Samenvatting
Samenvatting Zuyd hogeschool Fysiotherapie: Blok 7: Taak 7 Multiple Sclerose
- Vak
- Fysiologie
- Instelling
- Hogeschool Zuyd (HZ)
Blok 7: Taak 7 Multiple Sclerose
[Meer zien]Voorbeeld 10 van de 55 pagina's
Voorbeeld 10 van de 55 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
R.P.JAAR 2: BLOK 7: TAAK
7: MULTIPLE SCLEROSE
2020-2021
,Inhoud
1 De student beschrijft de veroudering van het zenuwstelsel. .............................................. 3
1.1 Centrale zenuwstelsel: ................................................................................................. 3
1.2 Het perifere zenuwstelsel: ........................................................................................... 3
1.3 De sensoriek: ............................................................................................................... 4
1.3.1 Tastzin: ................................................................................................................. 4
1.3.2 Gezichtsvermogen: ............................................................................................... 4
1.3.3 Het gehoor: ........................................................................................................... 5
1.3.4 Proprioceptie/kinesthesie: .................................................................................... 5
1.3.5 Vestibulaire systeem: ........................................................................................... 5
1.3.6 Smaak en reukzin: ................................................................................................ 6
2 De student beschrijft de pathologie (oorzaken, gevolgen, symptomen, beloop,
risicofactoren, vormen, diagnosestelling, prognose), pathofysiologie en epidemiologie van
MS. 7
2.1 Multiple sclerose: ........................................................................................................ 7
2.1.1 Epidemiologie: ..................................................................................................... 7
2.1.2 Oorzaak: ............................................................................................................... 7
2.1.3 Pathofysiologie: .................................................................................................... 8
2.1.4 Symptomen: ......................................................................................................... 9
2.1.5 Risicofactoren: ................................................................................................... 13
2.1.6 Beloop: ............................................................................................................... 13
2.1.7 Prognose: ............................................................................................................ 14
2.1.8 Vormen: .............................................................................................................. 14
2.1.9 Diagnosestelling: ................................................................................................ 15
3 De student legt uit welke factoren het beloop bij MS mogelijk kunnen
beïnvloeden/bepalen. ................................................................................................................ 17
4 De student verklaart de pathologie MS aan de hand van verschillende modellen van het
zenuwstelsel. ............................................................................................................................ 18
5 De student beschrijft de anatomie en functie van het cerebellum in relatie tot coördinatie
en evenwichtsproblemen. ......................................................................................................... 19
5.1 Cerebellum: ............................................................................................................... 19
5.1.1 Evolutie: ............................................................................................................. 19
5.1.2 Archicerebellum: evenwicht: ............................................................................. 20
5.1.3 Paleocerebellum: coördinatie en fijne motoriek ledematen: .............................. 21
5.1.4 Neocerebellum: planning en cognitie:................................................................ 21
5.2 Werkwijze: vergelijken en corrigeren: ...................................................................... 22
5.2.1 Macroniveau: ...................................................................................................... 22
5.2.2 Microniveau: ...................................................................................................... 22
, 5.3 De functie van het cerebellum obv motoriek tot cognitie: ........................................ 24
5.3.1 Coördinatie: ........................................................................................................ 24
5.3.2 Leren van nieuwe bewegingen: .......................................................................... 24
5.3.3 Feedback uit bewegingen: .................................................................................. 24
5.3.4 Motorische commando’s/programma’s evalueren en corrigeren: ...................... 24
5.3.5 Precieze coördinatie en visuomotoriek: ............................................................. 25
5.3.6 Audio-motorkoppeling: ...................................................................................... 25
5.3.7 Cognitieve functies, gedrag en emoties: ............................................................ 26
5.4 Stoornissen: ............................................................................................................... 26
6 De student beschrijft wat een tremor is en legt daarbij uit wat het verschil is tussen een
rust tremor en een intentie tremor. ........................................................................................... 28
6.1 Tremor: ...................................................................................................................... 28
6.2 Intentietremor: ........................................................................................................... 28
6.3 Rusttremor: ................................................................................................................ 28
7 De student legt uit waarin de verschillende neurologische ziektebeelden (MS, CVA en
Parkinson’s Disease) van elkaar verschillen en waarin zij overeenkomen (op het gebied van
symptomen, gevolgen, onderzoek, behandeling). .................................................................... 29
7.1 CNA: centraal neurologische aandoeningen: ............................................................ 29
7.2 Symptomen: ............................................................................................................... 29
7.2.1 Mobiliteit: ........................................................................................................... 33
7.2.2 Kracht: ................................................................................................................ 35
7.2.3 Uithoudingsvermogen: ....................................................................................... 35
7.2.4 Sensibiliteit: ........................................................................................................ 35
7.2.5 Balans: ................................................................................................................ 35
7.2.6 Tonusdisregulatie: .............................................................................................. 35
7.3 Onderzoek:................................................................................................................. 36
7.3.1 CVA: .................................................................................................................. 36
7.3.2 Ziekte van Parkinson: ......................................................................................... 36
7.3.3 MS: ..................................................................................................................... 36
7.4 Behandeling: .............................................................................................................. 36
8 De student legt de impact van eventueel aanwezige vermoeidheid uit en maakt daarbij
onderscheid in normale en pathologische vermoeidheid en centrale en perifere vermoeidheid.
37
8.1 Normale vermoeidheid: ............................................................................................. 37
8.2 Pathologische vermoeidheid: ..................................................................................... 37
8.3 Centrale vermoeidheid:.............................................................................................. 37
8.4 Perifere vermoeidheid: .............................................................................................. 37
8.5 Impact van vermoeidheid .......................................................................................... 37
,9 De student licht toe welke meetinstrumenten bruikbaar zijn voor MS (EDSS, FSS,
SF36), met welk doel en geeft aan welke bekende meetinstrumenten bruikbaar zijn voor MS
en waarvoor. ............................................................................................................................. 38
9.1 Meetinstrumenten: ..................................................................................................... 38
9.1.1 EDSS: ................................................................................................................. 38
9.1.2 FSS: Fatigue Severity Scale ............................................................................... 40
9.1.3 SF-36: 36-Item Short Form Health Survey: ....................................................... 40
10 De student beschrijft zowel de fysiotherapeutische als niet-fysiotherapeutische
behandelmogelijkheden bij MS. ............................................................................................... 41
10.1 Niet-fysiotherapeutische behandelmogelijkheden: ................................................ 41
10.1.1 Behandeling van een acute verslechtering van MS: ........................................... 41
10.1.2 Behandeling van de oorzaak van Multiple Sclerose: Oorzaakgerichte
behandeling: ..................................................................................................................... 41
10.1.3 Symptomatische behandeling van MS: .............................................................. 41
10.2 Fysiotherapeutische behandeling bij MS: .............................................................. 42
10.2.1 Fysiotherapie: ..................................................................................................... 42
10.2.2 Revalidatie:......................................................................................................... 43
11 De student herkent en legt uit de toepassingsmogelijkheden van herstellen en
compenseren van functies en vaardigheden bij een neurologisch ziekteproces. ...................... 45
12 De student beschrijft de rol van hulpmiddelen in de behandeling van een MS patiënt en
beargumenteert wanneer voor welk hulpmiddel gekozen wordt. ............................................ 46
12.1 Hulpmiddelen bij Multiple Sclerose: ..................................................................... 46
13 De student herkent de betekenis van de begrippen “autonomie” en “participatie” en
vertaalt deze naar de problematiek van een chronisch zieke patiënt, specifiek naar een MS
patiënt. ...................................................................................................................................... 48
13.1 Wat is autonomie?: ................................................................................................ 48
13.2 Wat is participatie?................................................................................................. 48
13.3 Autonomie & Participatie bij chronisch zieken: .................................................... 48
13.4 Conclusie: .............................................................................................................. 49
14 De student geeft aan welke zorgsettings er bestaan voor patiënten met chronische
aandoeningen (specifiek centraal neurologische aandoeningen) en geeft aan wat de plaats
hiervan is binnen de organisatie van de gezondheidszorg. ...................................................... 50
,TAAK 7 Multiple Sclerose
Peter, tweedejaars student fysiotherapie, vraagt zich al jaren af waarom de dochter van zijn oude
buurvrouw Eefje, Sharon Claassen (30 jaar, gehuwd, moeder van een 3-jarig zoontje) telkens weer
andere lichamelijke klachten heeft. Sharon is altijd moe. Zij heeft in het verleden forse problemen
gehad met het controleren van haar benen en haar evenwicht. Hierdoor liep zij heel moeilijk. Ook
haar spraak lijkt veranderd. Sinds enkele jaren bezoekt ze een neuroloog. Sharon heeft Peter verteld
dat zij een spierziekte heeft. Toch vindt Peter dat zij redelijk kan functioneren.
Peter is in verband met zijn studie in de neurologieboeken gedoken en heeft veel gelezen over
Multiple Sclerose (MS). Het lijkt erop dat Sharon veel symptomen heeft behorende bij MS. Peter
denkt dat de problemen die Sharon heeft zouden kunnen passen bij plaques gelokaliseerd in het
cerebellum.
Bij een volgende ontmoeting vraagt Peter aan Sharon of “de spierziekte” die zij heeft toevallig MS is.
Sharon bevestigt dit en geeft aan dat zij Relapsing Remitting MS heeft. Zij heeft 2 weken geleden
weer een behandeling met Prednison gehad en moest hiervoor kortdurend worden opgenomen in het
ziekenhuis. Momenteel voelt ze zich weer iets beter, maar zij maakt zich wel zorgen over haar
toekomst. Zij is bang dat haar huis op een gegeven moment moet worden aangepast. Traplopen is nu
al soms lastig. Gelukkig is er nog tijd om na te denken over eventuele aanpassingen in huis en/of
hulpmiddelen. Toch zal zij op tijd moeten handelen. Op dit moment kan Sharon nog goed voor haar
zoontje zorgen. Maar werken en hobby’s uitvoeren wordt steeds lastiger. Ze vertelt Peter dat ze
volgende week bij de fysiotherapeut begint met sporten (fysiofitness), want dat is haar wens (ze heeft
namelijk al jaren niet gesport).
Peter begrijpt nu beter wat de afgelopen jaren met Sharon aan de hand is geweest, maar vraagt zich
wel af wat het sporten bij de fysiotherapeut gaat inhouden. Kan dit gewoon in een particuliere praktijk
of zou Sharon hiervoor naar een revalidatiecentra moeten?
Algemeen
,Deze taak loopt van maandag 18 maart tot en met maandag 29 maart.
Tijdschema
Datum Onderwijsactiviteit
Donderdag 18-03 OWG 9 Afsluiten taak 6, opstart taak 7
Vrijdag 19-03 VH 7.1 FMH bij MS; onderzoek
Oneven groepen
Maandag 22-03 VH 7.1 FMH bij MS; onderzoek
Even groepen
Maandag 22-03 Geen OWG!
Dinsdag 23-03 VH 7.2 FMH bij MS; behandeling
Oneven groepen
Woensdag 24-03 VH 7.2 FMH bij MS; behandeling
Even groepen
Donderdag 25-03 OWG 10 Tussenrapportage taak 7
Film “Mist’ kijken (https://l1.nl/documentaire-mist-over-leven-met-dementie-
59401) als voorbereiding op taak 8
Vrijdag 26-03 VH 7.3 Neurologie compleet
Oneven groepen
Maandag 29-03 VH 7.3 Neurologie compleet
Even groepen
OWG 11 Afsluiten taak 7, opstart taak 8
Probleemtaak
Centrale probleemstelling
Hoe ziet het Fysiotherapeutisch onderzoek en de behandeling eruit bij een Multiple Sclerose-patiënt.
Doelstellingen vaardigheden:
Leerdoel 1 t/m 3 voor VH 7.1
Leerdoel 4 t/m 7 voor VH 7.2
1. De student weet wat het uitgangspunt van het FMH is en maakt een logische keuze in het
onderzoek en de behandeling bij patiënten met MS.
2. De student beargumenteert zijn keuzes binnen het FMH bij een MS patiënt
3. De student voert de verschillende van belang zijnde onderdelen van het FMH uit en
interpreteert deze juist bij een MS-patiënt.
4. De student leert de patiënt hoe hij verhoogde spanning/tonus in de benen kan
beïnvloeden.
5. De student bespreekt en oefent compensatiestrategieën voor bewegen met de cliënt
waarbij geoefend wordt op activiteitenniveau, en niet primair op stoornisniveau (kracht
coördinatie etc.). Compensaties kunnen zijn: hulpmiddel, gebruik maken van meubels,
muren maar ook trucjes, bewegingsaanpassingen etc.
6. De student geeft training en past geschikte motorische leerstrategieën toe van
vaardigheden omrollen in bed en opkomen tot zit en past hierbij facilitatie technieken toe
die passen bij de mogelijkheden van de patiënt.
, 7. De student demonstreert creatieve oplossingen in een behandeling als er sprake van
cognitieve problematiek naast motorische problematiek.
Leerdoel 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 en 11 voor donderdag 25-3 en VH 7.1 en 7.2
Leerdoel 1, 3, 12, 13 en 14 voor maandag 29-3. Leerdoel 7 is voorbereiding op VH 7.3
Doelstellingen theorie
1. De student beschrijft de veroudering van het zenuwstelsel.
2. De student beschrijft de pathologie (oorzaken, gevolgen, symptomen, beloop,
risicofactoren, vormen, diagnosestelling, prognose), pathofysiologie en epidemiologie van
MS.
3. De student legt uit welke factoren het beloop bij MS mogelijk kunnen
beïnvloeden/bepalen.
4. De student verklaart de pathologie MS aan de hand van verschillende modellen van het
zenuwstelsel.
5. De student beschrijft de anatomie en functie van het cerebellum in relatie tot coördinatie
en evenwichtsproblemen.
6. De student beschrijft wat een tremor is en legt daarbij uit wat het verschil is tussen een
rust tremor en een intentie tremor.
7. De student legt uit waarin de verschillende neurologische ziektebeelden (MS, CVA en
Parkinson’s Disease) van elkaar verschillen en waarin zij overeenkomen (op het gebied
van symptomen, gevolgen, onderzoek, behandeling).
8. De student legt de impact van eventueel aanwezige vermoeidheid uit en maakt daarbij
onderscheid in normale en pathologische vermoeidheid en centrale en perifere
vermoeidheid.
9. De student licht toe welke meetinstrumenten bruikbaar zijn voor MS (EDSS, FSS, SF36),
met welk doel en geeft aan welke bekende meetinstrumenten bruikbaar zijn voor MS en
waarvoor.
10. De student beschrijft zowel de fysiotherapeutische als niet-fysiotherapeutische
behandelmogelijkheden bij MS.
11. De student herkent en legt uit de toepassingsmogelijkheden van herstellen en
compenseren van functies en vaardigheden bij een neurologisch ziekteproces.
12. De student beschrijft de rol van hulpmiddelen in de behandeling van een MS patiënt en
beargumenteert wanneer voor welk hulpmiddel gekozen wordt.
13. De student herkent de betekenis van de begrippen “autonomie” en “participatie” en
vertaalt deze naar de problematiek van een chronisch zieke patiënt, specifiek naar een
MS patiënt.
14. De student geeft aan welke zorgsettings er bestaan voor patiënten met chronische
aandoeningen (specifiek centraal neurologische aandoeningen) en geeft aan wat de
plaats hiervan is binnen de organisatie van de gezondheidszorg.
,1 De student beschrijft de veroudering van het zenuwstelsel.
Bron: Boek: Geriatrie in de fysiotherapeutische praktijk: Hoofdstuk Centrale zenuwstelse,
perifere zenuwstelsel gehoor, proprioceptie, gehoor/smaak, vestibulairsysteem
1.1 Centrale zenuwstelsel:
• Hersenen bereiken grootste massa in eerste 20 jaren van het leven
• Hierna zal hersenmassa langzaam afnemen
o Rond 80ste is 6-7% van hersenmassa afgenomen
• Het aantal neuronen neemt geleidelijk af en de werking wordt minder efficiënt
• In de overgebleven neuronen wordt lipofuscine afgezet
• IMPULSGELEIDING EN NEUROTRANSMISSIE wordt trager op hogere
leeftijd
o Hierdoor neemt ook verwerkingsvermogen van het CZS af
o Door afname van beschikbare neurotransmitters:
▪ Serotonine
▪ GABA
▪ …
o Hoeveelheid DOPAMINE neemt ook af
▪ Verband met ziekte van Parkinson
o Geleidingssnelheid neemt af door:
▪ verlies van myelineschede
▪ afname van aantal dikke gemyeliniseerde vezels
▪ -> Axonen zijn minder goed in staat om impulsen voort te geleiden
• Vooral in achterstrengen van ruggenmerg (gnostische
sensibiliteit licht hier onder andere: vibratiezin, lichte test,
proprioceptie)
• Er bevindt zich ook celverlies in het CEREBELLUM
• Door celverlies cerebellum + tragere geleidingssnelheid CZS zullen ouderen sneller
vallen en minder goed evenwicht houden
1.2 Het perifere zenuwstelsel:
• Een van de voornaamste kenmerken van het ouder worden = verlies van zenuwweefsel
(kleiner aantal cellen)
• Ouder worden gaat gepaard met een opeenhoping van LIPOFUSCINEKORRELS in
cellichamen van neuronen -> celsamenstelling zal wijzigen
• Binnen de zenuwcellen vind men tijdens het ouder worden ook meer
KALIUMIONEN en weinig NATRIUMIONEN
o Spelen belangrijke rol bij celprocessen
o Hierdoor neemt voorgeleidingssnelheid van perifere zenuwen geleidelijk af
▪ Er kan door disbalans tussen natrium en kalium ionen minder snel een
depolarisatie teweeg gebracht worden
• De werking van de zenuw kan ook beïnvloed worden door:
o Verminderde doorbloeding door doorbloedingsstoornis
o Afknelling van zenuw
,1.3 De sensoriek:
• Informatie wordt verzameld, geïnterpreteerd en overgedragen door een interactie van
het NEUROSENSORISCH SYSTEEM (afferente vezels, myelum, MO + thalamus,
Cortex cerebri)
• Het neurosensorisch systeem omvat:
o Zenuwstelsel: afferente zenuwvezels
o Zintuigen:
▪ Tastzin
▪ Reukzin
▪ Smaak
▪ Gezichtsvermogen
▪ Gehoor
• Elk systeempje ondergaat structurele veranderingen als gevolg van het ouder
worden
• Uit zich in totaalbeeld van achteruitgang van de neurosensorische functie
1.3.1 Tastzin:
• Tastzin begint bij PERIFERE SENSOREN
o In epidermis en dermis van de huid bevinden zich sensoren voor:
▪ Druk: bv pacini lichaampjes
▪ Pijn
▪ Temperatuur bv Krause sensoren
o In vorm van vrije zenuwuiteinden of in vorm van kleine lichaampjes
• Tastzin zal verminderen door veroudering
o Gevoeligheid voor aanraking, temperatuur en trilling zal achteruitgaan bij
ouderen
• Pijnsensatie zal nauwelijks veranderen
o Omdat nocisensorische vrije zenuwuiteinden verbonden zijn met
ONGEMYELINISEERDE ZENUWVEZELS
▪ Ongemyeliniseerde zenuwvezels ondergaan relatief weinig
veranderingen door veroudering
1.3.2 Gezichtsvermogen:
• Oog kwetsbaar voor leeftijdsgerelateerde veranderingen
• Productie van traanvocht neemt af, waardoor sommige ouderen oogontsteking of
infectie kunnen krijgen
• Pupil:
o Wordt kleiner door veroudering
o Reageert ook minder snel op licht
o Minder goed in staat om snel van veraf naar dichtbij scherp te stellen
o Lens wordt stijfer en minder goed van vorm veranderen
o Deze vermindering van accommodatievermogen wordt ook wel
PRESBYOPIE genoemd
▪ Door verminderde werking van m. cillaris
▪ Dichtbij zien gaat moeilijker: m. cillaris moet aanspannen
, ▪ Veraf zien makkelijker: m. cillaris mag ontspannen
• Veel ouderen moet hierdoor stoppen met autorijden in donker door verminderde
accommodatie tussen licht en donker
• Oogdruk wordt ook groter
• Gezichtsscherpte gaat achteruit door leeftijdsgerelateerde veranderingen
1.3.3 Het gehoor:
• Bij NEUROSENSORISCH GEHOORVERLIES wordt het geluid goed verwerkt
door het uitwendige gehoorgang en middenoor
o Door leeftijdsgerelateerde stoornissen van het binnenoor of gehoorzenuw
wordt impuls niet naar hersenen geleidt
o Spreken hier over:
▪ Sclerose van het trommelvlies
▪ Otosclerose van het slakkenhuis
▪ Verlies van haarcellen in het orgaan van Corti
▪ Degeneratie van gehoorzenuw
• Dit neurosensorisch gehoorverlies leidt tot een verminderd vermogen om gesproken
taal te horen en te verstaan
o Vooral hoogste en laagste frequenties
1.3.4 Proprioceptie/kinesthesie:
• Proprioceptie wordt voorzien door sensorische zenuwen die informatie verkrijgen over
houding en bewegingen
• Sensoren zitten voornamelijk in spieren, pezen en banden, gewrichtskapsel en
evenwichtsorgaan
• Proprioceptie zal verminderen door afname van aantal sensoren
• Samen met achteruitgang andere zintuigen bv verminderde visus, kan dit de
gewaarwording van houding van lichaamsdelen en lichaam aantasten
o Leidt tot mindere veiligheid tijdens transfers en lopen
1.3.5 Vestibulaire systeem:
• Door veroudering ontstaan er veranderingen in het vestibulaire systeem
• Sensorcellen in ottoliet (deel van binnenoor) degenereren
• Vestibulaire systeem zorgt voor:
o Houding van hoofd registreren
o Hoofdbewegingen waarnemen
• Gezonde jongvolwassenen zijn in staat hun evenwicht te bewaren zonder visuele
informatie (ogen dicht) of propriosensorisch informatie ->enkel vestibulair systeem
• Gezonde ouderen verliezen echter hun evenwicht en kunnen vallen wanneer men
alleen moet vertrouwen op het evenwichtsorgaan (vestibulair systeem)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fysioprozuyd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen