Complete samenvatting van het 3e hoorcollege van subvak Biologie binnen Mariene Diversiteit.
Het hoorcollege is samengevat en de bijbehorende hoofdstukken zijn naar het Nederlands vertaald en samengevat.
Leerdoelen:
Onderdelen benoemen van verschillende circulatie- en gaswisselingssystemen
Effect van (lichaams)grootte en vorm op transport en gaswisseling uitleggen
De processen gaswisseling en transport uitleggen
Hoorcollege
Hoe groter je bent, hoe moeilijker het is om de juiste stoffen op de juist plaats te krijgen.
Eencelligen hebben een groot oppervlak vs een kleine inhoud en gebruiken diffusie en endocytose
voor transport door het celmembraan en binnen de cel vind transport plaats door plasmastroom,
cytoskelet en/of organellen (bijv. Golgisysteem).
Meercelligen hebben aanpassingen om het transport tussen alle cellen makkelijker te maken.
Bijv. bij de Diphillobothrium dendriticum (worm) liggen de meeste cellen aan de buitenkant,
waardoor diffusie maar één keer hoeft plaats te vinden (niet (of minder) tussen de cellen zelf).
Hierdoor is geen circulatiesysteem nodig.
Bijv. bij de Draconema sp. zijn de meeste cellen in contact met de benodigde stoffen, doordat deze
via een vloeistof in de lichaamsholte (pseudocoeloom) door het lichaam circuleren.
Bijv. bij de Aurelia sp. is de lichaamsholte aangepast, waardoor het lichaamsvocht actief
rondgepompt wordt. Dat kan op meerdere manieren:
Bij complexere organismen zijn een “pomp” (bijv. het hart), gespecialiseerde vaten (grote voor
transport en kleine voor uitwisseling), een semi-gespecialiseerde vloeistof en een gesloten systeem
aanpassingen die de circulatie nog effectiever maken.
Sommigen organismen hebben meer nodig dan alleen diffusie, daarom hebben ze twee netwerken
van haarvaten: één voor het ademhalingsorgaan en één voor de andere organen, waarbij
zuurstofarm en zuurstofrijk bloed in elkaar veranderen. Afhankelijk van de complexiteit van het
organisme is de bloedsomloop enkel of dubbel.
Vissen hebben een enkele bloedsomloop. Zuurstofarm bloed wordt zuurstofrijk gemaakt in de
capillaire vaten van de kieuwen, in het hart is het altijd zuurstofarm.
Amfibieën hebben een hart met twee boezems en één kamer en geen scheiding tussen
zuurstofarm en -rijk bloed, hoewel het zuurstofarm bloed toch wel de rechterkant aanhoudt.
Reptielen hebben twee boezems en twee kamers, maar geen scheiding. Ze hebben een extra
aorta met een mix van zuurstofrijk en -arm bloed.
Zoogdieren hebben twee boezems en twee kamers, die van elkaar gescheiden zijn. De
rechterkant van het hart is sterker en heeft meer spierweefsel om het bloed via de aorta naar het
lichaam te pompen.
Samenknijpen van het hart: BINAS …? SA-node, AV-node, apex, “purkinje fibers”, ECG.
Vorm en functie van de bloedvaten: bloeddruk is het hoogst dichtst bij het hart, daar zijn de
bloedvaten dik en stevig met gladde spieren (slagaders hebben meer spieren dan aders).
Kringspieren reguleren de circulatie. De kleinere vaten (haarvaten/capillaire vaten) hebben alleen
een endothelium en een “basement membrane”.
Bloed is een aangepaste vloeistof en heeft verschillende aanpassingen die circulatie en gaswisseling
makkelijker maken:
Hemoglobine bindt goed aan zuurstof
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ankebijkerk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
