gebaseerd op het leerstofoverzicht toelatingsexamen geneeskunde
Geschreven voor
Middelbare school
3e graad
Biologie
5
Alle documenten voor dit vak (214)
Verkoper
Volgen
biesiadaeline
Voorbeeld van de inhoud
VOORTPLANTING (zie ook bundel 6e)
BOUW EN WERKING VAN DE GESLACHTSORGANEN
De vrouw
Inwendig
Baarmoeder/uterus
Plaats waar embryo ontwikkelt/hier ontstaat baarmoederslijmvlies= sterk doorbloede
bindweefsellaag/peervormige spier/ baarmoederwand=dikke spierlaag met/versmalling
onderkant=baarmoederhals/kring-en lengtespieren (contracties+menstruatie)/bloedvaten
(hormonen vr verandering baarmoederslijmvlies+voedingstof voor event embryo)
Vagina/schede
Gespierde en rekbare koker/plaats waar zaadlozing plaatsvindt/slijmvlies met melzuurbacterien
(glycogeenmelkzuur)/maagdenvlies=hymen
Eileiders/oviduct/tuba uterina
Hier vindt bevruchting plaats (verwijding=ampulla) /groeit embryo 1 e paar
dagen/trilhaarwerking+peristaltiek
(Eitrechter=trechter van Faloppe: met vingervormige uitstulpingen (franjes) eicel opvangen)
Eierstokken/ovaria (um)
Liggen in bekkenholte/verantwoordelijk productie gameten+prog+oestr/ zijn met een ligament
verbonden met buitenkant baarmoeder/eicel rijpt+ovulatie/merg+schors/ bloedvoorziening voor
follikerijping en afvoer hormonen
Baarmoederhals/cervix
Komt uit op de vagina/maakt verbinding met buitenwereld/verbinding
baarmoeder-vagina/produceert een slijmprop als bescherming (ovulatie)
Uitwendig
Grote/buitenste schaamlippen
Behaard/veel vetweefsel+geur+zweet+talgklieren/bescherming
Kleine/binnenste schaamlippen
Klieren van Bartholin seks prikkeling
Clitoris
Gevoelige plek (mini-penis)/opzwelbaar weefsel
De man
Teelballen/testes =gonaden
Productie zaadcellen+testost
Bouw: teelbal verdeeld door bindweefseltussenschotten in zaadlobjes bestaande uit zaadbuisjes
(de wand=setolicellen+kiemcellen)/ in bindweefsel: cellen v Leydig produc test/ cellen van
sertoli vr zaadcelvorming
Balzak/scrotum
Hierin liggen teelballen+bijballen
Bijballen/epididymis
Zaadbuisjes komen samen in teelbalnetwerk bijbal zaadleider naar urinebuis/rijping
zaadcellen in zaadvloeistof/reservoir vr zaadcellen
Zaadleider+ductus deferens
Afscheiding vloeistoffen door zaadblaasjes en prostaat met fructose=energiebron/
peristaltiek/verwijding=ampulla
Zaadblaasjes/ vesiculae seminalis
, Produceren zaadvloeistof met fructose vr energie/ mond uit wnnr zaadleider achter de blaas
passeren
Prostaat(klier)
kleurloze vloeistof/prostaatvocht=glucose + ph neutraal/Kringspier Trekt samen verbinding
tussen blaas en urinebuis afsluit nooit urine en sperma samen
Penis
Urinebuis omgeven door sponsachtig weefsel en caverneus weefsel +zwellichamen voor erectie/
eikel + voorhuid
Klieren v Cowper
Voegen zaadvocht toe lage ph van urinezuur neutraliseren en zaadcellen
beschermen/ontzuring+natuurlijk glijmiddel
Uretha/urinebuis
Sperma= vl van bijbal+prostaal+zaadblaasjes en zaadcellen
Primaire+secundaire geslachtskenmerken
Prim=al voor geboorte bv teelballen/prostaat/eileider/baarmoeder
Sec= na puberteit bv beharing/bredere bekken of schouders/zaadlozing/menstruatiecyclus
HORMONALE REGELING
De man
Zie p 16 bio 6e
Hypothalamus= belangrijk coördinatiecentrum (controle!)
Hypofyse= belangrijke klier belangrijke hormonen afscheiden homeostase v lichaam stabiel
houden
Teelbal
Gnrh=grf
LH=ICSH (interstitiële cellen
stimulerend hormoon)
LH cellen van Leydig=interstitiële cellen in de testes testosteron
FSH cellen van sertoli proteinen die binding tussen test en spermatogonia mogelijk maken
spermatogenese stimuleren
Feedbackmechanisme
cellen van sertoli inhibine (vanaf moment drempelwaarde fsh overschreden) remt FSH
stijging testosteron vrijgave LH en GRF verminderen
de vrouw
oestrogeen en progesteron geprod door corpus luteum + rijpende follikel
menstruatiecyclus/menstruele cyclus
3 fasen: folliculair / luteale / menstruatie
gem om 28 dagen prim oocyt rijpt tot sec oocyt (sec follikel= met pellucidevlies)
GRFLH (ovulatie) en FSH (follikelrijping) oestrogeen en progesteron baarmoederslijmvlies
beinvloeden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper biesiadaeline. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.