Inhoudsopgave
Overzicht bijzondere opdrachten............................................................................................................ 2
Stramien Assurance opdrachten ............................................................................................................. 4
Standaard 800: Bijzondere overwegingen – controles van financiële overzichten die zijn opgesteld in
overeenstemming met stelsels voor bijzondere doeleinden .................................................................. 6
Standaard 805: Bijzondere overwegingen – controles van enkel financieel overzicht en controles van
specifieke elementen, rekeningen of posten van een financieel overzicht ............................................ 7
Standaard 810: Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten .... 8
Standaard 2400: Opdrachten tot het beoordelen van financiële overzichten ....................................... 9
Standaard 2410: Het beoordelen van tussentijdse financiële informatie door de accountant van de
entiteit ................................................................................................................................................... 10
Standaard 3000A/D: Assurance-opdrachten anders dan opdrachten tot controle of beoordeling van
historische financiële informatie (attest-opdrachten en directe opdrachten) ..................................... 11
Standaard 3400: Onderzoek van toekomstgerichte financiële informatie ........................................... 14
Standaard 3402: Assurance-rapporten betreffende interne beheersingsmaatregelen bij een
serviceorganisatie.................................................................................................................................. 16
Standaard 3410: Assurance-opdrachten betreffende emissieverslagen .............................................. 18
Standaard 3420: Assuranceopdrachten om te rapporteren over het opstellen van pro forma
financiële informatie die in een prospectus is opgenomen .................................................................. 19
Standaard 3810N: Assuranceopdrachten inzake maatschappelijke verslagen..................................... 20
Standaard 3850N: Assurance- en overige opdrachten met betrekking tot prospectussen .................. 22
Standaard 3900N: Accountantsopdracht bij de NOW-regeling – Assurance ........................................ 24
Standaard 4400NN: Opdrachten tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden
............................................................................................................................................................... 25
Standaard 4410: Samenstellingsopdrachten ........................................................................................ 27
Standaard 4415N: Accountantsopdracht bij de NOW-regeling – Aan assurance verwant ................... 29
Standaard 4416N: Aan assurance verwante opdracht bij een Covid-19 gerelateerde subsidieregeling
............................................................................................................................................................... 30
Standaard 5500N: Transactiegerelateerde adviesdiensten .................................................................. 32
1
,Bijzondere opdrachten (800-5599)
Overzicht bijzondere opdrachten
Assuranceopdrachten
Onderzoeksobject Soort Standaard Werkzaamheid
werkzaamheden
Historische financiële Controle 800, 805, 810 Subsidiecontrole,
informatie controle van een
samengevatte
jaarrekening
Historische financiële Beoordeling 2400, 2410 Beoordelen van de
informatie jaarrekening,
beoordeling
halfjaarcijfers
Anders dan Controle en/of 3000, 3400, 3402, Assuranceopdracht
historische financiële beoordeling 3410, 3420, 3810N, inzake prognoses,
informatie 3850N, 3900N maatschappelijk verslag,
emissieverslag,
prospectus,
beheersingsmaatregelen
van een
serviceorganisatie,
NOW-regeling
Binnen de 800-serie of de 3000-serie vinden vaak combinaties van Standaarden plaats (vaak met
betrekking tot een basisstandaard en een vervolgstandaard).
Non-assuranceopdrachten
Financiële informatie Verrichten van 4400NN Onderzoek naar
– aan assurance overeengekomen onkostendeclaraties
verwant specifieke
werkzaamheden
Financiële informatie Samenstellen 4410, 4415N, 4416N Samenstellen van de
– aan assurance jaarrekening,
verwant samenstellen van NOW-
aanvraag, samenstellen
van
subsidieverantwoording
Financiële en niet Advies 5500N Adviesopdracht inzake
financiële informatie kredietaanvraag, due-
over transacties dillegenceonderzoek
2
,Het volgende schema kan gebruikt worden om te bepalen welke Standaard van toepassing is:
Bij stap 1 dien je je af te vragen of dat er assurance gevraagd wordt, of redelijkerwijs kan worden
verwachte dat de gebruikers zekerheid ontlenen aan de rapportage, dit is ook het geval wanneer de
rapportage leidt tot conclusies of concluderend van aard is.
Met betrekking tot stap 5 moet afgevraagd worden of de opdracht voldoet aan Standaard 4400N.
Hierbij rapporteert de accountant alleen over feitelijke bevindingen, het opstellen van een
claimberekening, belastingaangifte of pensioenberekening vallen hier bijvoorbeeld niet onder (ook
niet onder 4410.
Indien assurance wordt gevraagd, maar dit niet gegeven kan worden, kan de opdracht niet aanvaard
worden. Een 4400N opdracht volstaat dan niet.
3
,Stramien Assurance opdrachten
Het stramien voor assuranceopdrachten is geen Standaard en bevat daarmee geen vereisten voor de
uitvoering van assuranceopdrachten. Deze zijn opgenomen in de verschillende Standaarden die zijn
opgenomen in de HRA in de sectie 3000.
Een assuranceopdracht kenmerkt zich door een aantal specifieke elementen waarmee de accountant
te maken krijgt gedurende de uitvoering van de opdracht. De vijf elementen zijn:
• Betrokkenheid van drie partijen.
• Geschikt onderzoeksobject.
• Toepasbare criteria.
• Voldoende en geschikte controle-informatie.
• Schriftelijk rapport waarin zekerheid wordt verstrekt.
Betrokkenheid van drie partijen
Dit betreffen: de accountant, de verantwoordelijke partij en de beoogde gebruikers. De
verantwoordelijke partij is daarbij meestal de opdrachtgever. De partij die verantwoordelijk is voor de
creatie van het onderzoeksobject kan zelf een van de gebruikers zijn. De gebruiker hoeft daarbij niet
altijd een externe partij te zijn.
Geschikt onderzoeksobject
Het onderzoeksobject en de informatie over het onderzoeksobject kunnen allerlei vormen aannemen
zoals:
• Financiële resultaten of posities.
• Niet-financiële prestaties of condities (zoals indicatoren van efficiëntie en doeltreffendheid).
• Systemen of processen (zoals de doeltreffendheid van interne beheersingssystemen of het
geautomatiseerde systeem van een onderneming).
• Gedrag (zoals naleving van een gedragscode of personeelsbeleid).
Een geschikt object van onderzoek waarbij de accountant assurance kan geven is:
• Identificeerbaar en is geschikt voor een consistente meting of evaluatie ten opzicht van de
geïdentificeerde criteria.
• Van zodanige aard dat voldoende en geschikte assurance-informatie kan worden verzameld
om een conclusie met een redelijke mate of beperkte mate van zekerheid te ondersteunen.
Toepasbare criteria
Toepasbare criteria zijn de benchmarks die worden gebruikt voor het meten of evalueren van het
onderzoeksobject (zoals richtlijnen voor de jaarrekening, wet- en regelgeving, COSO, etc.). Toepasbare
criteria hebben de volgende kenmerken:
• Relevantie: dragen bij aan het trekken van conclusies die besluitvorming van de beoogde
gebruikers ondersteunen.
• Volledigheid: alle belangrijke factoren die de conclusies zouden kunnen beïnvloeden, zijn
betrokken in de meting of evaluatie.
• Betrouwbaarheid: geven de mogelijkheid voor een redelijke consistente meting of evaluatie
van het onderzoeksobject, wanneer zij worden gehanteerd door verschillende accountants
(Criteria waarbij bijvoorbeeld termen als ‘voldoende’ of ‘goed’ worden gehanteerd, zijn niet
objectief toepasbaar).
• Neutraliteit: vrij van tendenties.
• Begrijpelijkheid: dragen bij aan informatie die door de beoogde gebruikers wordt begrepen.
4
,Voldoende en geschikte assurance-informatie
Het aspect voldoende richt zich op de hoeveelheid assurance-informatie en het aspect geschikt geeft
de kwaliteit van de assurance-informatie aan, dat wil zeggen relevantie en betrouwbaarheid. De
accountant hanteert een professioneel kritische instelling om voldoende en geschikte informatie te
verkrijgen in het kader van het onderzoek.
Bij een non-assurance opdracht maak je alleen een rapport op en laat je anderen daarover een
conclusie trekken. Wanneer je zelf iets moet concluderen is het dus geen non-assurance.
5
,Controlebevindingen en rapportering in het kader van bijzondere
controleopdrachten (800-899)
Standaard 800: Bijzondere overwegingen – controles van financiële overzichten
die zijn opgesteld in overeenstemming met stelsels voor bijzondere doeleinden
Deze Standaard behandelt speciale overwegingen bij de toepassing van die Standaarden bij een
controle van een volledige set financiële overzichten die zijn opgesteld in overeenstemming met een
stelsel voor bijzondere doeleinden. Voorbeelden van stelsels voor bijzondere doeleinden zijn:
• Fiscale verslaggevingsgrondslagen.
• Verslaggeving op kasbasis.
• Bepalingen vastgesteld door een regelgever of toezichthouder.
• Bepalingen voor de financiële verslaggeving van een contract.
De doelstelling van de accountant daarbij is het op passende wijze adresseren van de speciale
overwegingen die relevant zijn voor:
• De aanvaarding van de opdracht.
• Het plannen en uitvoeren van de opdracht.
• Het vormen van een oordeel en het rapporteren over de financiële overzichten.
Conform Standaard 210 moet de accountant de aanvaardbaarheid bepalen van het stelsel inzake
financiële verslaggeving dat is toegepast bij het opstellen van de financiële overzichten. Bij een
controle van financiële overzichten voor bijzondere doeleinden dient de accountant inzicht te
verwerven in:
• Het doel waarvoor de financiële overzichten worden opgesteld.
• De beoogde gebruikers.
• De door het management te ondernemen stappen om te bepalen dat het van toepassing zijnde
stelsel aanvaardbaar is in de gegeven omstandigheden.
Bij de uitvoering van de opdrachten past de accountant in principe Standaard 100-720 toe. Bij het
bepalen van de materialiteit gaat de accountant daarbij uit van de behoefte van de beoogde
gebruikers. De accountant bepaalt daarbij zelf de materialiteit, maar deze is nooit hoger dan het
bedrag dat door de gebruikers wordt geëist via een controleprotocol.
Specifiek in deze Standaard worden de vereisten conform Standaard 200 (het naleven van de relevante
Standaarden), 315 (inzicht verwerven in het kiezen en toepassen van grondslagen voor financiële
verslaggeving door de entiteit) en 700 (evalueren of de financiële overzichten op adequate wijze naar
het van toepassingen zijnde stelsel voor financiële verslaggeving verwijzen of dit beschrijven)
genoemd.
Additioneel in het kader van de financiële overzichten voor bijzondere doeleinden dient de
controleverklaring het doel te beschrijven waarvoor de financiële overzichten zijn opgesteld.
Daarnaast dient de controleverklaring een paragraaf ter benadrukking van aangelegenheden te
bevatten, die de lezers erop attendeert dat de financiële overzichten zijn opgesteld in
overeenstemming met een stelsel voor bijzonere doeleinden en dat de financiële overzichten derhalve
ongeschikt kunnen zijn voor een ander doel.
6
,Standaard 805: Bijzondere overwegingen – controles van enkel financieel
overzicht en controles van specifieke elementen, rekeningen of posten van een
financieel overzicht
Deze Standaard behandelt bijzondere overwegingen bij het toepassen van die Standaarden op een
controle van een enkel financieel overzicht, of een controle van een specifiek element, rekening of
post van een financieel overzicht. Indien deze is opgesteld overeenkomstig een stelsel voor bijzondere
doeleinden, dan is ook Standaard 800 van toepassing. Voorbeelden van deze opdrachten zijn, controle
van overzichten van:
• Het verzekerd belang ten behoeve van een bedrijfsschadeverzekering.
• Extern beheerde activa.
• Vorderingen en voorzieningen voor dubieuze vorderingen.
• Voorraden.
• Bonussen voor werknemers (zie ook bijlage 1 voor deze voorbeelden).
De doelstelling van de accountant hierbij is om op passende wijze de bijzondere overwegingen te
adresseren die relevant zijn bij:
• De aanvaarding van de opdracht.
• Het plannen en uitvoeren van de opdracht.
• Het vormen van een oordeel en het rapporteren over het enkele financiële overzicht of over
het specifieke element, de rekening of de post van een financieel overzicht.
Indien de accountant niet tevens de opdracht heeft om de volledige set van financiële overzichten van
de entiteit te controleren, dient de accountant te bepalen of de controle overeenkomstig de
Standaarden van een enkel financieel overzicht of van een specifiek element van de financiële
overzichten uitvoerbaar is. Vaak is dit niet het geval, omdat de accountant dan niet over voldoende
inzicht in de organisatie en haar omgeving heeft. Het is mogelijk in overleg met het management de
bespreken of een ander type opdracht, zoals een beoordelingsopdracht wel uitvoerbaar blijkt.
Bij de uitvoering van de opdrachten past de accountant in principe Standaard 100-720 toe. De
materialiteit van deze opdracht is daarbij vaak lager dan die bij de jaarrekeningcontrole, omdat de
controle van het specifieke onderdeel vaak met meer diepgang wordt uitgevoerd.
Met betrekking tot Standaard 210 dient de accountant te beoordelen of het toepassen van het stelsel
inzake financiële verslaggeving zal resulteren in een presentatie die voorziet in adequate toelichtingen
om de beoogde gebruikers in staat te stellen om de informatie die bekend wordt gemaakt in het
financieel overzicht of in het element, alsmede de invloed van transacties van materieel belang en
gebeurtenissen op de bekendgemaakte informatie te begrijpen. Daarbij dient hij te beoordelen of de
verwachte vorm van het oordeel passend is onder de omstandigheden.
Bij het vormen van een oordeel dient de accountant de vereisten in Standaard 700 en indien van
toepassing 800 toe te passen.
Indien de accountant een opdracht aanvaard met betrekking tot Standaard 805 in combinatie met een
opdracht om een volledige set van financiële overzichten van een entiteit te controleren, dient de
accountant voor iedere opdracht een separaat oordeel tot uitdrukking te brengen.
Indien een aangepast oordeel wordt gegeven bij de jaarrekeningcontrole, moet beoordeeld worden
wat de gevolgen hiervan zijn op de controle omtrent Standaard 805. Indien de verklaring afkeurend is,
kan de verklaring van het specifieke element dat deel uitmaakt van de jaarrekening nooit goedkeurend
zijn. Bij de controle van een specifiek element is dat wel toegestaan.
7
,Standaard 810: Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte
financiële overzichten
Deze Standaard behandelt de verantwoordelijkheden van de accountant die verband houden met een
opdracht om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten die zijn afgeleid van de
door diezelfde accountant overeenkomstig de Standaarden gecontroleerde overzichten. De
doelstellingen van de accountant daarbij zijn:
• Te bepalen of het passend is de opdracht te aanvaarden om te rapporteren betreffende
samengevatte financiële overzichten.
• Een oordeel te formuleren over samengevatte financiële overzichten op basis van evaluatie
van conclusies getrokken naar aanleiding van verworven controle-informatie, en dat oordeel
uit te brengen door middel van een schriftelijke rapportage.
De accountant dient een opdracht om te rapporteren betreffende samengevatte financiële
overzichten overeenkomstig deze Standaard alleen te aanvaarden wanneer de accountant de opdracht
heeft gekregen tot het uitvoeren van een controle overeenkomstig Standaarden van de financiële
overzichten waarvan de samengevatte financiële overzichten zijn afgeleid.
Voordat de accountant een opdracht aanvaardt om te rapporteren betreffende samengevatte
financiële overzichten, dient hij:
• Te bepalen of de toegepaste criteria aanvaardbaar zijn.
• De overeenstemming van het management te verkrijgen dat deze zijn verantwoordelijkheden
erkent en begrijpt.
• Overeenstemming te bereiken met het management over de vorm van het oordeel dat tot
uitdrukking moet worden gebracht bij de samengevatte financiële overzichten.
De samengevatte jaarrekening moet consistent zijn met de volledige jaarrekening. Er bestaat daarbij
een verhoogd risico dat deze niet alle noodzakelijke informatie bevat en misleidend is.
De accountant dient de controleverklaring betreffende de samengevatte financiële overzichten niet
eerder te dateren dan:
• De datum waarop de accountant voldoende en geschikte controle-informatie heeft verworven
om daarop het oordeel te baseren.
• De datum van de controleverklaring bij de gecontroleerde financiële overzichten.
Bij een controleverklaring met een afkeurend oordeel of oordeelonthouding bij de volledige
jaarrekening geeft de accountant geen oordeel bij de samengevatte jaarrekening, omdat dat
misleidend is.
De accountant vermeld dat de samengevatte jaarrekening geen weergave bevatten van de invloed van
gebeurtenissen die plaatsvonden sinds de datum van de controleverklaring van de volledige
jaarrekening. De samengevatte jaarrekening is immers geen geactualiseerde jaarrekening, maar een
afgeleide, de accountant hoeft niet actief of zoek te gaan naar gebeurtenissen tussen beide. Indien hij
wel gebeurtenissen opneemt, dient hij de impact te bepalen op de volledige jaarrekening.
Indien de accountant verneemt dat de organisatie van plan is de samengevatte jaarrekening in een
document op te nemen, maar niet van plan is de daarop betrekking hebbende controleverklaring toe
te voegen, verzoekt de accountant het management de controleverklaring aan het document toe te
voegen. Als het management dat niet doet, dan neemt de accountant passende maatregelen om te
voorkomen dat het management de accountant op ongepaste wijze in verband brengt met de
samengevatte jaarrekening in het document.
8
,Opdrachten tot beoordeling van historische financiële informatie
(2400-2499)
Standaard 2400: Opdrachten tot het beoordelen van financiële overzichten
Deze Standaard voor beoordelingsopdrachten behandelt het volgende:
• De verantwoordelijkheden van de accountant wanneer deze is ingeschakeld om een
beoordeling van financiële overzichten uit te voeren, wanneer de accountant niet betrokken
is bij de controle van de financiële overzichten van de entiteit.
• De vorm en inhoud van de beoordelingsverklaring bij de financiële overzichten.
De doelstellingen van de accountant zijn daarbij:
• Een beperkte mate van zekerheid te verkrijgen, voornamelijk door het verzoeken om
inlichtingen en het uitvoeren van cijferanalysis, over de vraag of de financiële overzichten als
geheel geen afwijking van materieel belang bevatten.
• Te rapporteren over de financiële overzichten als geheel en om te communiceren, zoals vereist
door deze Standaard.
Deze Standaard is zelfstandig leesbaar en geeft derhalve een soort samenvatting van de belangrijkste
punten uit Standaard 200-799, maar dan toegespitst op de beoordelingsopdrachten.
De accountant dient inzicht te hebben in de gehele tekst van deze Standaard, inclusief de
toepassingsgerichte en overige verklarende teksten om de doelstellingen van de Standaard te
begrijpen en de vereisten naar behoren toe te passen. Daarbij dient de accountant:
• De ethische voorschriften na te leven, inclusief onafhankelijkheid.
• De opdracht met een professioneel kritische instelling te plannen en uit te voeren.
• Professionele oordeelsvorming toe te passen.
Een accountant dient een beoordelingsopdracht niet te aanvaarden indien:
• Er geen rationeel doel is voor de opdracht.
• De beoordelingsopdracht in de omstandigheden niet passend is.
• De zekerheid die door de beoordelingsopdracht wordt verkregen door de gebruikers verkeerd
kan worden begrepen.
Bij het verkrijgen van voldoende en geschikte assurance-informatie als basis voor een conclusie over
de financiële overzichten als geheel, dient de accountant cijferanalyses op te zetten en uit te voeren
en te verzoeken om inlichtingen.
Met betrekking tot de verklaring formuleert de accountant een goedkeurende of aangepaste conclusie
in plaats van een verklaring.
9
, Standaard 2410: Het beoordelen van tussentijdse financiële informatie door de
accountant van de entiteit
Deze Standaard heeft ten doel grondslagen en essentiële werkzaamheden vast te stellen en
aanwijzingen te geven omtrent de vaktechnische verantwoordelijkheid van de accountant ten aanzien
van de uitvoering van een opdracht tot beoordeling van tussentijdse financiële informatie van een
controlecliënt, omtrent de werkzaamheden die de accountant bij een dergelijke beoordelingsopdracht
verricht en omtrent de vorm en inhoud van de verklaring.
Een accountant die de opdracht heeft aanvaard om tussentijdse financiële informatie van een entiteit
te beoordelen dient zich bij de uitvoering van deze opdracht te baseren op deze Standaard.
Door zijn controle van de jaarrekening verkrijgt de accountant kennis van de entiteit en haar omgeving.
Bij de controle van tussentijdse financiële informatie, actualiseert hij zijn kennis door inlichtingen in te
winnen. Een accountant die de opdracht heeft aanvaard met betrekking tot de controle van
tussentijdse informatie bij een entiteit waarvan hij niet de financiële overzichten controleert, houdt
zich bij zijn beoordelingswerkzaamheden aan Standaard 2400.
De volgende uitgangspunten zijn noodzakelijk voor de beoordeling van tussentijdse financiële
informatie:
• De accountant dient te voldoen aan de ethische normen die van toepassing zijn op de controle
van de jaarlijkse financiële overzichten van de entiteit.
• De accountant dient voor de individuele opdracht relevante procedures voor
kwaliteitsbeheersing te volgen.
• De accountant dient de beoordeling te plannen en uit te voeren met een professioneel
kritische instelling.
De accountant dient te beschikken over kennis van de entiteit en haar omgeving met inbegrip van de
interne beheersingsmaatregelen. Met betrekking tot het opstellen van zowel tussentijds financiële
informatie als de jaarrekening dient deze kennis voldoende te zijn om de opdracht zo te plannen en
uit te voeren dat de accountant:
• De aard en mate van waarschijnlijkheid kan bepalen van een mogelijke afwijking van materieel
belang.
• De in te winnen inlichtingen en uit te voeren cijferanalyses en andere werkzaamheden kan
bepalen op basis waarvan hij verklaart of hem omstandigheden ter kennis zijn gekomen op
grond waarvan hij zou moeten concluderen dat de tussentijdse financiële informatie niet, in
alle van materieel belang zijnde aspecten, is opgesteld in overeenstemming met het van
toepassing zijnde stelsel van financiële verslaggeving.
De accountant dient inlichtingen in te winnen, met name bij personen die verantwoordelijk zijn voor
aangelegenheden op het gebied van financiën en verslaggeving, en cijferanalyses en andere
beoordelingswerkzaamheden uit te voeren op basis waarvan hij kan verklaren of hem iets ter kennis
is gekomen op grond waarvan hij zou moeten concluderen dat de tussentijdse financiële informatie
niet is opgesteld in overeenstemming met het van toepassing zijnde stelsel.
De accountant dient door het inwinnen van inlichtingen te bepalen of het bestuur alle gebeurtenissen
tot aan de datum van de beoordelingsverklaring heeft onderkend die een aanpassing van of een
toelichting in de tussentijdse financiële informatie kunnen vereisen.
10
