1- Krachtlijn meertaligheid
WAT IS TAAL?
WAT IS TAAL
Taal gebruiken voor algemene communicatie
→ keuze onderwerp bepaalt jargon
→ de verschillende jargons: onderdeel van natuurlijke taal + dezelfde grammatica
KENMERKEN VAN (NATUURLIJK, MENSELIJKE) TALEN
STRUCTUUR
→ alle regels samen vormen de grammatica
Nederlands: 3 verschillende volgordes van de elementen mogelijk
1. Morgen reis ik naar Apeldoorn.
2. Naar Apeldoorn reis ik morgen.
3. Ik reis morgen naar Apeldoorn.
→ talen divers qua structuur (regels) , wel gemeenschappelijke basis
ALLE TALEN DELEN UNIVERSELE EIGENSCHAPPEN
* alle talen bestaan uit kleine elementen
- worden grotere gehelen
- combinatie om zinnen te vormen
* alle gesproken talen hebben klinkers en medeklinkers
* alle talen: ontkennende bewerking, vragen stellen, bevelen doorgeven
* alle talen manier om complexe zinnen te maken
* altijd duidelijk naar wie ‘zich’ verwijst
* alle talen woorden voor ‘zwart’ en ‘wit’ of ‘donker’ en ‘licht’
DUBBELE ARTICULATIE
→ woorden los gezien bepaalde betekenis
→ combinatie met andere woorden → eventueel complexe boodschap
Boodschap afhankelijk van de volgorde van de woorden
INTERACTIE
→ taal wordt verworven door kinderen via interactie
→ taal wordt overgedragen van generatie op generatie
CREATIVITEIT
→ door regels steeds nieuwe, unieke zinnen mogelijk te maken
SAMEN HANDELEN
→ mensen stemmen taalgebruik af op de gesprekspartner, die reageert op wat ander zegt
SPONTAAN
→ los van het hier en nu
→ altijd op elk moment kun je praten, geen stimulans nodig
ARBITRAIR: WILLEKEURIG
→ willekeurige relatie tussen vorm en betekenis
! uitzondering op de willekeurigheid
→ onomatopeeën: klanknabootsingen
→ klank weerspiegelt deels betekenis
,VERSCHILLENDE TYPES TALEN
NATUURLIJK, MENSELIJKE TALEN
DIERENTALEN
- geen creativiteit
- stimulans nodig → niet spontaan
- soms arbitrair, soms niet
KUNSTTALEN
→ door mensen bewust ontworpen of geconstrueerd
Waarom: problemen internationale communicatie oplossen
Volken dichter bij elkaar brengen
- dubbele articulatie
- arbitrair
- veranderen niet in de loop van de tijd
- niet verworven van jongsaf
COMPUTERTALEN
NON-VERBALE COMMUNICATIE
→ taal zonder woorden
TAAL ALS LEVEND ORGANISME
TALEN WORDEN GEBOREN EN STERVEN
Geboren:
PIDGIN-TALEN
In Noord-Amerika verstonden Nederlanders en indianen elkaar door het pidgin Delaware.
* geen moedertaalsprekers
* wordt geleerd als tweede taal.
* mengtaal, vereenvoudigde taal
* Eenvoudige structuur & minimale woordenschat
* ontstaat als communicatiemiddel tussen twee of meer groepen die geen gemeenschappelijke taal
hebben.
CREOOLS
Nederlandse invloeden in Papiamentu op de Caribische eilanden
* geleerd als eerste taal → taalgemeenschap die de creooltaal als moedertaal heeft
* eigen grammaticale structuur ontwikkeld
- Prestigieuze taal van kolonisten: groot deel van woordenschat cf. Engels
- inheemse talen: fonologische en grammaticale basis
LINGUA FRANCA
een Chinees en een Koeweiti spreken Engels met elkaar.
* geen gemeenschappelijke moedertaal
Sterven
Waarom erg
- minder data om te bestuderen
- ramp voor volg en zijn cultuur
Waarom verdwijnen? → niet meer overgedragen van generatie op generatie
- laag prestige
- verlies van leefomgeving, verschillende contexten nodig om te overleven
,TAALVARIATIE, REGISTERS, REPERTOIRES
Dialect → taalvariëteit die aan specifieke regio verbonden is
Regio? → mensen kunnen elkaar verstaan ➔ hetzelfde dialect
→ wat is verstaan?? ➔ geen grens vast te leggen tussen twee dialecten
Grens taal en dialect ook onduidelijk met criteria ‘verstaanbaarheid’
→ andere criteria: politieke criteria → taal is een dialect met een leger
Save: taalvariëteiten, in het midden laten of het een taal of een dialect is
Sociologen van de taalkunde onderzoeken: etnololect (etnische groepen hebben eigen taalvariëteit)
Dialect (grafische groepen)
Sociolect (soc-eco klassen)
STANDAARDTAAL
→ ‘dialect’ van de elite
→ politieke beslissing, meeste prestige
TAALVERANDERING
Contact tussen verschillende taalvariëteiten leidt tot taalverandering
→ woorden overnemen met hogere status
V/M- TAAL
In sommige talen zijn er seksevariëteiten, maar uit onderzoek blijken v en m zelfde taal te spreken
→ te simpel ‘alle vrouwen’ en ‘alle mannen’
→ meer factoren die taal van persoon bepalen dan geslacht
JONGERENTAAL
→ manier van jongeren om zich af te zetten tegen wie ouder is dan hen
→ onderscheid in gesproken woorden & schrijfstijl
Afkorten kan het fonologische bewustzijn versterken
Jongeren weten goed in welke context welke ‘taal’ gebruiken
HET NEDERLANDS VAN MENSEN MET EEN MIGRATIEACHTERGROND
Herkenbaar: kort en stotende uitspraken
Verschillende taalvariëteiten duidelijk: moedertaal geïntegreerd in het Nederlands
I-> ‘nieuwe nederlandsen’ = Etnolecten
→ andere moedertaal maar toch vaak Nederlandstalig
→ eerst gegroeid buiten Nederlandse taalgebied, dan binnen
MAROKKAANS NEDERLANDS
* weglaten functionele elementen zoals: LV, ‘er’ onbepaalde lidwoorden, hulp & koppelww
* uitspraak: ‘sj’
Tweedegeneratiesprekers: enkel ‘sj’ begin woord als het begint met ‘s’
Bv niet: huisj
------------------------
MOEDERTAAL
→ taal die je tijdens je vroegste jeugd, nog voordat je naar school gaat, wordt aangeleerd
Cultuur = gehele waarden- en normenpatroon van een samenleving , materiële cultuur
Relatie taal en cultuur duidelijk door de woordenschat van een taal
Bv. Wipmolen, meelmolen, windmolen,… veel uitdrukking met molen
→ molen is groot deel van cultuur
Taal kan ook belangrijk deel zijn van de cultuur
Relatie cultuur en taal: verwantschapssysteem
→ systeem van termen waarmee familierelaties worden aangeduid
→ wijze waarop iemand, iemand aanspreekt weerspiegeling sociale structuur
→ u of jij is cultureel bepaald
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LoreVanMassenhove. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.