Zelfmanagement is de mogelijkheid van het individu om de symptomen, behandeling, fysieke en
psychosociale consequenties en de veranderingen in levensstijl die inherent zijn aan het leven met
een chronische ziekte te managen.
Zelfmanagement van de zorgvragers: het zodanig omgaan met de chronische aandoening dat de
aandoening optimaal wordt ingelast in het leven. Zelfmanagement betekent dat chronische zieken
zelf kunnen kiezen in welke mate ze de regie over hun leven willen behouden en mede richting willen
geven aan hoe de beschikbare zorg wordt ingezet, om een optimale kwaliteit van leven te
bereiken/behouden.
3 aandachtsgebieden zelfmanagement:
- Leven met de ziekte
- Eigen aandeel in de zorg
- Organiseren zorg en hulpbronnen
Deze worden ondersteunt door de zorgverlener:
- Zorgverlener is behandelaar en coach
- Zorgvrager is medebehandelaar en regisseur
CanMEDS-rollen en zelfmanagement:
- Zorgverlener: versterkt (zo ver mogelijk) het zelfmanagement van de mensen
- Samenwerkingspartner: de VPK ondersteunt de zorgvrager en hun naasten in het
zelfmanagement
- Gezondheidsbevorderaar: organiseren en toepassen van passende vormen van preventie die
zich ook richten op jet bevorderen van het zelfmanagement en het gebruik van eigen
netwerken van de patiënt
Ondersteunen van zelfmanagement door het 5A model:
- Achterhalen
- Adviseren
- Afspreken
- Assisteren
- Arrangeren
Zelfmanagement ondersteuning: zorgverlener gebruikt verschillende interventies om te beïnvloeden
hoe een zorgvrager denkt, voelt en doet
- Op maat aanbieden dus EBP
- Resultaat is een individueel zorgplan
Interventies liggen op het gebied van:
- Educatie
- Kennisoverdracht
- Gedragsverandering
- Psychosociale vaardigheden
Ondersteuning is een cyclisch proces.
Zorgvrager reageert op elke verandering door:
- Openstaan
- Begrijpen
, - Willen
- Kunnen
- Doen
- Blijven doen en opnieuw beginnen als het niet meteen lukt
Shared decision making: gezamenlijke besluitvorming
- Uitwisselen van informatie en ideeën tussen de zorgvrager en zorgverlener en
daadwerkelijke samenwerking in de besluitvorming
- Proces waarbij zorgverleners en zorgvragers samenwerken om duidelijkheid te krijgen over
de behandeling, omgang met de ziekte en zelfmanagement doelstellingen waarbij ze
informatie delen over de mogelijkheden en voorkeuren van de zorgvrager over de wenselijke
uitkomsten.
- Doel: bereiken van wederzijdse overeenstemming over de te volgen weg
Modellen van besluitvorming:
➢ Paternalistische besluitvorming: arts/VPK zegt wat de patiënt moet doen
➢ Informed consent: arts/VPK informeert de patiënt en vraagt om toestemming
➢ Gezamenlijke besluitvorming: Arts/VPK informeert de patiënt, deelt zorgen en geeft
preferenties, samen wordt de behandeling bepaalt
➢ Geïnformeerde besluitvorming: arts/VPK informeert de patiënt en de patiënt neemt zelf de
beslissing
Casus 2: gezin Peek
VPK in de maatschappelijke gezondheidszorg = werken in de 1e lijn
- Vanuit een thuiszorgorganisatie
- Vanuit een gezondheidscentrum
- Vanuit een wijkteam
- Vanuit de GGD: gemeentelijke geneeskundige dienst
- Vanuit een CJG: centrum voor jeugd en gezin
Vormen van preventie:
1. Universele, primaire preventie: gericht op de algehele bevolking zonder symptomen
2. Selectieve en geïndiceerde secundaire preventie: gericht op hoog-risicogroepen of mensen
met symptomen
3. Zorg gerelateerde tertiaire preventie: gericht op mensen met een aandoening
Doel JGZ: bevorderen, beschermen en bewaken van de gezondheid en lichamelijke, psychische,
cognitieve en sociale ontwikkeling van kinderen en jongeren vanaf zo vroeg mogelijk in hun leven.
➔ Populatiegericht: alle kinderen in beeld, preventief, actief aanbod en preventie op
persoonlijke maat
Basistaken JGZ:
- Preventieve zorg: vroegtijdige opsporing en preventie van specifieke stoornissen
- Volgen van de ontwikkeling en gezondheid
- Signaleren van mogelijke risico`s
- Inschatten van de behoeften aan zorg
- Geven van voorlichting, advies, instructie en begeleiding
- Zo nodig doorverwijzen en geleiden naar curatieve zorg
Kenmerken JGZ:
- Proactief bevorderen van gezondheid van alle kinderen
- Vertrouwd, laagdrempelig, gelijkwaardig en dialooggericht
, - Volgt kinderen vanuit een brede context: context-gerichte benadering
- Verricht onderzoeken op indicatie
- Sluit aan op de leefwereld van ouders en kinderen
- Multiscreeningen op ijkmomenten in de levensloop
- Beleidsadviezen op basis van monitoring
- Werkt EBP en gebruikt richtlijnen en landelijke documenten
- Digitaal en integraal dossieropbouw
- Fungeert als verbinder in het sociale domein
3 belangrijke ontwikkelingen:
- Dubbele vergrijzing: zorgvraag en zorgaanbod aantal ouderen groeit en aantal mantelzorgers
neemt af omdat de bevolking minder snel groeit en het minder vanzelfsprekend is
- Onbeheersbare kostenontwikkeling
- Enorm gezondheidsverlies en maatschappelijk verlies door lage SES en
gezondheidsverschillen
Er is een andere benaderingswijze noodzakelijk: van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag
(zz->gg)
- Meer preventie
- Gezondheid verbeteren
- Kwaliteit van zorg verbeteren
- Vermijdbare zorgkosten terugdringen
➔ Aandacht voor omgevingsfactoren noodzakelijk
Overheid wil ouderen langer thuis laten wonen en dat vraagt veel van de leefomgeving, cliënten,
mantelzorgers, zorgproffesionals en instellingen
➔ Het is goedkoper!
Casus 5: Johan
AAIDD: American Association on Internatoinal Development Disabilities:
1. Verstandelijke mogelijkheden
2. Adaptief gedrag
3. Participatie
4. Gezondheid
5. Context
Naamsverandering van debiel, idioot, imbeciel, zwakbegaafd naar verstandelijke
ontwikkelingsstoornis
Adaptieve factoren:
- Conceptueel domein: geheugen, taal, lezen, problemen, oplossen van situaties
- Sociaal domein: richten op anderen (emancipatie, relatie)
- Praktisch domein: leervermogen, leven vormgeven
Defectprogramma Ontwikkelingsparadisma Burgerschapsparadisma
Tot 1975 1975 tot 2000 Vanaf 2000
Persoon met een handicap Persoon met mogelijkheden Persoon met rechten en plichten
Patiënt Leerling Burger/cliënt
Dokter/VPK Orthopedagoog Persoonlijk begeleider
Verpleging Ontwikkeling Ondersteuning
, Goede zorg Mogelijkheden Kwaliteit van leven
Grote instanties Speciale voorzieningen Wonen in samenleving
Segregatie Normalisatie Sociale inclusie
8 domeinen van Shalock:
1. Persoonlijke ontwikkeling
2. Zelfbepaling
3. Persoonlijke relatie
4. Sociale inclusie
5. Rechten
6. Emotioneel welbevinden
7. Lichamelijk welbevinden
8. Materieel welbevinden
4 ontwikkelingsgebieden:
1. Fysieke en motorische ontwikkeling: lichamelijke groei en ontwikkeling motoriek
2. Cognitieve ontwikkeling: omtwikkeling van denken, creativiteit, waarneming en fantasie
3. Psychosociale ontwikkeling: ontwikkeling in relatie tot de sociale omgeving
4. Morele ontwikkeling: onderscheid tussen goed en kwaad
Begeleidingsmethoden:
Methode LACCS:
- Lichamelijk welzijn
- Alertheid
- Contact
- Communicatie
- Stimulerende tijdsbesteding
➔ Sluit aan op een bredere belangstelling voor de mensen met een verstandelijke beperking
➔ Gericht op zoveel mogelijk bereiken van een goed leven voor mensen met EVMB
➔ Per persoon, individueel bepaald wat en hoe er aan elk gebied gewerkt kan worden
Triple C: cliënt, coach, competentie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper VPKstudentHU. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.