1. De student kan de begrippen ‘gerontologie’, ‘geriatrie’, ‘kwetsbare oudere’ uitleggen.
Definitie geriatrische patient:
Iemand met een complex ziektebeeld, als gevolg van stoornissen op lichamelijk, geestelijk en/of sociaal
gebied waardoor zelfstandig functioneren en de kwaliteit van het leven negatief beïnvloed wordt.
Aantal kenmerken:
Verwevenheid van medische-biologische, psychische en sociale factoren
Multipele pathologie
Polyfarmacie
Atypische presentatie
Verminderde reservefunctie
Interindividuele variatie
Nadruk licht op herstel en behoud van zelfredzaamheid van de patiënt.
Definitie gerontologie:
De tak van de wetensch die het ouder worden bestudeerd, op alle mogelijke vlakken.
Kwetsbare ouderen
Vermindering reservecapaciteit van vrijwel alle organen
2 soorten:
Endogeen: erfelijke eigenschappen
Exogeen: factoren van buitenaf
Afname van weefsel of orgaanmassa
Spieren, skelet, huid, hersenen, lever, nieren en hart
Oorzaak: verminderde activiteit, minder voeding, verlaagde hormonale stimulatie
Gevolg: verminderde anatomische en functionele reserve
Meer vetweefsel – minder spierweefsel
Gevolg:
Daling energiebehoefte en stofwisseling
Verandering verdelingspatroon medicijnen
, 2. De student kan het ontstaan van de fysiologische ouderdomsverschijnselen verklaren.
Cardiovasculair systeem
Veranderingen:
Afname kracht myocard
Afname slagvolume
Wanden hart en bloedvaten stugger en minder elastisch
Gevolgen:
Hypertensie, linkerventrikelhypertrofie, afname max. Inspanningsvermogen, geleidingsstoornissen
Centraal zenuwstelsel
Hersenatrofie met celverlies met als gevolg afname inprenting, geheugenverlies,
gestoorde waarneming (pijn, tast, warmte), depressie, verwardheid.
Vertraagde zenuwgeleiding met als gevolg vertraagde reflexen en verstoord evenwicht
met valneiging.
Hersenvaatveranderingen met CVA en vasculaire dementie
Luchtwegen
Veranderingen:
Verkalking ribben -> meer weerstand
Ademhalingsspieren worden zwakker
Verzwakking respiratoire spieren -> minder vitale capaciteit
Alveolaire wanden verwijnen -> minder oppervlakte
Vermindering aantal longcapillairen -> minder ventilatie
Minder trilharen + minder slijmvorming
Veranderde houding
Gevolgen:
Minder zware lichamelijke inspanning + meer kans op longziekten
Bewegingsapparaat
Veranderingen:
Afname botdichtheid -> osteoporose
Spieratrofie -> dunne ledematen
Degeneratie kraakbeen -> artrose
Gevolgen:
Trager, minder soepel, krachtverlies, verstoring balans -> vallen.
, Huid
Ouderdomsvlekken/ levervlekken -> bij 90% van alle blanke mensen boven de 60 jaar.
Zintuigen
Presbyacusis (ouderdoms slechthorendheid)
Presbyopie (ouderdoms slechtziendheid)
Cataract (staar)
Smaakpapillen nemen af
Verminderde reuk
Droge mond door minder speekselproductie
Gastro-intestinaal
Veranderingen:
Verminderde motiliteit van maagdarmkanaal
Tragere maaglediging
Tragere darmpassage
Atrofie maagslijmvlies
Vermindering aantal darmvlokken
Verminderde bloedtoevoer lever en darmen
Gevolgen:
Verminderde aanmaak intrinsic factore, verminderde opname in de darm, veranderde reactie op
medicatie, obstipatie
Urinewegen
Verandering:
Nieratrofie
Verminderde bloedtoevoer nieren
Prostaathypertrofie
Gestoorde blaasmotoriek
Kleinere blaasinhoud
Gevolgen:
Verminderde filtratie, veranderde reactie op medicijnen, urineretentie, UWI, incontinentie.
