Voedingsvezel: stoffen uit plantaardig voedsel; niet door mens verteerbaar. Bevorderen
darmwerking
Eiwitten (proteinen)
Functie: vooral bouwstoffen, ook transport van stoffen, cel communicatie en als enzymen
Teveel opgenomen? Brandstof!
Essentiele aminozuren
Kan het lichaam niet of onvoldoende vormen
Moeten in voedsel aanwezig zijn
Koolhydraten (suikers)
Functie: vooral brandstoffen
Ook bouwstof (DNA, celmembraan)
Teveel opgenomen? Opgeslagen als glycogeen of vet
Vetten (lipiden)
Functie: vooral brandstoffen
Ook bouwstoffen (fosfolipiden in membranen)
Teveel opgenomen? Opgeslagen onder de huid/rondom de organen
Essentiele vetzuren: moeten in voedsel aanwezig zijn
Verzadigde vetzuren (vooral dierlijke vetten) verhogen risico op cholesterol
Onverzadigde vetzuren (plantaardige vetten) verlagen cholesterol
Water
Functie: bouwstof (in lichaamscellen)
Oplosmiddel, transportmiddel, bepaalt osmotische waarde
Organismen bestaat voor het grootste deel uit water
, Mineralen (zouten)
Functie: bouwstoffen (ca)
Spoorelementen: kleine hoeveelheden van een mineraal in voedsel
Vaak bestanddeel van enzym of hormoon (fe)
Vitaminen
Functie: bouwstoffen
O.a bestanddeel van enzymen
Tekort én overschut aan vitamine is schadelijk
Vitaminen en pro-vitaminen zijn essentieel
Vitamine K kan in het lichaam gevormd worden
Kennisclip 2: ligging van de organen
De spijsvertering is eigenlijk een lang kanaal van mond tot endeldarm. Organen die uitkomen op dit
kanaal zijn de lever met de galblaas en de alvleesklier. Aan het eind worden de verteringsproducten
en bloed en lymfe opgenomen en de onverteerde en niet verteerbare voedselresten uitgescheiden.
In je mond kauw je het voedsel tot kleine stukjes. De speekselklieren scheiden het enzym amylase af:
een stof die zorgt voor de eerste vertering van zetmeel in het voedsel. Het speeksel zorgt er ook voor
dat het voedsel smeuig wordt. Het vermalen eten wordt doorgeslikt en gaat via de slokdarm naar de
maag. Daar wordt het voedsel gekneed en vermengt met maagzuur. Het maagzuur zorgt met name
voor de vertering van eiwitten. In kleine porties gaat de voedselbrij dan naar het bovenste deel van
de dunne darm: de twaalfvingerige darm. In dit deel van de darm komen via twee wegen
spijsverteringssappen bij het voedsel. De lever produceert gal. Dit wordt opgeslagen in de galblaas en
vandaar in de twaalfvingerige darm vrijgegeven voor de vertering van vetten. De alvleesklier scheidt
stoffen af die in de twaalfvingerige darm helpen bij de vertering van koolhydraten, eiwitten en
vetten. De vloeibare voedselbrij daalt vervolgens verder af in de dunne darm. Dit is het langste deel
van het spijsverteringskanaal: zo’n vijf meter dunne darm ligt opgevouwen in de buikholte. De
spieren in de darmwand zorgen voor een stuwende beweging: de darmperistaltiek. Daardoor wordt
het voedsel voortbewogen. De motoriek van het maag-darmkanaal zorgt ook voor een goede
menging van de voedingsstoffen met de spijsverteringssappen. De verteerde voedingsstoffen worden
door de darmwand opgenomen in het bloed. De overgebleven voedselresten verplaatsen zich
vervolgens verder naar de dikke darm. De massa is nu nog heel dun. Het overtollige water gaat door
de darmwand het bloed in, zodat de brij indikt. Wat overblijft is afval en kan worden afgevoerd. De
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elifhoff. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.
