Samenvatting
Samenvatting Taal & Didactiek spelling
- Instelling
- Hogeschool Windesheim (HW)
Samenvatting van het boek Taal & Didactiek Spelling. Erg handig voor het tentamen Nederlands 4.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
Voorbeeld 2 van de 15 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
SPELLING TAAL EN DIDACTIEKHoofdstuk 1 Ons spellingssysteem
§1.1 Ons schriftensysteem en leren spellen.
Alfabetisch schriftsysteem = ons schriftsysteem. De taal wordt weergeven door afzonderlijke
spraakklanken van een woord.
Voordeel: letters, en als je die letters uitspreekt heb je een klank. Het aantal tekens dat je
moet leren is niet heel veel.
Nadeel: u rug, emmer, gelukkig (niet alles is klankzuiver)
Pictografisch schriftsysteem = de alleroudste manier op woorden weergegeven, doormiddel
van tekeningen en afbeeldingen. Ondersteuning taalonderwijs.
Voordeel: vrij ingewikkelde boodschap is op een simpele manier weergegeven, iedereen
begrijpt het. Je kunt het in één oogopslag zien.
Nadeel: Als het niet helemaal duidelijk is hang je, het moet dus eenvoudig zijn.
Logografisch schriftsysteem = schriftsysteem waarbij elk plaatje staat voor één woord,
bijvoorbeeld het Chinees.
Voordeel: elk woord eigen karakter, dus alles is uniek.
Nadeel: veel woorden, dus veel karakters (geen chinees die alle tekens kent)
Foneem = spraakklank die betekenisverschil veroorzaakt. We kennen 34 fonemen.
Grafeem = schriftelijke weergave van een foneem, letter of lettercombinatie. We kennen 36
grafemen (ei/ij, ou,au)
Kinderen vinden lastig:
- ze schrijven de spraakklank ipv het foneem (bir, beer)
- volgorde van letters binnen en grafeem onthouden is lastig (peos, tiun)
- koppeling tussen grafemen en fonemen is lastig (aa, a, u put, gelukkkig etc.)
zie ook figuur 1.4 blz 16: overzicht Nederlandse fonemen.
§1.2 Hoofdregels van de Nederlandse spelling
Fonologisch principe = elk foneem wordt door een apart grafeem weergegeven. Voor elke
spraakklank een aparte letter of lettercombinatie.
Dit wordt ook wel het beginsel van de standaarduitspraak (= een uitspraak die niet gekleurd
is door de woonplaats, leeftijd of andere kenmerken van een spreker) genoemd.
Woorden die volgens het fonologisch principe worden gespeld zijn klankzuivere woorden.
Morfologisch principe = als we bij de spelling van een woord niet uitgaan van de klank, maar
van de vorm van woorden.
Morfemen zijn betekenis dragende elementen. Vrije morfemen komen als woord voor,
gebonden morfemen zijn altijd aan het woord verbonden.
Morfologisch principe:
- de regel van gelijkvormigheid
- de regel van overeenkomst
Regel van gelijkvormigheid = woord of voegsel steeds op dezelfde manier schrijven. Voor elk
morfeem dezelfde lettercombinaties, bijv hond – honden.
, Regel van overeenkomst = de opbouw van een woord moet in de spelling duidelijk worden,
als woorden op dezelfde manier zijn gevormd worden ze ook op dezelfde manier
geschreven. Elk woord volgend dezelfde woordvormingsregels, bv. breedte, lengte
Verschil: bij de regel van gelijkvormigheid blijft het beperkt tot één morfeem, bij de regel van
overeenkomstig kijk je naar het hele woord.
Syllabisch principe = heeft betrekking op de spelling van syllaben in een woord.
Syllabe = een klankgroep, een gedeelte van het woord.
Verschil met morfeem: een morfeem heeft altijd een betekenis, syllbabe niet.
Verschil met lettergreep: een lettergreep is een visuele verdeling van het woord, je kunt een
woord pas in lettergrepen verdelen als je de juiste spelling van het woord weet (bak-ker)
Syllabisch principe:
- regels voor verdubbeling lange klank, twee letters (ko, koffer)
- regels voor verenkeling lange klank, korte klank opschrijven (raamen ramen)
uitzonderingen: ee op het einde wel (zee, mee)
Etymologische principe = herkomst is bepalend voor de schrijfwijze van een woord of
spraakklank. Leenwoorden vallen ook hieronder. Voor kinderen erg lastig, want je kunt het
bijna niet beredeneren.
Dus bepalend voor de spelling zijn:
- spraakklanken (fonologisch principe)
- morfemen (morfologisch principe)
- klankgroepen (syllabisch principe)
- herkomst (etymologisch principe)
§1.3 Spellingvereenvoudiging
Argumenten Nederlandse spelhervorming:
- de leefbaarheid van de spelling meeste fouten in verenkelings en
verdubbelingsregel of fouten door spreektaalinvloed of vergissingen
- de bruikbaarheid van de spelling het is makkelijker als een woord steeds dezelfde
vormen heeft (dus niet hont – honden), homofonen zullen toenemen, hierdoor wordt
het begrijpen lastig.
- de sociale aanvaardbaarheid van de spelling kost miljarden om alle schoolboeken
en officiële uitgaves te veranderen.
homofonen = woorden met dezelfde uitspraak, maar met een verschillende schrijfwijze
(ijs /eis, hij/hei)
semantisch principe = vanuit de betekenis tot de juiste schrijfwijze komen. Bijvoorbeeld
boekenkast schrijf je met een n, omdat er meerdere boeken in kunnen staan.
Nieuw regel: schrijf een n als het eerste deel van de samenstelling alleen een meervoud
heeft op -en. BV. Horlogemaker (horloges)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Esther2111. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52928 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen