Bio-ethiek gaat over waardeoordelen betreffende biologische onderwerpen.
Onderwerp voorbeelden:
- Genetisch gemodificeerde graanvelden. Wat vinden we van het actief inzetten van mutaties?
- Theoretisch experiment: stel een koe kan gemodificeerd worden zodat hij graag opgegeten
wilt worden. Goed idee of gevoelsmatig niet juist?
Bio-ethische kwesties zijn vaak onderwerpen waar ratio en gevoelens een grote rol spelen.
- rationaliteit bevat / komt vaak onbewust voort uit onderliggend gevoel
Casus Oostvaardersplassen: bijvoeren of niet?
- Bijvoerende mensen werden gezien als ‘emotioneel’, hoewel het waardeoordeel “de
Oostvaardersplassen moeten natuurlijk zijn dus bijvoeren hoort niet” ook uit een eigen
gevoel voortkomt. -> iedereen even gevoelig
Emoties zijn niet per see rationeel, maar dat betekent niet dat ze irrationeel zijn.
Wat is dan wel irrationaliteit / inconsequentie?
- Hoe meer soorten, hoe beter; behalve op de Noord- en Zuidpool
- Ik vind dat genetisch materiaal moet blijven zoals het is; daarom ben ik tegen genetisch
gemodificeerde dieren, maar vind ik de genetische modificatie van planten prima
Deze uitspraken houden dan ook geen stand.
Wat is dan wel Rationeel / consequent?
- Ik vind dat ieder levend organisme het recht heeft om te blijven leven, en daarom eet ik geen
vlees (noch bladgroenten)
- Ik vind de natuur zoals die vandaag is het mooist, en daarom vind ik dat we invasieve soorten
moeten weren
1. Je vindt iets.
2. Hoe komt dat?
3. Is dat te funderen in een dieper uitgangspunt?
4. Ben je consequent?
College 2
Consequentialisme / utilisme
- Nadruk op gevolgen van de daad (nadruk op pijn/ lijden versus geluk -> optelsom)
- Voordelen: overeenkomstig de intuïtie van velen, flexibel, makkelijk te begrijpen
, - Nadelen: geluk en pijn zijn in de praktijk lastig vast te stellen, heeft vreemde gevolgen als je
consequent bent, geeft geen expliciete richting aan wat goed en fout is
Deontologie / plichtethiek
- Nadruk op (morele) principes, plichten en rechten
- Voorbeelden: Lieg niet / De 10 geboden / Gebruik een ander nooit als een middel voor je
eigen doelen / Behandel een ander zoals je wilt dat deze jou behandelt
- Voor biologen: Het is een plicht om soorten te behouden / Alle organismen hebben het recht
op leven / We moeten de aarde zoveel mogelijk laten zoals ze was
- Voordelen: ook een uitgangspunt voor velen, consequent, voorspelbaar
- Nadelen: onduidelijk waar die regels vandaan komen, minder ruimte voor intuïtie en
"rechtsgevoel"
Deugdethiek
- Nadruk op handelende persoon
- Iemand met een goede inborst doet het goede
- Voordeel: doet recht aan de "ongrijpbaarheid" en de menselijkheid van het goede
- Nadeel: een circulaire definitie van wat goed is, geeft weinig houvast, onduidelijk welke
deugden er allemaal zijn
Argumenten die vaak worden gebruikt, maar niet sterk zijn.
“Iets is onnatuurlijk en dus is het verkeerd” -> niet alles dat onnatuurlijk is, is automatisch niet goed
(in de natuur gebeuren ook verschrikkelijke dingen dus het is niet vanzelfsprekend dat onnatuurlijke
dingen slecht zijn. Het kan, maar zonder goeie argumentatie houdt dit geen stand).
“Walgelijk” “ik walg ervan dus het is logisch dat ik het veroordeel” -> Hier is meer argumentatie voor
nodig.
“riskant” -> dit is onvoldoende. Hoe riskant? Waarom is het riskant?
“dat is slechts een mening” -> meningen zijn nodig, maar wel gefundeerde, goed overwogen
meningen.
College 3
Oordelen die we hebben over het gedrag van mensen naar dieren toe verschillen van regio tot regio
en van organisme tot organisme.
Hoe kan je met de verschillende brillen kijken?
Utilisme:
- focus op zo veel mogelijk welzijn -> heeft dus niks met planten te maken (planten voelen/
ervaren immers niks)
- dierenwelzijn: vrij zijn van honger & dorst; fysiek ongerief; pijn, verwonding & ziekten; angst
en chronische stress. En een normaal, soorteigen gedragspatroon kunnen vertonen / de
kwaliteit van leven zoals die door het dier zelf wordt ervaren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sterrekokshoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.