Samenvatting
Samenvatting Parlementaire democratie, Thema's maatschappijleer
Samenvatting van het boek 'Thema's maatschappijleer', uitgeverij Essener. Gaat over parlementaire democratie, h1 t/m h7, behalve h6.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
MAATSCHAPPIJLEERHoofdstuk 1 Wat is democratie?
1.1 de wereld bedekt met staten
Soeverein is een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste
gezag uitoefent en het monopolie van geweldsuitoefening heeft. De soevereine staat bepaalt
welke religie op haar eigen gebied wordt toegelaten.
1.2 het belang van politiek
Politiek gaat over het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden.
De keuzes worden in algemeen geldende wetten vastgelegd. Wetten worden uitgevoerd door
‘dienaren van de macht’ zoals ministers, ambtenaren, politie en leger. De meeste
onderwerpen waarmee de politiek zich bezighoudt, zijn van algemeen belang omdat veel
mensen er nu of later mee te maken krijgen, bijvoorbeeld besluiten over de kwaliteit van het
drinkwater of de verplichte basiszorgverzekering. Bij efficiënt besturen kijk je vooral naar
doelmatig resultaat, bij maximale participatie kies je voor een proces van democratische
besluitvorming met een zorgvuldige afweging van de verschillende belangen.
1.3 democratie
In een democratie gaat het om de macht van velen. Democratie is samengestel uit de
Griekse woorden ‘demos’ (volk) en ‘kratein’ (regeren) en betekent letterlijk: het volk regeert.
In veel landen zien we vormen van indirecte of representatieve democratie met als
basiskenmerk dat het volk vertegenwoordigers kiest die de beslissingen nemen en met een
zekere regelmaat bij verkiezingen aan de bevolking verantwoording moeten afleggen over
hun beleid. Deze vorm is praktischer dan directe democratie, want met een kleinere groep
kom je sneller tot besluiten.
Kenmerken van een democratie zijn:
Er is individuele vrijheid;
Er gelden politieke grondrechten;
Politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden;
Er bestaat onafhankelijke rechtspraak;
Er bestaat persvrijheid.
Binnen landen met een representatieve democratie maken we onderscheid tussen
het parlementaire en het presidentiële stelsel. In het parlementaire stelsel is het
rechtstreeks gekozen parlement het hoogste machtsorgaan. Landen met een dergelijk
primaat voor het parlement hebben meestal wel een niet-gekozen staatshoofd van wie de
macht sterk beperkt wordt door een grondwet. Is zo’n staatshoofd een koning, dan spreken
we van een constitutionele monarchie, zoals in Nederland. In een presidentiële democratie
kiest de bevolking niet alleen een parlement, maar ook de president, aan wie de grondwet
veel bevoegdheden toekent, bijvoorbeeld Frankrijk en de VS.
Dat wij in een democratie leven, zien we als volgt terug in onze grondwet:
Taken en bevoegdheden van de 3 politieke machten staan nauwkeurig omschreven;
Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te stemmen en om verkozen te
worden;
De regels voor de politieke besluitvorming zijn vastgelegd;
De overheid laat de media vrij, maar moet er ook voor zorgen dat de media over de juiste
informatie kunnen beschikken.
1.4 dictatuur
, Het basiskenmerk van elke dictatuur is dat de drie machten – wetgevende,
uitvoerende en rechterlijke macht – niet van elkaar gescheiden zijn, maar in handen zijn van
een kleine groep mensen.
Andere kenmerken van een dictatuur zijn:
Er is slechts een beperkte individuele vrijheid;
Er is nauwelijks politieke vrijheid;
Er is dikwijls overheidsgeweld;
Er bestaat geen onafhankelijke rechtspraak;
De massamedia en ook kunstuitingen staan onder censuur van de overheid.
Niet alle dictaturen zien er hetzelfde uit. We maken onderscheid tussen
ideologische, religieuze en militaire dictaturen. In dictaturen gebaseerd op een ideologie
heeft de communistische partij alle macht en hebben burgers weinig tot geen individuele
vrijheden. Politieke invloed is alleen weggelegd voor mensen die de ideologie
onvoorwaardelijk steunen. Doordat media, onderwijs en verenigingsleven onder strenge
controle staan, is er sprake van indoctrinatie: de bevolking krijgt de partij-ideologie met de
paplepel ingegoten.
De religieuze dictatuur wordt ook wel theocratie genoemd. Hierin is de godsdienst
verheven tot staatsideologie. Het volk kiest er weliswaar een parlement en de president,
maar voor alle politieke besluiten is goedkeuring nodig van niet-gekozen geestelijk leiders.
In militaire dictaturen heeft het leger alle macht.
Hoofdstuk 2 Politieke stromingen
2.1 wat is een ideologie?
Onder een ideologie verstaan we een samenhangend geheel van ideeën over de
mensen en de gewenste inrichting van de samenleving. Bij ideologieën gaat het vooral om de
volgende 2 aspecten:
1. Normen en waarden
2. De gewenste sociaaleconomische verhoudingen van de samenleving; links of
rechts. (of het politieke midden)
2.2 de drie hoofdstromingen
Drie politieke ideologieën of stromingen:
1. Liberalisme: ieder individu kan zich optimaal ontplooien, wat goed is voor het
individu, is goed voor de maatschappij. Mensen zijn niet gelijk, maar wel
gelijkwaardig, ze moeten elkaars opvattingen respecteren. Ontstond in de 19 e eeuw
na de Franse revolutie. Rechts -> zijn voor vrijemarkteconomie.
2. Socialisme: vrijheid en gelijkwaardigheid betekenen pas echt iets als mensen ook
gelijke kansen hebben. Mensen moeten solidair met elkaar zijn: de sterkste
schouders moeten de zwaarste lasten dragen. Ontstaan in de 91 e eeuw als reactie op
de slechte werkomstandigheden van arbeiders. Communisten en sociaaldemocraten
hebben andere mening over het doel van gelijkheid bereiken. Links -> voor een grote
rol van de overheid.
3. Confessionalisme: politieke opvattingen gebaseerd op mensen hun
geloofsovertuiging. Men gaat uit van een organische staatsopvatting: de
samenleving is vergelijkbaar met een menselijk lichaam waarin alle onderdelen van
elkaar afhankelijk zijn.
2.3 andere politieke richtingen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jadabongers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51683 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen