaak, als iemand niet in de pas liep,
heb je een probleem, is dus een soort bindmiddel.
, Dus religieuze verdeeldheid leidt tot rampzalige gevolgen. Ketters moeten
daarom bestreden worden.
Sociale controle omtrent de religieuze zuiverheid:
Ketterij moet gezuiverd worden door ketters op de brandstapel te gooien.
Geen zinloze vertoning van bruutgeweld. had voor hen een
gemeenschappelijk doel/belang.
Tegenwoordig is religie meer een privézaak.
Vroegmoderne tijd kon prediking tot geweld leiden. Prediking was een
massamedium, omdat de meesten ongeletterd waren.
Preken en het religieuze leven in de NT
Heilige taak/Jezus en Apostelen
Calvijn: Woord van god verkondigen met als doel om te indoctrineren zowel
publiek als privaat.
Preken worden doorgaans als saai gezien door historici: eerst vooral
institutionele lijsten van predikers en het chronologische overzicht hoe de
ideeën veranderden.
Preken zijn meer dan religieuze verhandelingen, zegt iets over de religieuze
cultuur, preken hebben invloed op de denkwereld van het publiek.
Een prediking was een sociale-culturele gebeurtenis, een manier van
communiceren.
Predikanten: om boodschap aan te laten slaan toespitsen op de wereld van
de gelovigen, niet boven hen heen prediken.
Preken is dus een deel van de religieuze cultuur.
Preken moeten worden voorgesteld als een tweerichtingsverkeer: praten
=eenrichtingsverkeer, maar publiek was betrokken omdat de
belevingswereld van de gelovige in de preek verwerkt moest worden.
Bijeenkomsten van preken.
bijeenkomsten gingen er heftig aan toe.
Preken waren monologen van uren en uren, maar dus wel
tweerichtingsverkeer.
Toegang? Via uitgeschreven preken preken an sich kun je niet reconstrueren
moeten het doen met de uitgeschreven preken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bramvangendt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen