Handboek Verdediging, par. 1.2 t/m 1.5
1.2. Wat is verdediging in strafzaken?
1.2.1 Uiteenlopende verwachtingspatronen
Raadsman:
Juridisch hulpverlener, juridisch adviseur, vertrouwenspersoon, procesbewaker, verdediger
ter zitting van de verdachte, zijn cliënt, en de juridische tegenspeler van het Openbaar
Ministerie (OM) en de politie.
Juridische pool van één van de twee procespartijen, die echter ook voor andere
procesdeelnemers nuttig is, als zeef en vertaler van feiten en verweren, producent van
juridische argumenten en degene die het eindresultaat van de procedure legitimeert.
Storende en tijdrovende factor voor de rechter en wordt hij gewantrouwd door het OM en
de politie.
de held, maar ook de moreel verwerpelijke medeplichtige van de crimineel voor de
toeschouwende burger.
quantité négligeable voor de gemiddelde beleidsmaker.
1.2.2 De raadsman als juridisch hulpverlener, adviseur en vertrouwenspersoon
Bij alles wat hij doet het belang van zijn cliënt voorop behoort te stellen en dat hij niet
buiten zijn cliënt om belangrijke stappen kan zetten in de zaak tegen zijn cliënt.
Raadsman moet veel aandacht besteden aan het voorlichten en adviseren van zijn cliënt.
weten wat zijn positie is, welke kansen er zijn, wat de consequenties zijn van de opties.
Openstaan voor nadere vragen en meer voorlichting aan de kant vd client.
Gelegenheid en tijd geven voor keuzes te maken.
Vertrouwensrelatie opbouwen
Raadsman moet zich inleven in de positie van de client. Client kan zich drukmaken om
persoonlijke dingen in plaats van de strafzaak. Evt andere hulpverleners inschakelen.
Ook in de relatie tussen de raadsman en de cliënt behoort het vermoeden van onschuld
centraal te staan. Kritisch bevragen mag, maar dit mag niet ten koste gaan van de
vertrouwensband tussen cliënt en de raadsman.
Raadsman moet inschatten wat de client aankan. Bvb wel of niet zwijgen.
Voorlichtende taak van de raadsman i ook van belang. Bvb zeggen dat de client rechtop moet
zitten bij een ondervraging van de rechtbank.
1.2.3 De raadsman als procesbewaker en stuurder van het proces
Procesbewaking is een zeer defensieve aangelegenheid.
kijken of politie en OM en eventueel de rechter bij hun processuele activiteiten de regels niet
overtreden en ingrijpen wanneer dat wel zo is.
Raadsman moet erop toezien dat het dossier wordt aangevuld
Tolk nodig
Bemoeien in vooronderzoek en suggesties doen
Redelijke detentievoorwaarden
1.2.4 De raadsman als verdediger ter zitting
Woordvoerder van client
Argumenten moeten juridisch hout snijden en client moet zich herkennen in pleidooi.
Raadsman hoort achter client te staan en mag hem nooit afvallen.
1.2.5 De ethische en gedragsrechtelijke grenzen van het optreden van de raadsman
Hoe meer de raadsman zich inzet voor zijn client hoe meer hij de grenzen van het
gedragsrecht zal voelen.
Geen bewijs wegmaken etc.
, Maar ook niet accepteren dat de verdediging onmogelijk wordt gemaakt.
De ethische grenzen aan het optreden van de raadsman liggen nogal eens in de sfeer van
respect voor en het respecteren van de privacy van betrokken derden, al dan niet
slachtoffers.
Belangen mogen niet nodeloos worden geschaad
1.3. De positie van de verdediging in ons strafproces
1.3.1 Een inquisitoire procescultuur
De plaats die de verdediging in het strafproces inneemt, wordt in grote mate bepaald door
de aard en de structuur van het strafproces zelf.
De Nederlandse strafrechtspleging bevat, in overeenstemming met de Europese continentale
traditie, veel inquisitoire elementen.
Het strafproces is een onderzoek naar de materiële waarheid
Eindonderzoek ter terechtzitting evaluatie en controle van het onderzoek naar de feiten
dat voorafgaande aan de terechtzitting heeft plaatsgevonden.
Raadsman heeft een marginale rol
o Rechtmatigheid van de toegepaste dwangmiddelen controleren en de verdachte
steunen
o Vrijwel alle bevoegdheden van de verdediging kunnen in het belang van het
onderzoek worden beperkt.
o Zelfstandige activiteiten zijn verdacht, want hij moet er voor zorgen dat belastend
materiaal naar boven komt.
o Controlerende rol voor verzamelde bewijs a charge
o Meer inbreng bij bewijs a decharge. Het initiatief ligt dan wel bij de raadsman.
1.3.2 De kiem voor polarisatie
Ondanks de beperkte processuele mogelijkheden in het vooronderzoek speelt de raadsman
een belangrijke rol in het effectueren van een eerlijk proces.
Raadsman maakt de verdachte bewust van de mogelijkheid procedurele verweren te voeren
en hiervan strategisch gebruik te maken.
In een systeem als het onze, waarin het onderzoek ter terechtzitting meer is gericht op
verificatie van het bewijsmateriaal en het controleren van de rechtmatigheid van
opsporingsgedrag, is het niet zo vreemd dat de verdediging zich ook richt op de procedure en
op de normering van de opsporing.
Strategisch gebruikmaken van bevoegdheden is daarom geen misbruik. Het uitgangspunt is
dat de raadsman slechts het belang van zijn cliënt dient. Het belang van de waarheidsvinding
is daaraan niet zelden ondergeschikt.
1.3.3 De invloed van het EVRM
Ontwikkeling sinds de jaren tachtig professionalisering van de verdediging, waardoor er
een accusatoire invloed kwam op het strafproces.
Daar waar de verdachte door de voorrang die wordt gegeven aan het onderzoeksbelang en
de waarheidsvinding een achtergestelde positie heeft, is het primair de rechter die de
achterstandspositie van de verdachte moet compenseren
Gelijkheid van de partijen niet door gelijke onderzoeksbevoegdheden, maar toepassen van
hoor en wederhoor en bewijsmateriaal presenteren.
Sommige elementen van een eerlijk proces die voortvloeien uit art. 6 EVRM,
o zoals het recht op een onpartijdige en onafhankelijke rechter,
o externe openbaarheid,
o de presumptie van onschuld,
o het zwijgrecht en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jilllinssen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.