Samenvatting
Samenvatting nova scheikunde MAX havo3 hoofdstuk4 rekenen aan reacties
- Vak
- Scheikunde
- Niveau
- HAVO
Samenvatting van 34 pagina's voor het vak Scheikunde aan de HAVO (.)
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Nova © Uitgeverij MalmbergH4 Rekenen aan reacties Uitwerkingen Leerjaar 3 havo
4 Rekenen aan reacties
1
, Nova © Uitgeverij Malmberg
H4 Rekenen aan reacties Uitwerkingen Leerjaar 3 havo
1 Energie
LEERSTOF
1
Energie wordt geleverd door een energiebron. Tijdens energielevering vinden energieomzettingen
plaats.
a Geef twee voorbeelden van energiebronnen.
Mogelijke antwoorden zijn: brandstof, hout, batterij, zon, wind, stromend water.
b Hoe noem je de energie die in brandstoffen zit?
chemische energie
c Beschrijf wat er gebeurt bij een energieomzetting.
Bij een energieomzetting wordt de ene vorm van energie omgezet in één of meer andere
energievormen.
d Hoe luidt de wet van behoud van energie?
De hoeveelheid energie voor de energieomzetting is even groot als de hoeveelheid energie
na de energieomzetting.
2
Reacties kunnen exotherm of endotherm zijn.
a Leg uit wat een exotherme reactie is.
Een reactie waarbij energie vrijkomt. Chemische energie wordt omgezet in een andere
energievorm.
b Geef een voorbeeld van een exotherme reactie.
Diverse antwoorden mogelijk, zoals de verbranding van aardgas.
c Leg uit wat een endotherme reactie is.
Een reactie waarbij energie nodig is. Een andere energievorm wordt omgezet in chemische
energie.
d Geef een voorbeeld van een endotherme reactie.
Voorbeelden van juiste antwoorden zijn: fotosynthese, thermolyse van hout, elektrolyse van
water.
3
Geef een omschrijving van de volgende begrippen:
a activeringsenergie
De energie die nodig is om een chemische reactie op gang te brengen / het energieverschil
tussen de beginstoffen en de geactiveerde toestand.
b reactiewarmte
Het verschil in chemische energie tussen de reactieproducten en de beginstoffen.
TOEPASSING
4
Je merkt pas iets van energie bij een energieomzetting.
Geef voor elk van onderstaande voorbeelden aan welke energieomzetting plaatsvindt:
a een vuurpijl die in de lucht explodeert
Chemische energie wordt omgezet in beweging, warmte en licht.
b de vorming van glucose tijdens het fotosyntheseproces onder invloed van zonlicht
Lichtenergie wordt omgezet in chemische energie.
c het opladen van je accu in je smartphone
Elektrische energie wordt omgezet in chemische energie.
d het laten branden van een lampje door middel van een koperdraadje en een zinkdraadje in
een citroen (figuur 7)
Chemische energie wordt omgezet in elektrische energie en vervolgens in licht en warmte.
2
, Nova © Uitgeverij Malmberg
H4 Rekenen aan reacties Uitwerkingen Leerjaar 3 havo
5
Bij faseovergangen is ook altijd sprake van een energie-effect.
a Geef in de fasedriehoek van figuur 8 met een pijl de ontbrekende exotherme faseovergangen
aan. Noteer bij de pijlen ook de juiste faseovergangen.
b Geef in de fasedriehoek van figuur 9 met een pijl de ontbrekende endotherme
faseovergangen aan. Noteer bij de pijlen ook de juiste faseovergangen.
6
Geef aan of bij de volgende processen sprake is van een exotherm of een endotherm proces.
Licht je antwoord toe.
a de fotolyse van zilverchloride waarbij zilver en chloor ontstaan
Endotherm.
Deze chemische reactie treedt op onder invloed van licht. In het donker treedt deze reactie
niet op. Er is dus voortdurend energie nodig om de reactie op gang te houden.
b het verdampen van water
Endotherm.
Dit is een faseovergang die optreedt wanneer water wordt verwarmd tot het kookpunt is
bereikt. Als de warmtebron wordt uitgezet, stopt het koken. Er is dus voortdurend energie
nodig om het proces op gang te houden.
c de verbranding van aardgas
Exotherm.
Bij de verbranding van aardgas komt energie vrij in de vorm van warmte en licht. Het
vrijkomen van energie is kenmerkend voor een exotherme reactie.
7
Energie-effecten treden ook op bij het oplossen van stoffen in water.
Tijdens het oplossen van de vaste stof natriumhydroxide in water meet Mo de temperatuur van de
oplossing. De temperatuur blijkt tijdens het oplossen te stijgen.
Leg uit of het oplossen van natriumhydroxide een endotherm of exotherm proces is.
De temperatuur stijgt door het ontstaan van warmte tijdens het oplossen. Het is dus een
exotherm proces.
3
, Nova © Uitgeverij Malmberg
H4 Rekenen aan reacties Uitwerkingen Leerjaar 3 havo
8
Nagellakremover bevat soms aceton. Als je dit gebruikt voor het verwijderen van nagellak en er
komt een druppeltje op je huid, voelt je huid even later koud aan. Het druppeltje aceton zit niet
meer op je huid, het is verdampt.
Leg uit op microniveau of het verdampen van aceton een endotherm of een exotherm proces is.
Als de huid koud gaat aanvoelen, komt dat omdat er warmte aan de huid wordt onttrokken.
Deze warmte is nodig om de aceton te laten verdampen. Hierbij moeten de
vanderwaalsbindingen tussen de acetonmoleculen worden verbroken en daar is energie in
de vorm van warmte voor nodig. Bij endotherme processen is energie nodig, dus het
verdampen van aceton is een endotherm proces.
9
Zeevonk is een algensoort die via een chemische reactie er soms voor zorgt dat de zee
fluorescerend blauw oplicht (figuur 10). Dit verschijnsel heet bioluminescentie.
Leg uit of dit natuurverschijnsel een exotherm of endotherm proces is.
Bij dit natuurverschijnsel ontstaat energie in de vorm van licht. Het vrijkomen van energie is
kenmerkend voor een exotherme reactie. Dus is bioluminescentie een exotherm proces.
10
In figuur 11 is een energiediagram weergegeven voor de verbranding van methaan.
a Geef de molecuulformules van de beginstoffen bij deze reactie. Vermeld ook de
faseaanduidingen.
CH4(g) en O2(g)
b Geef de molecuulformules van de reactieproducten bij deze reactie. Vermeld ook de
faseaanduidingen.
CO2(g) en H2O(l)
c Geef de vergelijking van deze reactie.
Stap 1: reactieschema: methaan(g) + zuurstof(g) → koolstofdioxide(g) + water(l)
Stap 2: formuletaal: CH4(g) + O2(g) → CO2(g) + H2O(l)
Stap 3: kloppend maken: CH4(g) + 2 O2(g) → CO2(g) + 2 H2O(l)
Stap 4: vereenvoudigen: niet nodig
d Is dit een endotherme of een exotherme reactie? Licht je antwoord toe aan de hand van het
energiediagram.
Exotherm.
Het energieniveau van de reactieproducten ligt lager dan het energieniveau van de
beginstoffen. De hoeveelheid chemische energie is dus afgenomen.
e Geef aan waarom ΔE negatief is.
Er is energie vrijgekomen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper cxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75759 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen