De drogist en zelfzorg
Vanaf 1865 bestaan er drogisterijen die zelfzorggeneesmiddelen verkopen.
Zelfbediening vindt plaats onder toezicht van een (assistent-)drogist of een apotheker.
Geneesmiddelenwet
- UR-geneesmiddelen (Uitsluitend op Recept) – voorgeschreven door arts
- Zelfzorggeneesmiddelen
UA – Uitsluitend Apotheek
UAD – Uitsluitend Apotheek & Drogist
AV – Algemene verkoop
Zelfzorg = De zorg die een persoon op eigen initiatief en eigen verantwoordelijkheid besteedt aan het
verminderen of opheffen van herkenbare, tijdelijke gezondheidsklachten.
(Assistent-)drogisten zijn bij het verkoop van zelfzorggeneesmiddelen verplicht(!!) om
zelfzorgvoorlichting te geven.
Hierbij gaat het erom de klant zo goed mogelijk te informeren over het veilig gebruik van
zelfzorggeneesmiddelen.
College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) bepaalt de afleverstatus van een geneesmiddel
d.m.v. het toetsen van de middelen op werkzaamheid, kwaliteit en veiligheid. Zij stellen daarbij vast
welk veiligheidsrisico het medicijn oplevert.
Besluit op basis van 6 criteria of een geneesmiddel als AV-geneesmiddel in aanmerking
komt:
1. Met de werkzame stof is in de Gemeenschap of in de Verenigde Staten van Amerika
ten minste 5 jaar ervaring opgedaan als werkzame stof van een geneesmiddel dat
zonder recept verkrijgbaar is.
2. Tijdens het gebruik van het geneesmiddel is het risico op schade verwaarloosbaar
3. Er zijn geen aanwijzingen voor abnormaal gebruik
4. Het aantal eenheden per verpakking is beperkt.
5. De verpakking en bijsluiter waarschuwen voor mogelijk risicovolle situaties
6. De beschikbaarheid van mondeling advies van een drogist of apotheker is niet
noodzakelijk.
Om risico’s te voorkomen is het belangrijk om de bijsluiter goed te lezen.
D.m.v. goede voorlichting kunnen ook een hoop risico’s worden voorkomen.
Voor UAD-geneesmiddelen moet een goed advies beschikbaar zijn en dat advies moet van voldoende
kwaliteit zijn. Zij moeten worden verstrekt met informatie, tenzij een consument hier geen behoefte
aan heeft.
De Geneesmiddelenwet gebruikt de term verantwoorde zorg.
Het doel hiervan is dat consumenten geneesmiddelen op een verantwoorde wijze gebruiken en de
juiste keuzes maken.
,De klant:
- Krijgt het meest geschikte middel aangeboden
- Moet op de hoogte zijn van het juiste gebruik
- Moet worden gewezen op relevante bijwerkingen en gezondheidswaarschuwingen
- Wordt gewezen op eventuele begeleidende maatregelen om de kwaal zo snel en effectief
mogelijk te genezen
- Moet bij (aanhoudende) ernstige klachten contact opnemen met de huisarts
Geneesmiddelen waar een handelsvergunning voor is verstrekt, worden in registers vermeld.
- Reguliere geneesmiddelen - RVG (Register Verpakte Geneesmiddelen)
- Homeopathische geneesmiddelen - RVH (Register voor Homeopathische geneesmiddelen)
Het is verboden dat op de verpakking of in de bijsluiter van een RVH-product een indicatie wordt
vermeld. Dit, omdat de werkzaamheid van een homeopathisch middel meestal niet
(wetenschappelijk/klinisch) is aangetoond.
Bij een traditioneel kruidengeneesmiddel wordt de werking aannemelijk gevonden, omdat het
middel langdurig (traditioneel) is gebruikt en hier mag de indicatie dus wel bij worden vermeld.
De belangrijkste elementen van verantwoorde zorg zijn:
- Het toezicht van de Drogist op de terhandstelling van UAD-geneesmiddelen en de verplichte
advisering over de UAD-geneesmiddelen door de (assistent-)drogist.
- De onderneming waar de UAD-geneesmiddelen wordt verkocht is verantwoordelijk voor het
organiseren van verantwoorde zorg in de winkel waar de UAD-geneesmiddelen worden
verkocht.
- De Drogist is verantwoordelijk voor en moet toezicht houden op de terhandstelling van UAD-
geneesmiddelen in de winkel.
Alleen de assistent-drogist en de drogist mogen advies geven over UAD-geneesmiddelen. Er moeten
ook voldoende (assistent-)drogisten aanwezig zijn.
Er moet advies worden gegeven over UAD-geneesmiddelen, tenzij de klant er geen behoefte aan
heeft. Pas als een klant echt geen advies wil, dan kan een geneesmiddel pas worden verkocht.
Terhandstellen
Met terhandstellen wordt bedoeld:
- Het presenteren van geneesmiddelen zodat de klant een keuze kan maken
- Het geven van voorlichting (tenzij de klant dat niet wenst)
- Het afrekenen en het overhandigen van het UAD-geneesmiddel
- Het verlenen van nazorg in de vorm van klachtenbehandeling
Wetten en regels
Voorlichting en reclame zijn 2 verschillende dingen.
Reclame = Het aanprijzen van producten, los van de vraag of de klant behoefte heeft aan dit product.
Nederlandse Drogistennorm
Het CBD heeft de Nederlandse Drogistennorm opgesteld in samenspraak met:
- Vertegenwoordigers van het patiënten- en consumentenbelang
- Deskundigen op het gebied van kwaliteitszorg en farmaceutische zorgverlening.
In deze norm worden 8 aspecten genoemd van de terhandstelling van geneesmiddelen:
- Algemene eisen bij toezicht
- Voorkomen van risico’s
, - Advies en communicatie
- Reclame voor geneesmiddelen en gezondheidsproducten
- Personeel
- Winkelinrichting
- Controle en klachtenbehandeling
- Administratie
Zelfzorgvoorlichting
Als (assistent-)drogist moet je precies weten welk zelfzorggeneesmiddel in welke situatie beter wel of
juist beter niet gebruikt kan worden.
Zelfzorgproducten = Alle producten die door de consument op eigen initiatief en voor eigen rekening
kunnen worden aangeschaft om gezondheidsklachten vast te stellen, te bestrijden en te voorkomen.
Hieronder verstaan we:
- Reguliere zelfzorggeneesmiddelen (Paracetamol)
- Homeopathische zelfzorggeneesmiddelen
- Fytotherapeutische zelfzorggeneesmiddelen
- Diagnostica (koortsthermometer)
- Anticonceptiemiddelen
- Producten voor lichaamshygiëne
- Pleisters en verbandmiddelen
- Gezondheidsproducten
- Vitamines en mineralen
Generiek middel = Een geneesmiddel dat de naam heeft van de werkzame stof (Paracetamol,
Ibuprofen etc.)
De bijsluiter
SmPC = Summary of Product Characteristics (= samenvatting van de kenmerken van het product)
Hierin vind je gedetailleerde informatie die je nodig hebt als iemand met een specifieke vraag komt.
Een meertalige bijsluiter is alleen toegestaan als de gegevens identiek zijn aan de Nederlandse
gegevens.
In een bijsluiter mag er ook naar een andere sterkte of toedieningsvorm worden verwezen.
Ook het vermelden van adressen voor inlichtingen en correspondentie in de bijsluiter mag.
Tenslotte geldt het volgende ook nog:
- De bijwerkingen moeten worden gerangschikt naar aard en frequentie van optreden
- In de meeste rubrieken moet de vergunninghouder/fabrikant zich houden aan standaard
voorgeschreven zinnen.
- Het is verplicht om een geneesmiddel van een bijsluiter te voorzien.
In de bijsluiter staat ten eerste informatie over:
- De benaming
- De samenstelling (kwalitatief en kwantitatief)
- De farmaceutische vorm en inhoud
- De producent en het registratienummer
Rubrieken die je aantreft in de bijsluiter:
- Wat is dit middel en waarvoor wordt dit middel gebruikt?
- Wanneer mag u dit middel niet gebruiken of moet u er extra voorzichtig mee zijn?
, - Hoe gebruikt u dit middel/neemt u dit middel in?
- Mogelijke bijwerkingen
- Hoe bewaart u dit middel?
- Inhoud van de verpakking en overige informatie
Wat is dit middel en waarvoor wordt dit middel gebruikt?
Hier wordt de werking toegelicht en waarop de genezende werking van een middel berust.
Vervolgens wordt aangegeven bij welke geneesmiddelengroep het geneesmiddel hoort.
Daarna volgen de therapeutische indicaties (= aandoeningen waarbij het zelfzorggeneesmiddel kan
worden toegepast, de klachten waarvoor het bedoeld is).
Wanneer mag u dit middel niet gebruiken of moet u er extra voorzichtig mee zij?
Hier staan de contra-indicaties en de waarschuwingen vermeld.
Waarschuwingen:
- Zwangerschap en borstvoeding
Bijna altijd is vermeld of de werkzame stof via de moedermelk het kind kan bereiken, of dat
via de navelstreng het ongeboren kind het middel kan binnenkrijgen.
- Invloed op rijvaardigheid
Hierin wordt vermeld of het betreffende middel de rijvaardigheid en/of het vermogen om
machines te gebruiken wel of niet kan beïnvloeden
- Wisselwerkingen (interacties)
Sommige geneesmiddelen kun je niet samen gebruiken. Het is mogelijk dat bij gelijktijdig
gebruik van verschillende geneesmiddelen het ene middel de werking van het andere nadelig
beïnvloedt.
- Hulpstoffen
Niet alleen de werkzame stoffen kunnen risico’s geven. Ook de hulpstoffen kunnen dat.
Hoe gebruikt u dit middel?
- Aanbevolen, effectieve dosering
- Maximale dosering
- Toedieningsinterval
- Toedieningsfrequentie
- Dagdosering en doseringsschema
Overdosering
- Informatie die aangeeft wat je moet doen bij overdosering.
- Beschreven welke schade overdosering toedient aan het lichaam.
Vergeten in te nemen
Wat moet men doen als men is vergeten een dosis in te nemen?
Men wil stoppen met het gebruik
Wat moet men doen als men wil stoppen met het gebruikt van dit geneesmiddel?
Mogelijke bijwerkingen
In de bijsluiter staat vermeld hoe vaak de bijwerkingen voorkomen. Dit is precies vastgesteld:
Zeer vaak 10% 1:10 gebruikers of vaker
Vaak Bij 1 tot 10% 1:10 gebruikers
Soms Bij 0,1 tot 1% 1:100 gebruikers
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper imkeaa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.