DERMATOLOGIE
HISTOLOGIE – F. BOSISIO
1. HISTIOLOGIE VAN DE HUID
1.1. ANATOMIE VAN DE HUID
- Beschermt diepere structuren tegen beschadiging, uitdroging en invasie door vreemde organismen
- Speelt belangrijke rol in thermoregulatie, en een beperkte rol in secretie en absorptie
1.1.1.Epidermis
Buitenste laag van de huid; een oppervlakkige fascia scheidt huid van onderliggende weefsels
Meerlagig plaveisel-epitheel, bestaande uit keratinocyten in 4 lagen:
o buitenste hoornlaag (s. corneum)
o s. granulosum;
o plaveisellaag (s. spinosum),
o binnenste stratum basale (of germinativum);
Dikker op handpalm en voetzool, die “epidermal ridges” bevatten (anti-slip en fingerprint)
o rete lijsten: neerwaartse uitstulpingen van de epidermis tussen opwaartse uitstulpingen van de
dermis (de zgn. dermale papillen)
o s. lucidum: een homogeen eosinofiele laag die enkel aanwezig is op handpalm en voetzool, tussen s.
granulosum en s. corneum
s. corneum:
o Hoornlaag
o luchtig gevlochten patroon van talrijke lagen van afschilferende polyhedrale cellen die hun kern
verloren hebben (deze laag is dikker en compacter in acrale huid)
o laag “keratine” beschermt en ondoorgankelijk voor water is
o keratinizering duurt ca. 30-45 dagen
o regionale verschillen
o wijzigingen in snelheid en patroon kenmerkend voor dermatosen
s. granulosum:
o laag van 1-3 afgeplatte cellen
o intens basofiele (blauwe) keratohyalijne granuli
bevatten precursoren bevatten van filaggrine veroorzaakt klontering van keratine
filamenten
s. spinosum
o verscheidene cellagen dik;
o cellen platten af en kleuren eosinofieler (roder) naarmate ze meer oppervlakkig liggen t.g.v.
toename in keratine filamenten en afname van ribosomen;
o hangen aan elkaar via fijne “brugjes” waarin centraal knopvormige desmosomen
s. basale
o één laag van mitotisch actieve cuboidale cellen met grote kern en weinig cytoplasma;
o produceert bovenliggende keratinocyten via asymmetrische deling;
o bevat laag-moleculair (intermediair filament) keratine;
o wordt gescheiden van dermis door basale lamina;
o keratinocyten hangen vast aan basale lamina via hemidesmosomen;
o deze laag bevat ook melanocyten
Melanocyten
o Neural lijst origine;
o in s. basale, haarfollikels, plaveiselcellige mucosa, leptomeningen
o Productie van melanine uit tyrosine; transfer via cytocrinie naar nabije keratinocyten voor
bescherming tegen UV-stralen;
o 1 melanocyt 15 tot 20 keratinocyten; donkere huid is gevolg van melanine in keratinocyten, niet
van aantal melanocyten;
o Lichtmicroscopie: hebben dendrieten (dunne cytoplasmatische uitlopers tussen keratinocyten);
helder cytoplasma t.g.v. retractie
o Electronen Microscopie: melanosomen (melanine-synthetiserende organellen, afkomstig van Golgi)
o DD: melanofagen (macrofagen met opgenomen melanin)
Langerhanscellen
1
, o Van beenmerg afkomstige dendritische cellen die antigenen “presenteren” (d.w.z. in context van
“zelf-antigenen”) aan T-lymfocyten
o Verspreid in bovenste lagen van s.spinosum
o moeilijk te zien op routine H&E IHC: HLA-DR+/S100+/CD1a+
o EM: karakteristieke Birbeck granuli (tennisracket-vormige structuur met ritssluiting-achtige
streping)
Merkel Cellen
o Moeilijk te zien op routine H&E kleuring;
o talrijk in huid van vingertoppen, lippen, buitenste haarschacht, tactiele haarschijven
o EM: “ dense core” neurosecretoire granuli in cytoplasma onder celmembraan, of in niet-
gemyeliniseerde zenuwuiteinden waarmee ze synapsen vormen; vast aan omgevende
keratinocyten via juncties
o Positief voor neuro-endocriene merkers, neurofilament, keratin
1.1.2.Dermis
Cellen: fibroblasten; mastcellen, macrofagen, dermale dendrocyten
Grondsubstantie: glycosaminoglycanen (hyaluronzuur) en mucoproteinen
Collageen:
o Oppervlakkige papillaire dermis (tussen retelijsten) = dunne type III collageen-vezels
o Diepere reticulaire dermis = Dikke type I collageen-vezels, parallel aan epidermis
Elastische vezels: degenereren met leeftijd en met UV-expositie, en worden basofiel
Twee bloedvaten-plexussen
o Oppervlakkig: tussen de papillaire en de reticulaire dermis
o Diep
Zenuwen :
o Sucquet-Hoyal kanalen met glomus-cellen in acrale huid;
o lichaampjes van Wagner-Meissner in handpalm/voetzool;
o lichaampjes van Pacini in diepe dermis en subcutis
Adnexen
o Haarfollikels
Lang haar: bulbus in subcutis
Kort haar: bulbus in dermis
Transversaal: medulla – cortex – laag van Huxley – laag van Henle – hyalijne laag –
perifolliculair stroma (deel vd dermis)
o Talgklieren
Secretie in de haarschacht (anders dysplasie of malformatie)
Uitz: tepels met tuberkels van Montgomery
o Eccriene zweetklieren
o Apocriene zweetklieren
Enkel in liesplooien en oksel
1.1.3.Subcutis
bevat lobuli opgebouwd uit mature vetcellen;
lobuli van elkaar gescheiden door dunne bindweefselsepta waarin bloedvaten en zenuwen
Ondergrens = fascia
Aan bovengrens: eccriene zweetklier-acini
1.2. BASISLETSELS
1.2.1.Epidermale basisletsels
Omvang en vorm epidermis
o Hyperplasie
o S. corneum = hyperkerathosis
o S granulosum = hypergranulosis
o S. spinosum = acanthose
o +/- papullomatose (church spire beeld)
o Regelmatig (psoriasiform) of onregelmatig
o Hypoplasie of atrofie
Type van keratinisering
o Orthokeratose: toegenomen aantal normale keratinelagen
o Parakeratose: kernen nog aanwezig in s corneum
Hechting van keratinocyten
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emilytilleman1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.