Dit is een samenvatting die ik heb geschreven van het vak Sociale zekerheidsrecht uit de K7. De samenvatting is gebaseerd op de voorgeschreven literatuur uit het competentieboek van de Juridische Hogeschool. Het gaat om weken 1 t/m week 6.
Socialezekerheidsrecht
- Definitie: Het geheel van wettelijke maatregelen dat de (inkomens)risico’s
opvangt die mensen lopen bij hun functioneren in de maatschappij
Het sociaalzekerheidsrecht kent twee belangrijke uitgangspunten:
- Enerzijds regels die beogen mensen die niet (meer) in hun levensonderhoud kunnen
voorzien, middelen van bestaan te geven (inkomensfunctie)
- Anderzijds gericht op bevordering en instandhouding van deelname aan het
arbeidsproces (re-integratie)
[ hier ligt het accent nu op het is daarbij belangrijk dat je niet afhankelijk blijft van
de overheid ]
de (historische) ontwikkeling van ons sociaal zekerheidsstelsel in grote lijnen
schetsen;
Geschiedenis
Middeleeuwen: Gilden de gilden waren een soort beroepsvereniging. Wat
gebeurde er als er iets gebeurde met een van die leden? Hij werd toen opgevangen
door alle mede-leden.
1854: Armenwet
Een van de eerste sociaalzekerheidswetten. Wat was hierin geregeld? Hierin was
geregeld dat de overheid zo min mogelijk zou helpen. Als iemand niet meer in zijn
levensonderhoud kon voorzien, want liefdadigheid ging voor. Liefdadigheid van de
kerk of liefdadigheid van instellingen ging voor. Daar moest je als je niet meer in je
levensonderhoud kon verzien een beroep op doen. Alleen als de kerken je niet meer
wilde helpen, omdat je daar niet meer mocht komen bijvoorbeeld omdat je was
uitgestoten uit de gemeenschap en er geen liefdadigheidsinstelling was die je wilde
helpen, dan kon je een beroep doen op de overheid en kreeg je minimale
ondersteuning. Dit wordt bedeling genoemd.
1901: Ongevallenwet
De ongevallenwet is een voorloper van de latere wet op de arbeidsongeschiktheid en
de huidige wet WIA. Hoe zit de wet in elkaar? Het was een wet die inkomen
verstrekten aan mensen die getroffen werden aan een bedrijfsongeval. Let op: het
moest echt gaan om een bedrijfsongeval. Alleen als er aan jouw een ongeval tijdens
het werken overkwam, dan kon je geholpen worden. Als je gehandicapt raakt doordat
jij aangevallen werd door een wilde stier en ernstig ziek werd, dan had je er niet veel
aan die wet. Alleen bedrijfsongevallen leidde tot een vergoeding. Het is een wet die
, de risico’s voor werknemers opving.
1913: Ziektewet (pas in werking in 1930)
In 1913 hadden we de invaliditeitswet als je invalide was en daardoor niet in je
bestaanskosten kon voorzien dan kon je geholpen worden door de overheid. Dit is
een voorloper op de huidige WAO. Het verschil met de ongevallenwet dat hij niet
alleen gold voor werknemers, maar ook voor andere mensen die invalide werden. In
die wet was bepaald dat iedereen die ouder was dan 70 jaar, geacht werd om
invalide te zijn. In dat zelfde jaar kwam de ziektewet tot stand. Het duurde wel een
tijdje voordat die wet inwerking trad. Dit was pas in 1930 en die ziektewet kennen we
nog steeds. Er zijn wel een aantal wijzigingen aangebracht.
WO II: Commissie Van Rhijn denkt na over de vormgeving van de sociale zekerheid
na de bevrijding. Laat zich daarbij inspireren door het Britse Stelsel.
Na 1930 was er een grote crisis. De beurzen waren ingestort en veel mensen die
zonder werk kwamen te zitten. Er was geen geld meer om het sociale
zekerheidsstelsel verder uit te bouwen en nieuwe wetten te maken. De tweede
wereld oorlog brak uit. De regering vluchtte naar London en ze gingen zich beraden
over de vraag als de oorlog voorbij is, wat willen we dan met het
socialezekerheidsstelsel? De commissie van Rhijn hield zich daar mee bezig. Zij
bedachten hoe het toen verder moest. Moesten er meer werknemersverzekeringen
komen en/of wat voor verzekeringen? Hij liet zich inspireren door wat er in Engeland
was geregeld. Ze hadden geen werknemersverzekeringen, maar volksverzekeringen.
Dit was voor iedereen en niet alleen werknemers. Dit heeft geleid tot de
volksverzekeringen in Nederland.
Geschiedenis (overzicht is niet volledig)
Rood: bestaat niet meer
Groen: geen nieuwe instroom meer mogelijk
,Trends na 1975
Vanaf 1975 toen ging het slecht met Nederland. Er was oliecrisis etc. Het geldt raakte op na
1975 door economische problemen. Er moest bezuinigd worden.
Forse ingrepen in het stelsel
- Vanwege economische omstandigheden
- Volumebeperking (hoogte en duur) de hoogte van uitkeringen en de duur werden
verkort
Beperking uitkeringspercentages (van 80 naar 70%)
Beperking WW-duur (nu max 24 maanden) [ in het verleden zelfs 7,5 jaar geweest!]
Invoering inkomenstoets in ANW en AOW
Kostendelersnorm
Partnertoeslag in de AOW afgeschaft
Strengere toegang aan de poort
- Wet poortwachter dit om te voorkomen dat mensen ziek worden en/of blijven en
uiteindelijk in een arbeidsongeschiktheidsregeling terecht komen. Er zijn juridische
maatregelen gekomen om dit te voorkomen.
- Aanscherping keuringseisen
Je komt veel minder makkelijk in een arbeidsongeschiktheidsregeling dan vroeger.
Dit heeft er mee te maken door de aanscherping van de keuringseisen.
- Wet huisbezoeken
Dit geldt ook voor de bijstand. Er wordt veel strenger gecontroleerd aan huis op
fraude.
Latere tendensen
De inkomensfunctie heeft een lange tijd centraal gestaan op de centrale zekerheidsstelsel.
Meer accent op activering:
- Wet werk en bijstand werk stond voorop, als dit niet lukte kreeg je bijstand
- Wet werk in inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) je kijkt naar wat iemand nog
wél kan naar zijn arbeidsvermogen en dat moet benut worden
- Participatiewet mensen moeten geactiveerd worden, ook mensen met een slechte
positie in de arbeidsmarkt
Terugtrekkende overheid: privatisering en marktwerking
- Doorbetaling loon bij ziekte gedurende 104 weken
- “Privatisering” van derde WW jaar
- Zorgverzekeringswet
- Aanvullende pensioenen
, de organisatiestructuur van het Nederlandse socialezekerheidsstelsel beschrijven;
De juridische context (1)
De juridische context 2
Socialezekerheidsrecht
Werknemersverzekeri Volksverzekerin Sociale Sociale voorzieningen
ngen gen voorzieningen 1 2
WW AOW Participati Zorgtoeslag
(= werkloosheidwet) (= algemene ewet Kinderopvangto
ouderdom wet) IOAW, eslag
ZW IOAZ Huurtoeslag
(= ziekte wet) ANW WMO Kinderregelinge
(Algemene (uitvoering door n
WIA (WAO) nabestaande gemeenten)
(= wet werk inkomen wet) (uitvoering door
naar arbeidsvermogen Belastingdienst)
en wet op de AKW
arbeidsongeschiktheid) (=algemene
--- kinderbijslag wet)
(WAZ= wet (uitvoering door
arbeidsongeschikthei SVB)
d zelfstandigen,
Wajong, TW= Wlz
toeslagen wet, IOW= (= wet langdurige
inkomsten zorg)
voorzieningen voor
ouderen) = sociale (uitvoering door
voorziening zorgkantoren)
uitgevoerd door UWV)
Zvw
(Uitvoering UWV) (volksverzekering
)
(uitvoering:
zorgverzekeraars
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michelleagyeimensah. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,50. Je zit daarna nergens aan vast.
