College aantekeningen
College aantekeningen BPOP
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
College aantekeningen BPOP
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
Voorbeeld 4 van de 44 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biopsychosociale Perspectieven op PsychopathologieCollege 1: Psychotische stoornissen: klinisch perspectief. H13 Dr. Melanie Appels 02-09-2020
Invloeden psychose
Genen
Geboorteplaats
Cannabis
Migratie
Sociaal economische status
Communicatiestijl
Psychose
Toestand waarin men de werkelijkheid niet van fantasie kan onderscheiden en waarin men een nieuwe realiteit
creëert
Het betreft meestal wanen (irrationeel geloof, iets wat er niet is) en of hallucinaties (sensorische ervaring in
afwezigheid van een externe gebeurtenis)
Er bestaan verschillende soorten wanen (paranoïde waan) en hallucinaties (betrekkingswaan op jezelf, olfactorisch
vuur ruiken wat er niet is, visueel en auditieve hallucinatie)
Meest kenmerkende symptoom van schizofrenie: een psychose
Iedereen met schizofrenie heeft doorgaans een psychose doorgemaakt
Echter: niet iedereen die een psychose heeft doorgemaakt heeft schizofrenie
Schizofrenie
Twee of meer: wanen en hallucinaties (positieve symptomen), gedesorganiseerd spreken/gedrag, negatieve
symptomen (bepaald gedrag wat andere mensen wel hebben, heb jij niet zoals apathie)
Functioneren lager dan voor begin stoornis
Zes maanden aanwezig
Verschil tussen DSM-IV en DSM-5: subtypes (paranoide type, catatone type) vervallen in DSM-5. Ernst symptomen
(wanen, hallucinaties, negatieve symptomen, depressie, manie) in kaart gebracht door DSM-5 in 4-puntsschaal
1% ontwikkelt het
Mannen 1,5 meer kans dan vrouwen
Ontstaan: bij mannen rond 20e en bij vrouwen rond 25e
Chronisch: niet te genezen wel te behandelen
Predictoren ongunstig beloop (slecht realiteitsbesef, ernstige beperking meerdere terreinen): mannelijk geslacht,
lange duur ziekte voor eerste contact hulpverlener, jonge leeftijd bij ontstaan, geen duidelijke stressvolle gebeurtenis
voorafgaand aan psychose, een slechte sociale integratie voor de eerste episode, een sluipend begin, teruggetrokken
autistisch gedrag, familie geschiedenis van schizofrenie, slechte ondersteuning, negatieve symptomen,
geboortecomplicaties, geen herstel de eerste drie jaar of veel terugvallen in psychose, epileptische aanvallen,
neurologische symptomen
Predictoren gunstig beloop: vrouwelijk geslacht, goede ondersteuning, oudere leeftijd bij ontstaan, plots begin
volgend op een stressvolle gebeurtenis, een goede sociale integratie voor de eerste episode, symptomen van een
stemmingsstoornis, familie geschiedenis van stemmingsstoornissen, positieve symptomen
Impact op het leven: wanen en hallucinaties, veelal beangstigend en gevaarlijk en 15% van schizofrenen overlijdt
door suïcide
Mogelijke verklaring verhoogde kans op schizofrenie na migratie: omgevingsfactoren in West-Europa verhogen de
kans op schizofrenie bij genetisch kwetsbare individuen
Andere psychotische stoornissen
Schizoaffectieve stoornis: psychose + depressieve of manische stemming
Post-partum psychose: na de bevalling wanen of hallucinaties
2e generatie marokkanen grootste kans op psychotische stoornissen = 9,3%
Auditieve hallucinaties: transdiagnostisch perspectief (verschillende symptomen passen bij verschillende stoornissen)
Grootste signaal verandering vlak voor stemmen horen in de parahippocampus
Tijdens stemmen horen activiteit in taal perceptie en taal productie gebieden en primair gehoor-schors
Activiteit vooral in rechter hersenhelft
Lijkt getriggerd vanuit geheugen
Inhoud stemming kan helpen bij diagnostiek: indien >50% stemmen negatief is >82% kans op psychotische
stoornis. Indien alle stemmen negatief zijn >90% kans op psychotische stoornis. Altijd vragen wat de stemmen
precies zeggen, liefst zelfs uitspreken/uitschrijven
Diathese stress model: dit model stelt dat er bij een grotere kwetsbaarheid minder stress en bij een kleinere kwetsbaarheid
meer stress nodig is om de stoornis zijn aanvang te laten nemen of voor verergering van de symptomen te zorgen
Cannabis gebruik
Eerder en vaker terugvallen in psychose
Ernstigere positieve symptomen bij gebruikers dan bij niet gebruikers
Er is een relatie tussen cannabis en vroegere aanvang psychotische stoornis, volgens sommige studies = causaal
SES
Associatie tussen de SES van de ouders en schizofrenie = oorzakelijk
Associatie tussen lage SES patiënt en schizofrenie sociale selectie (downward mobility)
Communicatiestijl
, Patiënten vallen eerder terug in een psychose als binnen een familie de volgende communicatiestijl wordt gehanteerd
- Familieleden hebben veel kritiek op de patiënt
- Familieleden staan vijandig tegenover de patiënt
- Familieleden zijn emotioneel overbetrokken (negatief) bij de patiënt
Conclusie
Schizofrenie is niet te genezen. Het is een life time disorder. Onderliggende processen kunnen niet hersteld worden
Behandeling wel mogelijk
- Biologisch: farmacotherapie, rTMS, electrocompulsive therapie (shock therapie)
- Psychosociaal: sociale vaardigheidstraining, cognitieve gedragstherapie (VR), familietherapie, coaches; helpen
aangepast werk zoeken
College 2: Psychotische stoornissen: biologisch perspectief. H13 Dr. Leon Kenemans 04-09-2020
Schizofrenie
Positieve symptomen te veel dopamine in de nuleus accumbens klassieke antipsychotica, haloperidol
- Hallucinaties: ervaring van externe fenomenen die er in werkelijkheid niet zijn, worden niet door anderen gedeeld
- Waandenkbeelden: overtuigingen die niet door anderen gedeeld worden
Disorganized symptoms
- Alle kanten uit slingerende stroom van gedachten
- Incoherente, onnavolgbare vloed van woorden
- Inappropriate affect, niet weten hoe te gedragen. Bij overlijden van iemand extreem vrolijk zijn
Negatieve symptomen te weinig dopamine in de prefrontale cortex atypische antipsychotica, clozapine
- Onvermogen tot doelmatig handelen, tot bewegen, tot spreken, tot het uiteten van emoties
- Cognitief: tot het richten en vasthouden van aandacht
Prevalentie: 1% treedt op in de late adolescentie
Eigenlijke psychose wordt gevormd door de hallucinaties en wanen
Oorzaak - nature
- Bijdrage erfelijkheid is verschil in correlatie tussen monozygote en dizygote tweelingparen op een bepaald fenotype
- Monozygote tweeling: 48% Dizygote tweeling: 17% Broertjes/zusjes: 9% kans dat de ander het ook heeft
- Verwanten van iemand met schizofrenie hebben 2-50 keer meer kans dan algemene populatie
- Als een van je ouders schizofrenie heeft, heb jij als kind 16% kans daarop
- Als een van je oom/tantes schizofrenie heeft heb jij, als je oom/tante uit een monozygote tweeling komt, als kind
16% kans daarop
- Als een van je oom/tantes schizofrenie heeft heb jij, als je oom/tante uit een dizygote tweeling komt, als kind 2%
kans daarop
- Genetische basis voor schizofrenie
- Aanwijzingen die het belang van de genetica relativeren
Oorzaak – nurture
- Stress tijdens de zwangerschap
- Complicaties bij de geboorte
- Verschil in behandeling door opvoeder
- Stress op latere leeftijd
- Blootstelling aan stoffen
- Interactie met omgevingsvariabelen (nature x nurture)
Genetische kwetsbaarheid
- De relatie tussen eerder cannabis-gebruik en latere schizofrenie is er alleen voor de Val/Val allelen-combinatie van
het COMT-gen
- De relatie tussen de Val/Val allelen-combinatie van het COMT-gen en latere schizofrenie is er alleen bij eerder
cannabisgebruik
Behandeling schizofrenie
Medicatie klassiek voor de positieve symptomen te bestrijden
- Hogere affiniteit van dopamine-antagonist gerelateerd aan lagere noodzakelijke dosis voor succesvolle
behandeling van schizofrenie
- De medicatie blokkeert dopamine D2 receptor
- Klassieke antipsychotica: chloopromazine, haloperidol reduceren positieve symptomen: D2 receptoren
blokkade in mesolimbocorticaal systeem doen niets met negatieve symptomen
- Motorische bijwerkingen: D2r receptoren blokkade in mesostriataal systeem, basale ganglia of striatum
- Bijwerkingen: tardieve dyskenisie, lijkt op secundaire Parkinson symptomen
Medicatie atypisch voor de negatieve symptomen te bestrijden en positieve symptomen
- COMT breekt dopamine af
- Val/Val variant doet dat het sterkst
- In de prefrontale cortex, niet subcorticaal
- De negatieve symptomen kunnen ontstaan zijn door een tekort aan dopamine, omdat een Val/Val enzym
overmatig werkzaam is in de prefrontale cortex
- Hypofrontaliteit: ondermaats functioneren van neuronen in de prefrontale cortex van D1 aandachtsproblemen
overmatige activiteit in het subcorticale D2 gebied
- Clozapine verhoogt dopamine niveau in de frontale cortex reduceert negatieve symptomen blokkeert D2
receptoren in nucleus accumbens reduceert ook positieve symptomen
- Bijwerking: aantasting immuun-systeem
- Alternatieven voor clozapine met globaal hetzelfe profiel: risperidon en olanzapine minder bijwerking op
immuun-systeem, maar ook minder gewenste werking lijken meer op klassieke antipsychotica
Met medicatie: potentieel eeuwig durend met alle bijwerkingen of een initieel gekozen medicijn gewenst effect heeft
blijkt meestal pas na 1-4 weken
, Alternatief voor medicatie
- TMS kan gebruikt worden om werking van neuronen in een bepaald hersengebied te remmen geen
bijwerkingen bekend weet ook pas na 1-4 weken of het effect heeft
- Broca’s gebied meest actief tijdens hallucinaties met TMS kan dit onderdrukt worden
- Gericht op patiënten met auditieve hallucinaties en vermindering daarvan gericht op gebied van Wernicke
werkte wel, maar na een maand alweer uitgewerkt
- EEG-studies: correlatie tussen hersengolven in Broca en die in de auditieve cortex is abnormaal laag
verbinding is zwak, maar is trainbaar EEG neurofeedback of fMRI neurofeedback
Conclusie Schizofrenie
Wat is het? Positieve en negatieve symptomen
Oorzaak-nature: duidelijke genetische bijdrage <100%
Oorzaak-nurture: tal van factoren (perinataal), blootstelling aan stoffen en genetische kwetsbaarheid, interactie
Behandeling medicatie klassiek: niet voor negatieve symptomen, motorische bijwerkingen
Behandeling medicatie atypisch: mogelijk betere balans
Behandeling alternatief voor medicatie: optimaliseren, personaliseren
College 3: Beroepsethiek. BB Dr. Katharina Meyerbröker 09-09-2020
Ethiek
Grieks: ethos, gewoonte of zedelijke handeling
Ethiek of moraalwetenschap is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste
handelen. In algemene zin probeert ethiek de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of een handeling als
goed of fout kan worden gekwalificeerd, en om de motieven en consequenties van deze handeling te kunnen
evalueren
Waarden Normen Deugd
Wat is belangrijk? Wat moet ik doen? Goede eigenschap die de handelwijze
van de mens bepaald
Algemeen Specifiek/voorschrijvend Integriteit
Ideaal Richtlijn/regel Respect
Motiverende kracht Bindende kracht
Achtergrond Voorgrond
Ideaal, dat wezenlijk is voor de kwaliteit van Op waarde gebaseerde handelingsvoorschriften
leven
Maximaliseren voor zo veel mogelijk mensen Geef mensen gelijke kansen
Rechtvaardigheid, betrouwbaarheid, vrijheid Wetboek
Descriptieve ethiek Prescriptieve of normatieve ethiek Meta-ethiek
Beschrijvende ethiek Voorschrijvende ethiek Ethiek die fundamentele morele
vraagstukken bestudeert
Beschrijving van de opvattingen van Beroepscode Zijn waarden universeel of
psychologen over het beroepsgeheim cultuurgebonden?
Deugdenethiek Gevolgenethiek Deontologische of plichtethiek
Deugd is de morele kwaliteit of eigenschap van Beoordeling van welke handeling moreel juist is Beoordeling van welke behandeling
iemand, die ervoor zorgt dat hij of zij de juiste door naar het doel of de gevolgen van de moreel juist is door te kijken of de
keuze kan maken daarvoor moet je je handeling te kijken gebaseerd op het utilisme handeling zelf juist is ongeacht de
ontwikkelen feitelijke gevolgen
Verschil met de gevolgenethiek: morele
regels moeten onafhankelijk van de
doelen zijn (gevolgenethiek: maximaal
genot)
Deontologisch kijk je meer naar het
verleden: heb je een belofte gegeven
dan hoor je die ook war te maken ook al
bereik je daarmee niet je doel
Het vermogen te onderscheiden wat tot welzijn Kritiek: het is vaak moeilijk om de gevolgen van Kritiek: weinig flexibiliteit of ruimte voor
en geluk leidt. Het idee waar het om begonnen is een handeling te overzien. Iemand kijkt niet uitzonderingen
de bedoeling alleen naar eigen belang, maar naar voor- en
nadelen van alle betrokkenen. Eigen belang
wordt afgekeurd. Geen absolute grenzen. Geen
rekening houden met individuele rechten van
mensen
Beoordeelt: karakter en motieven van de Beoordeelt: gevolgen van de handeling Beoordeelt: handeling zelf, de intentie
handelende persoon
Streeft naar: handelen vanuit goede Streeft naar: maximaliseren genot voor zoveel Streeft naar: handelen op basis van
eigenschappen mogelijk mensen redelijke morele regels
, Diversiteit vs universalisme
De cultuur waarin men opgroeit vormt mede onze normen en waarden en wat wij als normaal aanschouwen
Maar de cultuur waarin men opgroeit vormt mede de wijze waarop symptomen en gedrag zich uiten, die de criteria
voor de classificatie zijn. Bovendien is er een tijdsgeest die elke cultuur beïnvloedt en aan verandering onderhevig
maakt
Moreel relativisme Universalisme
Descriptief moreel relativisme veel variatie in normen en waarden Empirisch universalisme overal gelden dezelfde waarden (feit)
van verschillende groepen of individuen (feit)
Normatief moreel relativisme morele kwesties worden beoordeeld Normatief universalisme bepaalde centrale waarden moeten overal
op basis van normen en waarden van de groep (norm) worden aanvaard (norm)
Gezond vs niet gezond
De definitie van de WHO luidt: gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk
welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijke gebreken
De geestelijke gezondheid is een concept dat naar de emotionele en psychologische welzijn van het individu verwijst
Classificeren
Het geven van een label aan een psychische ziekte volgens een classificatiesysteem zoals de DSM-5 of de ICD-11
Hoe neem je als professional een zorgvuldig besluit?
Vanuit de organisatie (wat hoor ik te doen?)
Je professie (wat mag ik doen?)
Je menszijn (wat voel ik?)
Beroepscodes van het NIP
108 artikelen
1 algemeen deel
4 delen over specifieke aspecten van de beroepscode
4 basisprincipes
1. Verantwoordelijkheid
2. Integriteit
3. Respect
4. Deskundigheid
Verantwoordelijkheid Integriteit Respect Deskundigheid
Het principe verantwoordelijkheid wordt door het Het principe wordt door het Het principe wordt door het NIP Het principe wordt door het
NIP in 25 richtlijnen uitgewerkt, verdeelt over 6 NIP in 17 richtlijnen in 42 richtlijnen uitgewerkt, NIP in 11 richtlijnen
categorieën uitgewerkt, verdeeld over 3 verdeeld over 5 categorieën uitgewerkt, verdeeld over 3
De kwaliteit van het beroepsmatig categorieën Algemeen categorieën
handelen Betrouwbaarheid Autonomie en Ethische reflectie
Continuïteit van het beroepsmatig Eerlijkheid zelfbeschikking Vakbekwaamheid
handelen Rolintegriteit Vertrouwelijkheid De grenzen van
Voorkomen en beperken van schade Gegevensverstrekking het beroepsmatig
Voorkomen van misbruik Rapportage handelen
De psycholoog en zijn werkomgeving
Verantwoording
De wet tuchtrecht en beroepscodes
Het doel van de Wet BIG is te zorgen dat de kwaliteit van onze gezondheidszorg hoog is en blijft. Ook beschermt de
Wet BIG patiënten tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen van zorgverleners. Dit doet de Wet BIG onder
andere met het BIG-register
College 4: Angststoornissen en de obsessief compulsieve stoornis: klinisch perspectief. H5 Dr. M van den Hout 09-09-
2020
Emotie
Gevoel
Emotie in wetenschap: fysiologie, cognitie, ervaring, motoriek
Emotie-aspecten: concordantie-discordantie
Functie van emotie: faciliteren van adaptie (overleving van organisme en nakomelingen)
Prikkel Ervaring Actie-tendens Functie
Brandstoftekort Honger Voedselinname Brandstof
Dreiging Angst Flight-fight Ontsnapping van dreiging
Angststoornissen
Gestoord is niet de angstresponse zelf
Angst is situatief inadekwaat: intensiteit angst staat niet in verhouding tot ernst van dreiging
Angst veroorzaakt lijden
Diverse angststoornissen hebben diagnostisch specifieke cognitieve kern
Volgens DSM-5: separation anxiety disorder, selective mutism, specific phobia, social anxiety disorder, panic
disorder, general anxiety disorder
Paniekstoornis: catastrofale misinterpretatie van lichamelijke sensaties
Sociale fobie: angst voor afkeuring door anderen omdat anderen tekenen van sociale angst zien
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annabel2000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen