De evolutie van het Vlaams onderwijs van
1830 tot 2021
Inhoudsopgave
1.1 Twee basisscholen in één straat: de geschiedenis biedt een verklaring.....................................................2
1.1.1 Een eerste schoolstrijd.................................................................................................................................2
1.1.2 De tweede schoolstrijd................................................................................................................................3
1.1.3 Het Schoolpact............................................................................................................................................4
1.1.4 Indeling in onderwijsnetten.........................................................................................................................4
1.2 Het onderwijsbeleid in de huidige tijd...................................................................................................... 5
1.2.1 Scholen (en hun leerlingen) per net (macroniveau)....................................................................................5
1.2.2 Onderwijsbevoegdheden (macroniveau)....................................................................................................5
1.2.2.1 Controle en inspectie...........................................................................................................................5
1.2.3 Pedagogische begeleidingsdiensten (macro/mesoniveau).........................................................................5
1.2.4 Scholengemeenschappen en scholengroepen (macro/mesoniveau)..........................................................6
1.2.5 Netoverschrijdend en andere ‘vernieuwende’ initiatieven (macro/mesoniveau).......................................6
2.1 Ontwikkelingsdoelen versus eindtermen.................................................................................................. 7
2.1.1 Waarom geen eindtermen voor kleuters?..................................................................................................7
2.1.2 Controle: garanties voor het ‘minimum’.....................................................................................................7
2.3 Leerplan van Katholiek Onderwijs Vlaanderen..........................................................................................8
2.3.1 De krachtlijnen van ZiLL!.............................................................................................................................8
2.3.2 De leeruitkomst van ZiLL!............................................................................................................................8
2.3.3 Het ordeningskader van ZiLL!......................................................................................................................8
2.3.4 De krachtige leeromgeving vanuit ZiLL-perspectief....................................................................................9
2.3.4.1 Focus bepalen......................................................................................................................................9
2.3.4.2 Onderwijsarrangementen...................................................................................................................9
3.1 Het beroepsprofiel................................................................................................................................. 10
4.2 Buitengewoon onderwijs........................................................................................................................ 13
4.2.1 Opdeling in types.......................................................................................................................................13
4.2.2 Leeftijdsvoorwaarden................................................................................................................................14
4.2.3 Verslag voor toegang tot het buitengewoon onderwijs...........................................................................14
4.3 Het zorgcontinuüm................................................................................................................................. 16
4.4 Maatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (M-decreet)........................................17
1.1 Twee basisscholen in één straat: de geschiedenis
biedt een verklaring
1830: oprichting Belgische staat
Staatscholen (van voor het ontstaan van België) grotendeels door Kerk geleid
Organisatie van onderwijs dus overgedragen aan de Kerk
Ontstaan van katholieke staatscholen
1842: bepaald dat elke gemeente een lagere gemeenteschool moet hebben (wet)
Gemeente kon een bestaande katholieke school ‘adopteren’ (subsidiëren)
In gemeente waar nog geen school was: school werd opgericht en Rooms-Katholieke Kerk
stond in voor het godsdienstonderricht
Door deze wet heel het Belgisch lager onderwijs = katholiek onderwijs
Macht van Kerk op onderwijs lag steeds moeilijker voor liberalen
Liberalen winnen verkiezing 1878 bom barst los
1.1.1 Een eerste schoolstrijd
1878 – 1884: eerste schoolstrijd
o Liberalen wilden onderwijs onkerkelijken
o Katholieken willen religieuze karakter vrijwaren
Volgens de katholieken: ‘gevecht om de ziel van het kind’ en ‘gevecht tegen scholen zonder
God’
Katholieken deden beroep op artikel 24 van de grondwet: Belgisch onderwijs is vrij
Gaf hun vrijheid om hun eigen onderwijs in te richten honderden nieuwe katholieke
lagere scholen geopend in de grote vakantie van 1879
2
, Volgens katholieken was elke medewerking of deelname aan het officiële rijksonderwijs een
‘zware zonde’ officiële rijksscholen liepen leeg
1.1.2 De tweede schoolstrijd
Tweede probleem: subsidiëring van het onderwijs door de staat
Volgens socialisten en liberalen: katholieken moeten zelf hun eigen onderwijsnet bekostigen,
‘neutrale’ officiële onderwijs was voor iedereen toegankelijk staat moet dat onderwijs
betalen
Volgens katholieken: grondwettelijke vrijheid van onderwijs moest financieel mogelijk
gemaakt worden
Probleem was in het secundair onderwijs:
o Secundair onderwijs breidde sterk uit
o Er was een inkrimping van het aantal geestelijken als lesgevers in het katholiek
onderwijs
o Groter beroep doen op leken die moesten betaald worden
o Katholieken konden dit zelf niet meer bekostigen
Katholieken vonden dat het officieel onderwijs een aanvullende rol had en overbodig moest
gemaakt worden
Nieuwe onderwijsminister voert enkele ‘correcties’ door:
o Ontsloeg 110 katholieke leerkrachten in het officieel onderwijs neutraliteit te
waarborgen
o Wetsontwerp om subsidies voor het vrij onderwijs drastisch te verminderen
o Wetsvoorstel om nieuwe rijksscholen op het niveau van kleuter- en lager onderwijs
op te richten
Resultaat = ware opstand
Tweede schoolstrijd = nieuw ideologisch conflict hoeveel scholen mag de Staat nog
oprichten en hoe uitgebreid mogen de subsidies aan het vrij onderwijs zijn?
Verkiezingen 1958: lang onderhandelen compromis onderwijsvrede moest waarborgen =
Schoolpact (20 november 1958)
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naimalauwers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.