Samenvatting
samenvatting proefdierkunde
- Vak
- Instelling
samenvatting van het vak proefdierkunde
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
Voorbeeld 4 van de 33 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgenelisevandehaterd
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting proefdierkunde1 Inleiding
1.1 Wat is proefdierkunde
= de wetenschap die zich bezighoudt met welzijn & verzorgen van dieren die in wetenschappelijk
onderzoek gebruikt worden
Dierproef: elke wetenschappelijke procedure waarbij dieren worden gebruikt
1.2 Geschiedenis
1.2.1 Gebruik van dieren
Tijdlijn:
Aristoteles (380 v.C.): anatomie
Galenus (150): anatomie & vivisectie (= snijden in levende dieren zonder anesthesie)
16e eeuw: heroplevening
o Harvey (1628): circulatie
o Magendie (19e eeuw): experimentele fysiologie
o Bernard (19e eeuw): experimentele geneeskunde
1850: meer onderzoeken -> Pasteur & Koch
Postulaten van Koch
MO uit ziek dier isoleren -> inbrengen in gezond dier -> dier zelfde ziektesymptomen
vertonen (ander is MO niet oorzaak vd ziekte)
1.2.2 Tegenkantingen
Opposities
1ste oppositie: 19e eeuw
Victoria street sociaty: bewegen tegen vivisectie
Cruelty to animale act (1876)
Europese conventie/ richtlijnen (1986)
Bescherming van gewervelde dieren die gebruikt worden voor experimenten & andere
wetenschappelijke doeleinden
FELASA: federation of european laboratory animal science assocations
4 categorieën personen geschikt voor werken met proefdieren met een bepaald diploma
o Cat A: dierenverzorgers (elementaire & bijzondere zorg)
o Cat B: personen die dierproeven uitvoeren (actieve deelnemers)
o Cat C: proefleiders
o Cat D: proefdierkunde-specialisten
BCLAS: belgian council for laboratory animal science
Zorgen ervoor dat dierproeven zo optimaal mogelijk verlopen & promoten alternatieven
1.3 Gegevens over gebruik proefdieren
1.3.1 Muizen
Redenen
Klein, lage kostprijs & makkelijk te hanteren
Stammen met natuurlijke/ geïnduceerde genetische modificaties -> goede modellen voor
mens
,Kankeronderzoek
Muizen met bepaald kanker (vd leukemie) -> nieuwe behandelingen testen
Menselijke tumorcellen ingepland in naakte muis
Ouderdomsstudie
Muis v 2 jaar is oud
Model over voortplanting & afnemen immuniteit bij ouder worden
Embryotransplantatie
Oorspronkelijk met muizen getest -> menselijke embryo’s kunnen transplanteren (ook
andere diersoorten)
1.3.2 Andere diersoorten
Varkens
Onderzoek naar helingsproces brandwonden
Ontwikkeling CT-scan
Chirurgie
Toekomst: genetisch gemanipuleerde orgaandonors voor mens? (Xenotransplantatie)
Cavia’s: nutritionele studies (vit C)
Kreeften: onderzoek naar bewegings-coördinatie
Chinchilla’s: onderzoek naar middenoorinfecties & doofheid
Vissen: ecologisch onderzoek door gevoeligheid aan vuil water
1.3.3 Alternatieven
3 V’s
Vervanging
o In vitro modellen, computermodellen …
Vermindering
o Dieren delen met anderen
o Verbeterd statischtisch design
o Betere kwaliteit van dieren gebruiken
Verfijning
o Verminderen pijn, stress & lijden -> verhogen welzijn
Doel: dierproeven zo humaan mogelijk uitvoeren
2 Voordelen van gebruik van proefdieren
2.1.1 Voor de mens
Kennis over het menselijk lichaam > gezondheid & behandelingsmogelijkheden verbeteren
Ziekte Parkinson: behandeling getest op apen
Transplantatie: meestal eerst op dieren uitgevoerd
2.1.2 Voor de dieren
Voorbeelden: vaccin ontwikkelen, antibiotica, hemotherapeutica…
Gebruik van dieren: voordeel voor mens & dier
Voorkomen van ziekten & levensverwachtingen omhoog
Gebruik is een privilege
Dieren op humane & verantwoordelijke manier behandelen
Goed behandelde dieren: betere & betrouwbaardere resultaten
,3 Ethiek en houdingen tegenover proefdierkunde
3.1 Wat is ethiek
Definities
Studie van de waarden die mensen die mensen nastreven (afhankelijk van persoon,
periode…)
Beschrijving van wat mensen zouden moeten doen (verschillende meningen)
Iets dat altijd zo is geweest, is daarom niet goed
Geen objectieve waarheid
Waarden: worden soms aanzien als algemene waarheid
Mensen: geïnformeerde toestemming
Niet mogelijk bij dieren Mensen meer redeneren over gevolgen
Speciësisme: discriminatie tussen wezens op basis van hun soort, doorgaans discriminatie van
diersoorten door de mens.
3.2 Geschiedenis
Doorheen te tijd
Joodse & Griekse traditie: mens staat aan top vd schepping
Middeleeuwen: Tomas van Aquino -> wreedheid t.o.v. dieren is fout & kan leiden tot
wreedheid t.o.v. mensen
Descartes: mensen hebben een ziel -> dieren zijn machines
Voltaire: dieren hebben organen & zenuwen -> kunnen pijn voelen
Claude Bernard (1865): verdedigt gebruik van proefdieren
Jeremy Bentham: grondlegger v utilitarisme
Peter Singer (1975): animal liberation
Claude Bernard: verdediging proefdierkunde
1) Onderzoek op dieren is niet slechter dan slacht
2) Onderzoek is nodig voor wetenschappelijke voortgang
3) Men kan geen behandelingen testen op mensen die niet getest zijn op dieren
3.3 Meningen
Utilitarisme = consequentionalisme
Wanneer moet men iets opnemen in de etische cirkel
Jeremy Bentham: indien het bewustzijn heeft & pijn + lijden kan beleven
Werkt niet met principes, maar kijkt naar de gevolgen
Probeert het nut te optimaliseren
Goed als de winst aan geluk groter is dan het verlies aan geluk/ als de vermindering v pijn
groter is dan het toebrengen v pijn -> soms oké om immorele zaken te doen
3.3.1 Argumenten ivm proefdierkunde -> 5 standpunten
1) Mens is dominant
o Descartes & Aristoteles
o Dieren voelen geen pijn/ dieren voelen pijn maar we kunnen dit negeren
2) Dierenrechten
o Onderzoek op dieren kan: dieren niet schaadt, ten goede vd dieren/ reddingssloep
bij extreme noodzaak
, 3) Mens is prioritair
o Menselijke belangen voorrang op die vd dieren (3V concept)
Nadruk op hoe het experiment moet worden uitgevoerd
4) Evenwichtsstandpunt
o Hoe & of het experiment moet worden uitgevoerd
o Dierenbelangen hebben soms voorrang op die van mensen
5) Mens & dier zijn gelijkwaardig
o Peter Singer
o Sterfte & lijden v dieren telt evenveel als sterfte & lijden v mensen
o Speciësisme
o Weegt het lijden v dieren op tegen de voordelen (utilitarisme)
4 Gedragsleer en dierenwelzijn
4.1 Definities
Ethologie = gedragsleer
Ethogram: gehele reperatoir aan gedragingen (opletten met antropomorfisme)
Gedrag: veroorzaakt door inwendige & uitwendige factoren
Dierenwelzijn
Welzijn enkel aangetast als dier iets onaangenaams ervaart
Welzijn aangetast als integriteit vd dier aangetast is (niet meer status zoals in het wild)
Welzijn is niet enkel afwezigheid v negatieve gevoelens maar ook aanwezigheid v positieve
Homeostase: het evenwicht vd dier met zijn omgeving
Stress
Discrepantie tussen wat is en wat zou moeten zijn
o Niet op zichzelf slecht
o Belangrijk: mogelijkheid om er me om te gaan -> anders verlies over situatie
4.2 Evaluatie v dierenwelzijn
Fysische parameters: wonden & ziekten
Fysiologische parameters
Hormonaal Psychosomatische complicaties
Immunosupressie Kweekproblemen
Hardere klieren secretie omhoog Volle urineblaas …
Vermoeidheid gerelateerde parameters
4.2.1 Gedragsparameters
Abnormaal gedrag
Tgv repetitieve/ chronische stress
o Vervangingsgedrag: als het juiste materiaal niet aanwezig is, richten op iets anders
o Drempelverlaging voor bepaald gedrag
o Apathie: dier trekt zich totaal niks meer aan van omgeving
o Automutilatie
o Stereotypieën = identieke, herhaaldelijke handelingen & schijnbaar nutteloos
Als middel voor om te gaan met stress
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisevandehaterd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77254 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen