In deze samenvatting wordt de stofwisseling van de cel, 5 vwo, biologie voor jou behandelt. Ik heb alle leerdoelen samengevat en een begrippenlijst gemaakt.
Aantekeningen
Metabolisme (stofwisseling), alle chemische reacties in je lichaam.
Assimilatie, het opbouwen van organische moleculen vanuit anorganische moleculen. Kost energie.
Dissimilatie, de afbraak van organische moleculen naar anorganische moleculen. Komt energie bij vrij.
De functie van assimilatie is de vorming van de organische stoffen waaruit een organisme bestaat. De
functie van dissimilatie is het beschikbaar maken van energie voor processen in een cel.
‘Het leven is in feite natuurlijk niets anders dan het doorgeven van elektronen.’
Organisch, groot en energierijk:
o Koolhydraat, CHO
o Eiwit, CHONS
o Vet, CHOP
o DNA/RNA (nucleotiden), CHOPN
o Vitamine, CHON
Anorganisch, klein en energiearm:
o Zuurstof
o Koolstofdioxide
o Water
o Alle mineralen die wij binnenkrijgen zijn anorganisch die nodig zijn voor reacties.
Essentiele aminozuren kan je (lever) niet zelf maken, niet-essentiële aminozuren wel. Cisgeen, bevat een
gen van een ander en transgeen bevat zijn eigen genen. Vetten bestaan uit glycerol en vetzuren. Verzadigd
vetzuur heeft aan ieder C-atoom een H’tje zitten. Onverzadigd heeft een dubbele binding. Vetten die bij
kamertemperatuur vloeibaar zijn, zijn beter voor je, dat zijn onverzadigde vetten. Ze worden namelijk
vervoerd via blaasjes, ze kleven niet aan aderen zoals de verzadigde vetten doen. Fosfolipiden zijn de
belangrijkste vetten.
Samenvatting
§ Ik kan omschrijven wat stofwisseling, assimilatie en dissimilatie zijn en wat er bij deze reacties met
de energie gebeurt.
Stofwisseling (metabolisme) is het geheel van chemische processen in een cel. Assimilatie is de opbouw
van organische moleculen uit kleinere moleculen. Anorganisch is van niet levende organismen. Organisch is
van levende organismen. Energie wordt opgeslagen in chemische bindingen van grotere moleculen.
Koolwaterstofverbinding is energierijk. Dissimilatie is de afbraak van organische moleculen tot kleinere
moleculen. Chemische energie komt uit stoffen beschikbaar voor processen in cellen. In cellen wordt
chemische energie (opgeslagen energie in een stof) getransporteerd door ATP.
o Opbouw van ATP: ADP + Pi + energie à ATP
o Afbraak van ATP: ATP à ADP + Pi + energie
o Chemisch aan ATP verwante energiedragermoleculen zijn AMP, NADP+ en NAD+.
Organismen die in staat zijn tot koolstofassimilatie, worden autotroof genoemd. De reden daarvan is dat
autotroof 'zelfvoedend' betekent. Autotrofe organismen zijn in staat om de organische stoffen waaruit ze
, bestaan, zelf op te bouwen uit anorganische stoffen. Ze hebben geen organische stoffen van andere
organismen nodig.
Energie wordt in twee energie vormen omgezet: chemische energie en warmte.
Waarop kan de chemische en functionele verwantschap van de dragermoleculen duiden?
Op een gemeenschappelijke ontstaanswijze.
Opdracht 1 t/m 9
§ Je kunt de bouw en werking van enzymen (eiwitten met een specifiek ruimtelijk figuur)
beschrijven.
Enzymen katalyseren stofwisselingsreacties, ze
versnellen dus de reactie zonder zelf verbruikt te
worden. Het versnellen doen ze door de
energiedrempel te verlagen à hoeveelheid
activeringsenergie is lager à sneller reactie op enzym
gang.
Enzymatische reacties zijn vaak
evenwichtsreacties en kunnen dus in twee richtingen verlopen. Elk enzym kan slechts één
evenwichtsreactie beïnvloeden tegelijkertijd. De stof waarop een enzym inwerkt is een substraat. Dit
enzym krijgt het achtervoegsel -ase. Bijvoorbeeld: substraat is amylose en het enzym heet dan amylase.
Het actieve centrum gaat tijdelijk een binding aan met een substraatmolecuul à enzym-
substraatmolecuul. Een enzym
kan een cofactor nodig hebben
om te werken (apo-enzym).
Cofactor als organische stof
(co-enzym).
o Cofactor, metaalion of
vitamine.
o Co-enzym, vitamine of
hormoon.
o Apo-enzym,
enzymmolecuul met
het actieve centrum.
o ATP functioneert als co-
enzym bij het enzym
ATP’ase.
Hoezo is het nu dan een co-enzym en een apo-enzym? Apo-enzym heeft een co-enzym nodig.
Opdracht 10 t/m 14
Vitaminen zijn dus nodig voor de apo-enzymen en als er geen vitaminen zijn zullen ze niet meer werken.
§ Je kunt de invloed van pH en temperatuur op de enzymactiviteit beschrijven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LisaKamping. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
