3.1 Anatomie
Nieren zijn 2 boonvormige organen
o Gelegen in het retroperitoneum links en recht vd ruggengraat thv bovenste 3 lendenwervels
o Macroscopisch:
Opgebouwd uit
Schors (cortex)
Merg (medulla)
Nierbekken (pyelum
Vanuit nierbekken leidt ureter urine naar urineblaas
Door samentrekking vd urineblaas wordt urine via urethra uit het lichaam verwijderd
o Microscopisch:
Miljoen nefronen zorgen per nier voor productie van urine vormen elke
functionele eenheid vd nier
Nefron bestaat uit
Glomerulus met kapsel van bowman (= lichaampje van malpighi samen)
Proximale tubulus
Lis van henle
Distale tubulus
Verzamelbuis
o Door hoge hydrostatische druk in glomerulus licht moleculaire stoffen en water door filter
naar kapsel van bowman geperst (=ultrafiltratie)
o Dagelijks wordt zo 180 liter voorurine gevormd, 80% hiervan wordt terug geresorbeerd in
proximale tubulus en ook verderop uiteindelijk slechts 1% als urine uitgescheiden
o Concentratie van verschillende stoffen in urine = sterk toegenomen
o Glucose wordt in prox. tubulus volledig teruggeresorbeerd, tenzij glucosegehalte in bloed te
hoog
1
, In dit geval wordt er te veel glucose in het ultrafiltraat uitgescheiden en kan het niet
volledig teruggeresorbeerd worden
o Natrium en andere elektrolyten worden voor deel opgenomen in bloedbaan
In lis van Henle is uitwisseling van vocht en elektrolyten zodanig dat de vloeistof
sterk geconcentreerd wordt
In de distale tubulus en verzamelbuizen wordt de terugresorptie en uitscheiding geregeld door 3
hormonen:
1. Aldosterone
Onderdeel van RAAS: treedt in werking bij daling BD
Ter hoogte van distale tubulus en verzamelbuis zorgt het dat natrium terug actief
wordt geresorbeerd in uitwisseling met kalium
Water volgt natrium bloeddruk stijgt
2. Antidiuretisch hormoon
Bij stijgende osmotische druk in het bloed vrijgezet
Zorgt voor terugresorptie van water thv verzamelbuizen osmolariteit vh bloed
daalt
3. Parathormoon
Bevordert terugresorptie van calcium en uitscheiding fosfaat
Belangrijkste functies nieren:
- Reguleren vh volume en samenstelling bloed
- Invloed op kalkhuishouding waarbij
PTH heel belangrijk is
- Bloeddrukregulatie (RAAS)
- Invloed op aanmaak van
erythrocyten
3.2 Onderzoek van nieren
en urinewegen
Naargelang het onderliggend probleem
kunnen verschillende aspecten onderzocht
worden
Urineonderzoek:
o Bepaalde eigenschappen kunnen
wijzen op onderliggende
onderzoeken
o Microscopisch onderzoek
Gezocht naar elementen die
normaal niet in urine aanwezig zijn:
WBC
RBC
Bacteriën
Eiwitcilinders
2
, Bepaalde kristallen
Kan rechtstreeks op urine maar ook vooraf gecentrifugeerd worden vaste
bestanddelen komen zo onder in het buisje terecht = urinesediment
o Cultuur of kweek
Bij vermoeden van UWI, kan men dit via deze weg bevestigen
Urine wordt uitgesmeerd over cultuurbodem en na enkele dagen zullen er al dan niet
bacteriën groeien
Niet enkel soort bacterie kan men hieruit halen door filterpapiertjes doordrenkt
met verschillende soorten AB kan men onderzoeken naar de gevoeligheid vd kiem
voor AB
o Hoeveelheid urine
Te weinig urineproductie = oligurie
Geen urineproductie = anurie
Kunnen wijzen op verminderde werking van nieren!
o Kleur urine
Rood verkleurde urine aanwezigheid RBC in urine
Onthoud! Sommige GM of voeding kan urine verkleuren (biet bijv)
o Bepaalde teststrookjes zijn ontwikkeld om zo op een snellere manier te achterhalen of er
aanwezigheid is van WBC, glucose, eiwitten,…
Bloedonderzoek:
o 1 vd functies vd nieren is verwijderen van afvalstoffen
Als de nier niet goed meer functioneert, zal de waarde in het bloed hiervan verhoogd
zijn
2 afvalstoffen worden meestal bepaald om nierfunctie te evalueren: creatinine en
ureum
o Creatinine = afbraakproduct van creatinefosfaat in het spierweefsel
Wordt door het lichaam met vrij constante snelheid geproduceerd, afh van
aanwezige hoeveelheid spiermassa
In nier hoofdzakelijk passief gefiltreerd, hoewel een klein gedeelte actief wordt
uitgescheiden ontstaan van evenwichtsspiegel die het resultaat is vd
productiesnelheid in spieren en klaring door de nieren
Klaring = hoeveelheid bloed die in 1 minuut volledig van stof wordt gezuiverd
Creatinineklaring wordt gebruikt om glomerulaire filtratiesnelheid te schatten
o Glomerulaire filtratiesnelheid (GFR)
Het totale volume van voorurine dat in gedefinieerde tijdseenheid gefilterd wordt
door alle glomeruli van beide nieren
Bij mensen met normale BD is dat ongeveer 120ml/min, ofwel 170 liter per dag
o Ureum
Afvalproduct van eiwitstofwisseling in de lever
Opstapeling van deze stof door slecht functionerende nieren geeft allerlei klachten
(zie verder in cursus)
Medische beeldvorming
o Echografie = belangrijkste onderzoek om op snelle, goedkope en voor de patiënt weinig
belastende manier info wilt krijgen over de grootte vd nieren en ureters, niercysten en -
tumoren
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lunagahete. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.