Psychologie een inleiding
hoofdstuk 1
1.1 wat is psychologie en wat is het niet?
Psychologie: wetenschap van gedrag en mentale processen. Het is afkomstig uit het Oudgrieks.
Psyche betekent geest. De Grieken geloofden dat die op zichzelf en apart van het fysieke lichaam
bestond.
Processen van psychologie: gedrag en geestelijke
Een belangrijk punt bij deze definitie: psychologie houdt zich niet alleen bezig met geestelijke
processen, maar ook met gedragingen.
De wetenschap van psychologie is gebaseerd op objectieve, verifieerbare gebeurtenissen.
1.1.1 psychologie: het is meer dan je denkt
drie soorten psychologen:
- experimenteel psychologen: (ook wel onderzoekspsychologen genoemd) doen onderzoek
naar elementaire psychologische processen, bijvoorbeeld de effecten van suiker op
hyperactiviteit.
- docent psychologie: psycholoog met als primaire taak het geven van onderwijs.
- toegepaste psychologen: psychologen die de door experimenteel psychologen vergaarde
kennis gebruikt om problemen van mensen op te lossen.
1.1.2 psychologie is geen psychiatrie
psychiatrie : is een medisch specialisme en maakt een heel klein deel uit van de psychologie. Zij
hebben een medische opleiding gedaan en daarnaast nog een gespecialiseerde opleiding achter de
rug in de behandeling van geestelijke en gedragsmatige problemen.
1.1.3 kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie
pseudopsychologie: Niet-onderbouwde psychologische aannamen die als wetenschappelijke
waarheden worden gepresenteerd.
Vaardigheden voor kritisch denken:
1. wat is de bron?
Heeft de bron wat belangrijks te winnen bij de bewering?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
‘Voor buitengewone beweringen is buitengewoon bewijs nodig’. Daarom zijn kritische
denkers sceptisch bij beweringen zoals revolutionair of doorbraak.
3. Wat is het bewijsmateriaal?
Een van de belangrijkste richtlijnen van kritisch denken.
Hier is wetenschappelijk bewijs nodig, waarvoor wetenschappelijk onderzoek moet worden
verricht. Soms wordt er gebruik gemaakt van Anekdotisch bewijsmateriaal: getuigenissen die
de ervaringen van iemand of enkele personen schetsen, maar ten onrechte voor
wetenschappelijk bewijs worden aangezien. Anekdotisch bewijs is dus niet goed genoeg.
4. Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias?
Bias: een vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie, meestal op basis van
persoonlijke ervaringen en waarden.
Veelvoorkomende bias zijn emotionele bias en confirmation bias
Confirmation bias: De neiging om informatie die niet bij je opvattingen aansluit te negeren of
te bekritiseren en om in plaats daarvan informatie te zoeken waar je het wel mee eens bent.
, 5. Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden?
Bijvoorbeeld correlatie-causaliteit-denkfout, het aantal moorden stijgt als mensen meer ijs
eten
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
1.2 wat zijn de zes belangrijkste perspectieven in de
psychologie
- het biologische perspectief (1.2.1)
- het cognitieve perspectief (1.2.2)
- het behavioristische perspectief (1.2.3)
- het whole-personperspectief (1.2.4)
- het ontwikkelingsperspectief (1.2.5)
- het socioculturele perspectief (1.2.6)
volkspsychologie: er ontstonden in verschillende culturen verschillende opvattingen voor
persoonlijkheid en psychische stoornissen en sjamanen gingen dan met die volkspsychologie
behandelingen proberen te creëren
1.2.1 scheiding van lichaam en geest en het moderne biologische
perspectief
- René Descartes
- Ontwikkeld in 2 richtingen:
Neurowetenschap
Evolutionaire psychologie
Descartes kwam met het idee van het scheiden tussen de spirituele geest en het fysieke lichaam.
Wat goed was omdat nu de kerk niet meer wetenschappelijke methode i. n de weg stond.
Descartes behoorde tot het rationalisme: een filosofiestroming die het denken als enig middel zag
om aan wetenschap en filosofie te doen.
Er werd door empiristen veel kritiek op Descartes gebracht. Zij geloofden dat denken onnodig en
zelfs storend is in de wetenschap en filosofie. Zij beweren dat waarnemingen, ervaringen en
experimenten de enige ware bronnen van kennis zijn
400jaar later groeit Descartes perspectief tot de moderne biologische perspectief: bij het
psychologische perspectief zoeken ze oorzaken van gedrag in het functioneren van de genen, de
hersenen en het zenuwstelsel.
Twee variaties op het biologische thema”:
Neurowetenschap: het vakgebied dat zich richt op begrip hoe de hersenen, gedachten, gevoelens,
motieven, bewustzijn, herinneringen en andere mentale processen creëren
Evolutionaire psychologie: beschouwt gedrag en mentale processen op basis van hun genetische
aanpassingen aan overleving en voortplanting. (Charles Darwin)
Dus een groot deel van menselijk gedrag komt volgens hun voort uit overgeërfde neigingen.
Bijvoorbeeld een aangeboren angst voor vallen of dat bitter niet lekker is en zoet wel.
Richt zich op:
- Zenuwstelsel
, - Hormoonstelsel
- Genetica
- Fysieke kenmerken
1.2.2 het begin van de wetenschappelijke psychologie en het
moderne cognitieve perspectief
- Structuralisme:
Wilhelm Wundt
Begrijpen van geestelijke processen zoals bewustzijn door de inhoud en de structuur ervan
te onderzoeken, zochten de ‘elementen’ (net als in het periodiek systeem) van bewuste
ervaring
Titchener heeft de naam aan de stroming gegeven omdat zijn doel was de meest
elementaire structuren of onderdelen van de geest aan licht te brengen.
- Functionalisme:
William James
Geestelijke processen kunnen worden begrepen met betrekking tot hun adaptieve doel en
functies
Zij zijn er ook toe gekomen de eerste toegepaste psychologie te ontwikkelen.
- Gestaltpsychologie: concentreerden zich op het geheel van onze bewustzijnervaringen als
meer dan de som van de delen en probeerden te begrijpen hoe we perceptuele gehelen
vormden. In plaats van dat onze ervaringen worden gereduceerd tot een serie afzonderlijke
elementen.
Volgens Wilhelm Wundt kon je de menselijke geest met de wetenschappelijke methode bestuderen.
Introspectie: beschrijving van je eigen innerlijke, bewuste ervaringen.
Cognitieve perspectief: nadruk ligt op mentale processen zoals gedachten, leren, geheugen en
perceptie.
Richt zich op:
- Mentale processen zoals gedachten, leren, geheugen en perceptie
- De geest als een computerachtige ‘machine’
- Hoe emotie en motivatie gedachten en perceptie beïnvloeden.
1.2.3 het behavioristische perspectief: nadruk op waarneembaar
gedrag
- Verklaringen in termen van waarneembare stimuli en responsen
- John Watson en B.F. Skinner
Ze bouwen voort op het idee dat je enkel zekerheid kan verwerven over datgene wat je kunt
waarnemen en op het idee dat de mens bij geboorde een tabula rasa is: een onbeschreven blad.
Behaviorisme: is de wetenschap van het gedrag en de meetbare omstandigheden in de omgeving
die dit gedrag beïnvloeden.
Behavioristisch perspectief: een psychologische invalshoek die de bron van onze handelingen zoekt
in stimuli vanuit de omgeving in plaats van innerlijke processen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Rooshxx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.