Samenvatting van de college aantekeningen van de tussentoets van het vak Pathofysiologie en Neurofarmacologie (5102PAN12Y) gegeven tijdens het 3e jaar van de bachelor Psychobiologie aan de Universiteit van Amsterdam.
Pathofysiologie en Neurofarmacologie - tussentoets
Farmacokinetiek
Farmacokinetiek:
- Keuze juiste dosering.
- Interindividuele variabiliteit in metaboliserende enzymen en nierfunctie.
Zout wordt het beste opgenomen door het lichaam. Geneesmiddel is vaak één actief stereoisomeer.
Enteraal is via de darmen pil, tablet, dragee, capsule, drank, smelttablet en spray. Al het andere is
parenteraal injectie, pleister, rectaal. Bij enteraal gaat het niet meteen langs de lever. Bij
parenterale toediening wordt die eerste passage langs de lever omzeild.
Je hebt altijd een deel dat
ongeïoniseerd blijft, dat kan
over het membraan heen. In
het intracellulaire vloeistof
ontstaat er weer een
evenwicht. Dit bepaalt de
waarde van ionisatie.
Zuur: geeft graag zijn H af. In een laag pH zal een zuur niet graag zijn H afgeven, omdat er al een
overmaat aan H is makkelijk diffunderen. In een hoog pH geeft hij wel zijn H af en kan niet goed
diffunderen (wordt -).
Base: neemt graag een H op. In een laag pH , waar veel H’s zijn zal een base graag een H opnemen
(wordt +) en kan dan niet goed diffunderen. In een hoog pH, met weinig H’s kan een base de H niet
opnemen makkelijk diffunderen.
pKa waarde: ioniserende vorm = niet geïoniseerde vorm (evenwicht).
Hoe verder een zuur/base van z’n pKa waarde af is, hoe groter de fractie die geïoniseerd is.
Dia 13 goed leren!
In het bloed heb je ook een evenwicht aan eiwit gebonden/niet aan eiwit gebonden.
Geneesmiddel moet vrij zijn om te werken (vrije fractie) én die kan nog over celmembranen
bewegen.
Een-compartiment model: iedereen is een bak met water. Je stopt er wat in absorptie (ka),
verdeling (Vd) en metabolisme (Cp).
Verdelingsvolume (Vd): virtueel volume, bepaald door eiwitbinding, weefselbinding en lipofiliteit.
Eenheid is L/kg (of L, maar dan alleen voor één persoon geldig). Onafhankelijk van de dosis.
𝐷 𝑚𝑔
𝑉𝑑 = = =
𝐶 𝑚𝑔/𝐿
𝐿 mg / 0.1 mg/L = 1000 Liter kan dat? Ja, want een deel is ophoopt in vetweefsel.
100
Een groot verdelingsvolume zegt dus geneesmiddel kan lipofiel zijn.
Als de persoon 50 kg is dan 1000/50 = 20 L/kg
1
, Halfwaardetijd (t1/2): tijd waarin de plasmaconcentratie halveert. Y-as op semi logaritmisch papier
wordt een rechte lijn. Per tijd wordt er niet een hoeveelheid geneesmiddel uitgescheiden, maar
eenzelfde fractie. De kans op een gebeurtenis is constant (gaatjes).
𝑉𝑑 𝑉𝑑
𝑡1/2 ≈ = 0.7 ×
𝐾𝑙𝑎𝑟𝑖𝑛𝑔 𝐾𝑙𝑎𝑟𝑖𝑛𝑔 Hoe groter het verdelingsvolume, hoe groter t1/2.
Klaring: hoeveelheid plasma dat per tijdseenheid volledig van het geneesmiddel gezuiverd wordt.
𝑑𝑒𝑒𝑙𝑡𝑗𝑒𝑠 𝑔𝑒ë𝑙𝑖𝑚𝑖𝑛𝑒𝑒𝑟𝑑 𝑑𝑒𝑒𝑙𝑡𝑗𝑒𝑠/𝐿
𝐾𝑙𝑎𝑟𝑖𝑛𝑔 = × 𝑛𝑖𝑒𝑟𝑝𝑒𝑟𝑓𝑢𝑠𝑖𝑒 = × 𝑚𝑙/ min = 𝑚𝑙/𝑚𝑖𝑛
𝑑𝑒𝑒𝑙𝑡𝑗𝑒𝑠 𝑒𝑟𝑖𝑛 𝑑𝑒𝑒𝑙𝑡𝑗𝑒𝑠/𝐿
150-80= 70 deeltjes/ml wordt geëlimineerd.
Klaring = (70/150) x 1200 = 560 ml/min.
Geneesmiddel dat veel in weefsels zit heeft een langere t1/2 omdat het moeilijker bij lever en nieren
komt.
Bij intraveneuze toediening komt gelijk al het geneesmiddel in de
bloedbaan terecht. Bij orale toediening moet eerst absorptie en
distributie plaatsvinden, dus de plasmaconcentratie neemt eerst
toe en daarna weer af. Bij de piek is absorptie = eliminatie.
Absorptie en eliminatie zijn tegelijkertijd aanwezig. Bij subcutane
toediening vindt absorptie langzamer plaats.
Oppervlakte onder de curve: maat voor blootstelling aan
geneesmiddel.
Een deel van het geneesmiddel doet een poging om opgenomen te worden in de darmen. Het bloed
met opgenomen geneesmiddel gaat door de poortader naar de lever (eerste passage) en wordt hier
al voor een deel gemetaboliseerd first-pass effect. Biologische beschikbaarheid is het verschil
tussen wat er is toegediend en wat na het metabolisme in de lever nog gemeten kan worden in het
bloed.
Biologische beschikbaarheid (F): fractie van de dosis die de lever passeert en dus in de systemische
circulatie komt. Dit is dus na iv toediening altijd 100% F = 1.
Bij eenmalige toediening y-as wordt bepaald door F en Vd en x-as wordt bepaald door t1/2 en Cl.
Steady-state: evenwicht dat wordt bereikt met meerdere
doseringen. Zolang de grafiek hoger wordt, is de absolute absorptie
groter dan eliminatie. Bij de steady-state is er een evenwicht tussen
absorptie en eliminatie in een periode. Kan je tekenen door x-as
halfwaardetijden en y-as concentratie.
Eerste orde kinetiek: ook wel lineaire kinetiek. Ontstaat altijd als er een t1/2 is, dan ontstaat er ook
een steady state. Periode tot steady state is ong. 3-5 keer de halfwaardetijd. De verhouding tussen
doseerinterval (delta t) en t1/2 bepaalt de hoogte van de steady state concentratie. Als je
doseerinterval kleiner is dan t1/2 dan wordt de concentratie hoger.
1.44 ×𝐹 ×𝐷 ×𝑡1/2
𝐶𝑆𝑆 =
𝑉𝑑 × ∆𝑡
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisrosmalen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
