Psychologie:
Wetenschap, waarbij het gedrag bestudeerd wordt en ook de interne processen om
deze te kunnen begrijpen die aan het gedrag ten grondslag liggen.
Meetbare kenmerken= het gedrag
Niet meetbare kenmerken= interne processen
‘Observeerbaar’ is een relatief begrip:
Wat op een bepaald moment niet waar te nemen is, kan het later wel worden.
Het biopsychosociale model
(!) Dit model sluit aan bij systeemtherapie (overkoepelende term); wat zijn je genen,
hoe denk jij en hoe uit zich dit in je gedrag.
Moderne psychologie; alle functioneren v/d mens is het gevolg van 3 invloeden:
Biologisch: Aangeboren invloeden
Psychisch: Cognitieve invloeden (prikkels)
Sociaal: De omgeving (cultureel, primair en secundair)
Invulling van het model a.d.h.v. de casus rechts:
Biologisch= ouders tonen agressie
Psychosociaal= kinderen denken dat hij dom is (cognitief/prikkels die leiden tot gedrag)
Sociaal= zijn omgeving; kinderen en zijn moeder verdrietig is (cultureel, primair & sec.)
Twee aangeboren instincten (beide bouwen zich op en moeten na tijdje ontladen):
Eros: levensdrift (gericht op het levensbehoud)
Thanatos: doodsdrift (gericht op destructie)
Geschiedenis, namen en termen (zie schema)
Plato (Romeinse tijd; 428-347 v.C.): Plato (waar komt de waarheid vandaan?)
‘De mens heeft een reden, intuïtie en geloof’
(Mensen zijn de enige wezens met een rede
en deze rede maakte het mogelijk om de
realiteit te begrijpen en dit is onmogelijk voor
dieren).
,Aristoteles (384-322 v.C.): Hij filosofeerde ook na Plato. Hechtte meer
belang aan observatie dan Plato, maar ook
voor hem was dit het niet alleen.
In 467 viel het Romeinse Rijk: Het Katholieke geloof was de basis en
bepaalde de samenleving, onderwijs en
arbeid (tot 16e eeuw).
De wetenschappelijke revolutie: Nieuwe manier van denken; de overtuiging
dat ware kennis is gebaseerd op
systematisch observatie en actief ingrijpen in
de wereld.
Copernicaanse revolutie (katalysator van de natuurwetenschappen)
Copernicus 1473-1543: Copernicus kwam erachter dat de zon rond
de aarde draaide. Werd onderbouwd door
Galileo Galilei (1564 – 1642). Nieuwe kennis
komt (mede) voort uit observaties en
experimenten en niet uit het geloof of
bestuderen van oude meesters.
Newton 1643-1727: Newton werkte de wetenschappelijke
revolutie verder uit. Dit werd de start van de
psychologie.
Ontwikkelingen in de filosofie (natuurfilosofen waren de eerste)
Veranderingen in filosofische overtuigingen over de mens effenden ook de
weg voor de psychologie.
Eeuwland deelde men de meningen, dat de menselijke geest (de ziel) een vrije
wil had en niet onderworpen was aan de natuurwetten. Daarom kon ze niet
bestudeerd worden.
“De mens bestaat uit een lichaam en een geest die onafhankelijk van elkaar
zijn.” (=dualisme)
René Descartes (1596-1650): Hij ondersteunde het dualisme: ‘je geest en
het lichaam (kan niet onafhankelijk zijn van
elkaar)’ Hij stelde twee principes:
rationalisme en nativisme. Deze visie sloot
aan bij Plato, Aristoteles en de katholieke
kerk.
Rationalisme: Ware kennis van de rede die door het toepassen van logica
nieuwe informatie afleidt uit het bestaande (de menselijke rede).
Nativisme: Dit vormt het uitgangspunt van alle andere,
afgeleiden kennis (aangeboren kennis)
Wie was het niet eens met René Descartles?
Het Empirisme (17e eeuw); de inhoud van de geest komt tot stand via zintuiglijke
ervaringen. Het zou dus niet aangeboren zijn. Dit komt ook wel tot het nature/nurture
debat. John Locke (1632-1704) onderzocht de ideeën en grenzen van menselijke
, kennis. De nadruk lag op HOE de menselijke geest iets weet dan op WAT ze weet.
Is ons gedrag aangeboren of aangeleerd?
Het is een mix van beiden; allebei heeft het invloed op wie jij bent. Dit is het
nature/nurture debat want je komt er nooit echt achter.
De evolutietheorie (19e eeuw):
Charles Darwin (1809-1882) De evolutieleer is een ontwikkeling vanuit
vroegere levensvormen (houdingen en
overtuigingen). Hij documenteerde
zorgvuldig het proces van ‘natuurlijke
selectie’ (=survival of the fittest).
Omdat mensen uit dieren geëvolueerd waren,
kon hen gedrag bestudeerd worden en
geprojecteerd worden op de mens.
Soorten psychologen en theorieën
Structuralisme:
Wilhelm Wundt (1879): De eerste Duitse psycholoog. Hij vroeg bijv.
mensen om na te denken wat ze voelen en
denken. Structuralisme: op basis van intern
proces de structuur van bewustzijn
ontdekken (introspectie).
Binet: Had de eerste intelligentietest
Sigmund Freud (einde 19e eeuw): Vervolg van introspectie: Hij keek naar de
psychoanalyse; het onderbewuste; de
onderliggende problemen komen naar voren
na bestudering van gedragingen /
gedachten / gevoelens. Hij was de typische
psycholoog van mensen op de bank.
Sublimatie (oerdriften) hoort bij Freud!
Functionalisme (praktisch nut):
William James: Het functionalisme; praktische oplossingen
vs. onderwijs optimaliseren (relatie met
evolutietheorie).
Behaviorisme (het belang van de natuurwetenschappelijke methode):
Pavlov: Klassieke conditionering (KC) bij oorzaak-
gevolg gedragingen in de psychologie.
Stimulus (input) Black box theory
Response (output).
- Theorieën moet men baseren op directe
observaties die door anderen herhaald
kunnen worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maureensprenkels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,89. Je zit daarna nergens aan vast.