Samenvatting
Samenvatting Biologie
- Vak
- Biologie
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting met de domeinen, duidelijk begrippen en ondersteunende tekeningen. Bevat alle stof uit 5 en 6 VWO die verplicht is voor het CE.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
Voorbeeld 4 van de 39 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Biologie ExamenBiologie Examen
Domein A Vaardigheden
Domein B Zelfregulatie
- Eiwitsynthese
- Stofwisseling van de cel
- Stofwisseling van het organisme
- Zelfregulatie van het organisme
- Afweer van het organisme
- Regulatie van ecosystemen
Domein C Zelforganisatie
- Zelforganisatie van cellen
- Zelforganisatie van ecosystemen
Domein D Interactie
- Moleculaire interactie
- Cellulaire interactie
- Interactie in ecosystemen
Domein E Reproductie
- Reproductie van het organisme
Domein F Evolutie
- Selectie
- Soortvorming
Inhoud
Vertering................................................................................................................................................2
Transport................................................................................................................................................6
Gaswisseling en uitscheiding................................................................................................................11
Afweer..................................................................................................................................................17
Stofwisseling in de cel...........................................................................................................................23
DNA en eiwitsynthese..........................................................................................................................28
Planten.................................................................................................................................................35
Ecologie................................................................................................................................................39
1
,Biologie Examen
Vertering
Basisstof 1 Voedingsstoffen
Voedingsmiddelen alles wat je eet of drinkt
Bevat voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en vitaminen
Bouwstof voedingsstoffen die gebruikt worden voor de vorming van organische moleculen (vetten
en weefsels) bij voortgezette assimilatie, dit geldt vooral voor groei en ontwikkeling en voor
vervanging van afgestorven cellen.
Brandstof voedingsstoffen die energie kunnen leveren voor de dissimilatie. De energie is nodig
om te bewegen, voor groei, ontwikkeling, herstel en voor het behoud van de lichaamstemperatuur.
Voedingsstof Bouwstenen Functie Overig
Koolhydraat Mono-sacharide - Energie 17 KJ Voedingsvezels kunnen
- Bouwstof niet verteerd worden, ze
Sacharide
(cellulose) bevorderen de
- Reserve (zetmeel darmperistaltiek
en glycogeen)
Vetten Glycerol + vetzuren - Energie 38 KJ Sommige vetzuren zijn
(triglyceriden) - Bouwstof essentieel
Lipide
(fosfolipiden)
Verzadigd zonder
- Reserve / isolatie
dubbele binding (dierlijk)
Onverzadigd met dubbele
binding (plantaardig)
Cholesterol kan aders
verstoppen, is nodig voor
hormonen, gal en vitamine D
(aangemaakt door de lever)
Eiwitten Aminozuur - Bouwstof (actine) Sommige eiwitten zijn
- Enzymfunctie essentieel ze moeten via
Peptide
- Transport voeding opgenomen worden
Proteïne - Hormonen
- Celcommunicatie
- Bloedstolling en
immuniteit
Functie van water:
- Bouwstof voor je lichaamscellen
- Water + opgeloste stoffen bepalen de osmotische waarde in het lichaam
- Transportmiddel
- Regelt de lichaamstemperatuur, door verdamping van water uit zweet koelt het lichaam af
2
,Biologie Examen
Functie van mineralen (zouten):
- Bouwstoffen
o Calcium: botweefsel en tandbeen, bloedstolling
o Fosfor: botten en tanden
o Kalium / natrium: impulsgeleiding
- Spoorelementen mineralen die je alleen in kleine hoeveelheden nodig hebt, zijn vaak
bestanddelen van enzymen en hormonen
o IJzer: vorming van hemoglobine
o Fluor: tandglazuur
o Chroom: speelt een rol bij de werking van insuline
o Jodium: bestanddeel schildklierhormoon
Vitaminen organische stoffen die processen (zoals stofwisseling) in je lichaam goed laten verlopen
- Vitamine-B-complex verzamelnaam voor verschillende vitaminen
- Op vitamine K na, moet je alle vitaminen via je voeding binnenkrijgen
- Provitamine: je lichaam vormt hieruit een vitamine
- Gebreksziekten ontstaan bij een tekort aan vitaminen
3
, Biologie Examen
Basisstof 2 en 3 en 4 Het verteringsstelsel, Chemische vertering, Resorptie
Vertering: grote organische moleculen worden afgebroken met enzymen tot kleine organische
moleculen verteringsproducten, deze worden dan weer opgenomen in het bloed
Darmperistaltiek het afwisselend samentrekken van kringspieren en lengtespieren in het
darmkanaal, dit wordt geregeld door het autonome zenuwstelsel
Verteringsklieren geven verteringssappen met enzymen af aan de voedselbrij in het darmkanaal.
Mechanische vertering vertering met behulp van het gebit en knedende bewegingen
Chemische vertering vertering van afbraak door enzymen
Bij dieren:
- Fagocytose het instulpen van het celmembraan en het afsnoeren van voedingsvacuolen
blaasjes met voedingsstoffen
- Intracellulaire vertering vertering vindt in de cel plaats
- Extracellulaire vertering vertering vindt plaats in de maagdarmholte holte met één
opening
Bij mensen:
Orgaan Verteringsstoffen
Mondholte Mechanische vertering van alle voedingsstoffen
Chemische vertering van zetmeel door amylase: vormt maltose
Tong duwt voedsel naar de keelholte, neusholte wordt afgesloten met de huig, het
strottenhoofd beweegt omhoog en het strotklepje blokkeert de luchtpijp
Alcohol en medicijnen kunnen in mondslijmvlies opgenomen worden
Slokdarm Chemische vertering van zetmeel door amylase
Mechanische vertering door darmperistaltiek
Maag Mechanische vertering (door samentrekken)
Maagsap wordt geregeld door het hormoon gastrine
- Enzymen
- HCL: dood bacteriën
- Slijm: beschermt de maagwand tegen het zuur
De maag heeft kringspieren bij de ingang en uitgang (maagportier, afhankelijk van
de pH) om de hoeveelheid voedsel te reguleren
De amylase uit het speeksel denatureert door HCL
Vertering van eiwit door pepsine wordt inactief geproduceerd als pepsinogeen
(pro-enzym, wordt geactiveerd door HCL) (positieve terugkoppeling)
12- Vertering van zetmeel door amylase
vingerige Vertering van eiwitten door trypsine wordt inactief geproduceerd als
darm trypsinogeen (pro-enzym, wordt geactiveerd door enterkinase) (alvleesklier)
Vertering van polypeptiden door peptidasen: vormt dipeptiden, tripeptiden en
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EefjeSchellings. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80461 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen