JAAR 2: BLOK 7:
TAAK 2: DE
OUDERE PATIËNT
2020-2021
,Inhoud
1 De student reproduceert het begrip zelfmanagement (inclusief de 5 A’s)..................................... 3
1.1 Zelfmanagement: .................................................................................................................... 3
1.2 Model van Leventhal: common sense model: ........................................................................ 3
1.3 5-A-MODEL: ............................................................................................................................. 4
2 De student benoemt de verschillende levensfasen van de mens volgens Erikson, van geboorte
tot overlijden. .......................................................................................................................................... 6
2.1 Levensfasen van de mens volgens Erikson: ............................................................................. 6
2.1.1 Vertrouwen vs fundamenteel wantrouwen: 0-18 maanden .......................................... 7
2.1.2 Autonomie/Zelfstandigheid vs schaamte en twijfel: 18 maanden tot 3 jaar .................. 8
2.1.3 Initiatief vs schuldgevoel: 3-5 jaar: .................................................................................. 8
2.1.4 Vlijt vs minderwaardigheid: 6-12 jaar: ............................................................................ 9
2.1.5 Identiteit vs identiteitsverwarring: 12-18 jaar ................................................................ 9
2.1.6 Intimiteit vs isolement: 18-35 jaar .................................................................................. 9
2.1.7 Openstaan voor verandering vs stagnatie: 35-65 jaar .................................................. 10
2.1.8 Ego-integriteit vs wanhoop: >65 jaar ............................................................................ 10
3 De student analyseert genetische en stochastische (niet-genetische) verouderingstheorieën. .. 11
3.1 Genetische verouderingstheorieën:...................................................................................... 11
3.1.1 Limiettheorie van Hayflick: ............................................................................................ 11
3.1.2 Neuro-endocriene en hormonale theorieën: ................................................................ 12
3.1.3 Theorie van intrinsieke mutagenese: ............................................................................ 13
3.1.4 De immunologische theorie .......................................................................................... 13
3.1.5 De vrije-radicalentheorie:.............................................................................................. 13
3.1.6 Theorie van de caloriebeperking: .................................................................................. 14
3.2 Stochastische verouderingstheorieën: (niet-genetisch) ....................................................... 15
3.2.1 Foutentheorie: ............................................................................................................... 15
3.2.2 Redundante-DNA-theorie: ............................................................................................ 15
3.2.3 Somatische-mutatietheorie: ......................................................................................... 16
3.2.4 De transciptietheorie:.................................................................................................... 16
3.2.5 De Cross-linkingtheorie: ................................................................................................ 17
4 De student legt uit welke normale biologische veranderingen gepaard gaan met ouder worden
in zijn algemeenheid en per orgaan (hart, longen, lever, nieren/urinewegen). ................................... 18
4.1 Hart en bloedvaten:............................................................................................................... 18
4.1.1 Veranderingen op celniveau: ........................................................................................ 18
4.1.2 Anatomische veranderingen: ........................................................................................ 19
, 4.1.3 Fysiologische veranderingen: ........................................................................................ 19
4.2 Longen: .................................................................................................................................. 21
4.2.1 Ademhaling:................................................................................................................... 21
4.2.2 Luchtwegen en alveoli: .................................................................................................. 22
4.2.3 Longafweer: ................................................................................................................... 23
4.3 Lever: ..................................................................................................................................... 23
4.4 Nieren: ................................................................................................................................... 23
4.5 Blaas: ..................................................................................................................................... 23
4.6 Invloed van veroudering op K.L.U.C.S. niveau:...................................................................... 24
4.6.1 Kracht: ........................................................................................................................... 24
4.6.2 Uithoudingsvermogen: .................................................................................................. 24
5 De student benoemt verschillende life-events waarmee een oudere te maken kan hebben en
verklaart de invloed hiervan op het functioneren van de individuele oudere ..................................... 28
5.1 Life-events: ............................................................................................................................ 28
5.1.1 Wat zijn life-events: ....................................................................................................... 28
5.1.2 Invloed op functioneren van patiënt:............................................................................ 28
5.2 Holmes and Rahe Life-events Scale ....................................................................................... 30
6 De student legt uit wat coping is en welke verschillende copingstrategieën worden
onderscheiden in de Utrechtse Coping Lijst.......................................................................................... 32
6.1 Wat is coping: ........................................................................................................................ 32
6.2 Utrechtse coping lijst: ............................................................................................................ 32
7 De student legt uit wanneer men spreekt over een ‘kwetsbare oudere’ en verwoordt wat een
geriatrisch fysiotherapeut kan betekenen voor een kwetsbare oudere. ............................................. 33
7.1 Kwetsbare ouderen: .............................................................................................................. 33
7.2 Geriatrisch fysiotherapeut: ................................................................................................... 34
7.2.1 Visie op hulpverlening: .................................................................................................. 34
7.2.2 Fenomeen ouderdom: ................................................................................................... 34
7.2.3 Verrichtingen: ................................................................................................................ 35
7.3 Meetinstrumenten: ............................................................................................................... 35
8 De student legt het begrip sarcopenie uit en beschrijft wat hiervan de invloed is op de oudere in
haar dagelijks leven. .............................................................................................................................. 37
8.1 Sarcopenie: ............................................................................................................................ 37
8.2 Sarcopenic obesity: ............................................................................................................... 37
8.3 Oorzaken: .............................................................................................................................. 38
8.3.1 Wasting:......................................................................................................................... 38
, 8.3.2 Immunologische veranderingen:................................................................................... 38
8.3.3 Neurologische veranderingen: ...................................................................................... 38
8.4 Gevolgen:............................................................................................................................... 39
8.5 Prevalentie: ........................................................................................................................... 39
9 De student licht toe hoe sarcopenie eenvoudig kan worden gediagnostiseerd en hoe de
fysiotherapeut een vermoeden tot sarcopenie kan diagnosticeren. .................................................... 40
9.1 Diagnostiek: ........................................................................................................................... 40
9.2 SARC-F: .................................................................................................................................. 41
10 De student legt uit wat de MIBBO klapper inhoudt en hoe deze kan worden gebruikt. .......... 43
10.1 MIBBO klapper: ..................................................................................................................... 43
10.1.1 Interview:....................................................................................................................... 43
10.1.2 7 stappen: ...................................................................................................................... 44
11 De student licht toe op welke manieren zelfmanagement een rol kan spelen in het leven van
een oudere met een chronische aandoening en beredeneert in welke situaties de oudere zijn
zelfmanagement niet of minder goed kan hanteren. ........................................................................... 46
11.1 Zelfmanagement ................................................................................................................... 46
11.2 Rol van zelfmanagement ....................................................................................................... 47
12 De student beschrijft de verschillende vormen van preventie volgens het KNGF beroepsprofiel
van de fysiotherapeut. .......................................................................................................................... 49
12.1 Preventie ............................................................................................................................... 49
13 De student legt uit wat een zorgverzekering inhoudt............................................................... 50
13.1 Zorgverzekering: .................................................................................................................... 50
13.1.1 Is een zorgverzekering verplicht? .................................................................................. 50
13.1.2 Wat is de basisverzekering?: ......................................................................................... 50
13.1.3 Wat zit er in het basispakket?: ...................................................................................... 50
13.1.4 Wat is een aanvullende verzekering?............................................................................ 51
,Taak 2 De oudere patiënt
Mevr. de Groot (Oma Ria) is 78 jaar en vond het erg leuk te horen hoe haar kleindochter Eliza vertelde
over haar behandelingen bij de fysiotheraeut. De moeder van mevr. de Groot was met 60 jaar al een
oude vrouw. Mevr. de Groot stemt zichzelf gelukkig dat zij met haar 78 jaar nog redelijk vitaal en
zelfstandig is. Zij merkt wel dat haar gewrichten niet meer zo soepel zijn en dat ze ook steeds kleinere
pasjes tijdens het lopen gaat maken. Ze merkt ook dat ze niet meer zo sterk is. Vroeger beende ze
Eliza altijd bij, maar nu merkt ze dat ze vaker even wat vastpakt en steun zoekt. Mevr. de Groot komt
op afspraak bij Ronald de fysiotherapeut. Bij het eerste consult is stagiaire Marieke aanwezig. Ronald
vertelt dat hij als gespecialiseerd geriatriefysiotherapeut kijkt of het klachtenbeeld past bij een normale
veroudering of dat er specifieke aandoeningen aanwezig zijn die bij ouderen vaak voorkomen.
Meestal is het zo dat ouderen op verschillende domeinen problemen krijgen en kwetsbaar worden.
Preventie speelt bij het in kaart brengen van problemen en het behandelen van
ouderdomsaandoeningen een zeer belangrijke rol, met name omdat er sprake is van een “dubbele
vergrijzing” waarbij de zorgvraag van ouderen steeds groter wordt. Maar wat ook een rol speelt is hoe
een oudere omgaat met zijn problemen, kwetsbaarheden en andere zaken die op zijn levenspad
komen. Dat verschilt natuurlijk per oudere.
De zorg voor ouderen is de laatste 5 jaar fors veranderd, ouderen moeten steeds langer zelfstandig
thuis wonen en voor zichzelf zorgen. Samen kijken Roland en Marieke met mevr. de Groot naar een
geschikte begeleiding/behandeling voor haar. Ronald reikt Marieke hiervoor de klapper genaamd
MIBBO (Methodiek ter Inventarisatie van Betekenisvolle Beweegvoorkeuren van Ouderen) aan, zodat
ze kan inventariseren welke activiteiten mevr. de Groot echt leuk vindt om te doen. Marieke wil ook
bekijken welke mogelijkheden er in de wijk zijn die mevr. de Groot kunnen helpen bij het zolang
mogelijk mobiel en zelfstandig blijven (activeren). Voordat ze de behandeling van mevr. de Groot
verder gaan vormgeven kijkt Marieke nog even na hoe mevr. de Groot verzekerd is.
Algemeen
Deze taak loopt van donderdag 11 februari tot en met donderdag februari.
Vrijdag 12 febr VH 1.3 Aanleren van een fundamentele vaardigheid bij een lagere
schoolkind
Oneven groepen
15 febr – 19 febr Carnavalsvakantie
Maandag 22 febr VH 1.3 Aanleren van een fundamentele vaardigheid bij een lagere
schoolkind
Even groepen
OWG 3 Tussenrapportage taak 2
Dinsdag 18 febr VH 2.1 Meten bij leken …
Oneven groepen
, Woensdag 19 febr VH 2.1 Meten bij leken …
Even groepen
Donderdag 25 febr Afsluiten taak 2 en opstart taak 3
Probleemtaak
Centrale probleemstelling:
Hoe ziet de normale veroudering van de mens eruit en welke rol speelt de fysiotherapeut bij het
activeren van de oudere patiënt als het gaat om het behoud van de zelfstandigheid en
zelfredzaamheid.
Doelstellingen Vaardigheden:
Herhalingsleerdoel:
- De student bespreekt het behandelplan middels ‘samen beslissen’ met een oudere cliënt (blok
5).
1. De student legt in begrijpelijke taal afgestemd op een oudere, de procedure en het doel uit
van een af te nemen meetinstrument en koppelt het resultaat hiervan terug aan de patiënt.
2. De student neemt klinimetrie af in begrijpelijke taal bij de geriatrische patiënt.
3. De student onderbouwt zijn keuzes van meetinstrumenten en geeft zo vorm aan het klinisch
redeneerproces.
Doelstellingen kennis:
Herhalingsleerdoel:
- De student reproduceert het begrip zelfmanagement (inclusief de 5 A’s).
1. De student benoemt de verschillende levensfasen van de mens volgens Erikson, van
geboorte tot overlijden.
2. De student analyseert genetische en stochastische (niet-genetische) verouderingstheorieën.
a. Bottemly
b. Euldering
3. De student legt uit welke normale biologische veranderingen gepaard gaan met ouder worden
in zijn algemeenheid en per orgaan (hart, longen, lever, nieren/urinewegen).
4. De student benoemt verschillende life-events waarmee een oudere te maken kan hebben en
verklaart de invloed hiervan op het functioneren van de individuele oudere.
5. De student legt uit wat coping is en welke verschillende copingstrategieën worden
onderscheiden in de Utrechtse Coping Lijst.
6. De student legt uit wanneer men spreekt over een ‘kwetsbare oudere’ en verwoordt wat een
geriatrisch fysiotherapeut kan betekenen voor een kwetsbare oudere.
7. De student legt het begrip sarcopenie uit en beschrijft wat hiervan de invloed is op de oudere
in haar dagelijks leven.
,8. De student licht toe hoe sarcopenie eenvoudig kan worden gediagnostiseerd en hoe de
fysiotherapeut een vermoeden tot sarcopenie kan diagnosticeren.
9. De student legt uit wat de MIBBO klapper inhoudt en hoe deze kan worden gebruikt.
(Toetsvraag maken)
10. De student licht toe op welke manieren zelfmanagement een rol kan spelen in het leven van
een oudere met een chronische aandoening en beredeneert in welke situaties de oudere zijn
zelfmanagement niet of minder goed kan hanteren. (chronic pair model meenemen)
11. De student beschrijft de verschillende vormen van preventie volgens het KNGF beroepsprofiel
van de fysiotherapeut.
12. De student legt uit wat een zorgverzekering inhoudt. (kort en beknopt) zorgwijzer.nl (verschil
basis en aanvullend)
,1 De student reproduceert het begrip zelfmanagement (inclusief
de 5 A’s).
1.1 Zelfmanagement:
• Eigen effectiviteit/zelfmanagement zegt iets over de mate waarin een patiënt vertrouwen
heeft dat hij door eigen gedrag klachten of het verloop van de ziekte/aandoening gunstig kan
beïnvloeden
• Wanneer iemand denkt dat een bepaalde aandoening lang gaat duren, veel emotionele druk
geeft, als ernstig wordt beschouwd door de patiënt,… dan heeft dit effect op de mate van
zelfmanagement/eigen effectiviteit van de patiënt
• De patiënt met een lage eigen effectiviteit zal minder snel geneigd zijn om een bepaalde
activiteit te proberen
1.2 Model van Leventhal: common sense model:
• Mensen vormen eigen ideeën over hun ziekte en behandeling -> Common sense model
beschrijft dit proces
• De persoonlijke ideeën over ziekte worden “ziektepercepties” genoemd
• Model beschrijft de gedachten die mensen zelf hebben over hoelang klachten kunnen duren
o Wat is er precies aan de hand
o Wat kan de oorzaak zijn
o Hoe het onder controle gebracht kan worden
o Hoe ernstig worden de klachten ervaren?
• Het CSM gaat uit van een gezondheidsbedreigende prikkel bv rugpijn ,hoofdpijn, reuma of
artrose
• Mens reageert hierop zowel cognitief als emotioneel waardoor hij PERCEPTIES ontwikkeld
• Deze percepties zijn sturend voor het gedrag dat iemand gaat vertonen
, • Via dit gedrag wilt men de gezondheidsbedreigende prikkel wegnemen
• Uit onderzoek bleek dat met name de COGNITIEVE PERCEPTIES sturend zijn voor gedrag
• Deze ziektepercepties werden beschreven in 5 domeinen (zie afbeelding) en bevat
antwoorden op de vragen:
o Wat heb ik?
o Hoe lang gaat het duren?
o Wat zijn de consequenties?
o Hoe kan ik het onder controle krijgen?
o Wat is de oorzaak?
• De antwoorden op deze vragen bepalen mede fysiek gedrag van de patiënt
• Dit gedrag kan herstelbelemmerend of herstelbevorderend zijn
1.3 5-A-MODEL:
• Het 5-A-Model beschrijft een gefaseerde vorm van zelfmanagement
,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fysioprozuyd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.