Complete samenvatting van het 5e hoorcollege van subvak Biologie binnen Mariene Diversiteit.
Het hoorcollege is samengevat en de bijbehorende hoofdstukken zijn naar het Nederlands vertaald en samengevat.
Hoorcollege
Oxybenzone in zonnebrandcrème is een mutageen die DNA beschadigd en voor misvorming zorgt.
Het is een endocrine disruptor = hormoon verstorend.
Osmoregulatie dorst: osmoreceporen in de hypothalamus triggeren een afgifte van ADH,
antidiuretisch hormoon. Die bindt aan een receptor op de niercel, waardoor er meer aquaporines
(waterkanaaltjes) geopend worden. Hierdoor kan er water van de verzamelingsbuis (urineleider) naar
het bloed stromen. BINAS 85A.
Twee soorten signalen voor regulatie van processen:
1. signaalstoffen (hormonen) via bloedsomloop
2. potentiaalverschil via zenuwstelsel
(1) Hormoon wordt vaak uitgescheiden door cellen van endocriene klieren; kan belangrijke
fysiologische reacties in weefsels activeren of remmen.
Hormonen kunnen worden ingedeeld op basis van (uitscheidings-/doel)cellen, chemie en functie.
Type cellen:
- endocrien: hormoon wordt via het bloed door het hele lichaam gebracht. Ze gaan alleen een reactie
aan met de cellen (doelcellen) die de juiste receptor bezitten.
- paracrien: hormoon wordt via de tussencelvloeistof naar een nabij liggende doelcel gebracht.
- autocrien: doelcel is dezelfde cel die het hormoon uitscheidt.
- neuroendocrien: via het zenuwstelsel
Chemische basis (waaruit het hormoon opgebouwd is):
- polypeptide (hydrofiel): hebben een receptor op het membraan v.d. niercel nodig.
- steroïden (hydrofoob): kunnen makkelijk zelf langs het membraan van de niercel.
- aminen (beiden)
Soorten hormoon-routes:
Endocrien: een stimulus-stof bindt aan een proteïne receptor op een endocriene cel. Die scheidt
de nodige stof uit en geeft het af aan het bloed. Via het bloed komt het in de doelcel.
Neurohormoon: een stimulus bindt aan een sensorische neuron op de hypothalamus. Via een
neurosecretoire cel van de hypothalamus wordt er een hormoon uitgescheden en afgegeven aan
het bloed. Via het bloed komt het direct bij de doelcel.
Neuro endocrien: een stimulus bindt aan een sensorische neuron op de hypothalamus. Via een
neurosecretoire cel van de hypothalamus wordt er een hormoon uitgescheden en afgegeven aan
het bloed. Het hormoon bindt aan een receptor op een endocriene cel van de hypofyse,
waardoor die de benodigde stof gaat aanmaken en via het bloed aan de doelcel afgeeft.
Adrenaline kan aan meerdere soorten receptoren binden en dus verschillende soorten weefsels aan
het werk zetten, bijv. de bloedvaten (vernauwen), skeletspierbloedvaten (verwijden) en de lever
(glucose afgifte).
Positieve/negatieve feedback: zie HC1.
Antropogene (veroorzaakt door mensen) invloeden op endocriene processen:
TBT in antifouling heeft negatief effect op weekdieren.
Genetische modificatie wordt in aquacultuur gebruikt om vissen sneller het groeihormoon te
laten aanmaken.
(2) zenuwstelsel = voor veel snellere signaaloverdracht.
Cerebrale (in het hoofd) ganglion (zenuwknoop) is de voorloper van hersenen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ankebijkerk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
