1.1 Wat is sociale psychologie?
De sociale psychologie is de wetenschap die bestudeert hoe de gedachten, gevoelens en gedragingen
van mensen worden beïnvloed door de echte of denkbeeldige aanwezigheid van anderen.
- Empirische methode: Op waarnemingen en/of onderzoek gebaseerde methode voor het
toetsen van hypothesen.
- Hypothese: Een als voorlopige waarheid aangenomen maar nog te bewijzen
veronderstelling.
De manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en interpreteren is het
construct. Volgens sociaal psychologen kun je pas begrijpen hoe iemand beïnvloed wordt, als je weet
hoe ze de wereld construct geven.
Als sociaal psycholoog richt je je op de wortels van iemands interpretatie en determinanten;
bepalende factor in een ontwikkeling of toestand.
1.3 De macht van sociale interpretatie
De neiging om de mate waarin iemands gedrag wordt veroorzaakt door externe factoren te
overschatten en het wijzen op iemands persoonlijkheid is een fundamentele attributiefout. Attributie
is het toeschrijven aan het eigen of een andermans gedrag en het daarmee voorzien van een
verklaring.
1.2
1.4 De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven.
Mensen hebben de behoefte aan om accuraat te zijn en aan een positief zelfbeeld; competent en
beschaafd. Dit motief van eigenwaarde zorgt ervoor dat mensen hun vroegere gedrag gaan
rechtvaardigen, hierdoor kunnen mensen mislopen om te leren van hun fouten.
Het andere motief van sociale cognitie (hoe mensen sociale informatie selecteren, interpreteren,
herinneren en gebruiken om oordelen te vormen en beslissingen te nemen) zorgt ervoor dat mensen
vaak handelen op basis van onvolledige en onjuist geïnterpreteerde informatie.
HOOFDSTUK 3: HOE WE DENKEN OVER DE SOCIALE WERELD
3.1WDe sociale denker
Mensen zijn goed in sociale cognitie: hoe we denken over onszelf en onze sociale wereld, hoe we
sociale informatie selecteren, interpreteren, herinneren en gebruiken voor oordelen en beslissingen.
Dit is op te delen in automatische sociale cognitie en gecontroleerde sociale cognitie.
3.2WOp de automatische piloot; denken zonder inspanning
We organiseren de sociale wereld door middel van schema’s en scripts. Mensen creëren schema’s
door soortgelijke ervaringen en herinneringen aan elkaar te koppelen, een script is een schema over
een specifieke gebeurtenis hoe deze gewoonlijk verloopt. De toegankelijkheid en de mate waarin
deze op onze voorgrond van ons bewustzijn bevinden hebben invloed op hoe we de sociale wereld
beoordelen.
Priming is het proces waarbij recente ervaringen de toegankelijkheid van een schema, kenmerk of
concept verhogen.
- Beschikbaarheidsheuristiek: mentale aannamen waarbij mensen een oordeel baseren op
het gemak waarmee ze zich iets voor de geest kunnen halen.
, - Beoordelingsheuristiek: mentale aanname die mensen gebruiken om snel efficiënt te
kunnen oordelen
- Representativiteitsheuristiek: mentale aanname waarbij mensen iets classificeren op grond
van de mate waarin het lijkt op een karakteristiek geval.
- Anker- en correctieheuristiek: mentale aanname waarbij mensen een getal of waarde als
begin punt gebruiken en vervolgens onvoldoende op dit ankerpunt corrigeren. Als je bv
aan het getal 25 denkt geef je iemand sneller een hogere straf als dat wanneer je aan het
getal 5 dacht.
Perseveratie-effect: bevinding dat opvattingen van mensen over zichzelf en de sociale wereld
aanhouden, ondanks bewijzen van het tegendeel > voorbeeld: een proefpersoon kreeg negatieve
feedback op een test-score, later werd verteld dat deze feedback willekeurig en onjuist was. Daarna
had hij alsnog een negatiever gevoel over zijn score doordat hij de feedback al gekoppeld had aan
een schema met een negatieve ervaring.
Bestraffingseffect: wanneer er van positieve opvattingen bewezen wordt ze onjuist zijn, kan dit
omschieten naar zeer negatieve opvattingen.
Selffulfilling prophecy: situatie waarin iemand zich gaat gedragen naar een verwachting waardoor
deze verwachting ook uitkomt.
- Pygmalion effect: een positieve selffulfilling prophecy waarin positieve verwachtingen zich
positief manifesteren.
3.3WDe invloed van cultuur op sociaal denken
Analytisch denken is denken waarbij mensen zich richten op de kenmerken van objecten zonder
aandacht te schenken aan de context; deze manier is gebruikelijk in het westerse.
Holistisch denken is denken waarbij mensen zich richten op het geheel, met name de wijze waarop
objecten zich tot elkaar verhouden, gebruikelijk is Oost-Aziatische culturen.
3.4WGecontroleerde sociale cognitie: ingespannen denken
We denken gecontroleerd wanneer we problemen willen oplossen als een wiskundige som of
wanneer we moeten bepalen wat we gaan koken.
Tegenfeitelijk denken: een aspect van het verleden op mentaal niveau veranderen zodat je je kunt
voorstellen hoe het had kunnen zijn > ‘Als ik die ene vraag anders had beantwoord, was ik wel
geslaagd.’
Vaak hebben mensen te veel vertrouwen over hun redenatievermogen en eigen oordeel, dit noemen
ze barrière van overdreven zelfvertrouwen.
Gedachteonderdrukking: poging om alle gedachten over iets vermijden om het te vergeten.
HOOFDSTUK 4: SOCIALE PERCEPTIE
4.1WNon-verbale communicatie
Sociale perceptie: de manier waarop we een indruk vormen en conclusies trekken over andere
mensen.
Non-verbale communicatie: hoe mensen zich opzettelijk of onopzettelijk communiceren door
uitdrukkingen, houdingen, stemgeluid, oogcontact of aanrakingen.
Alle mensen coderen emoties op dezelfde manier door bijvoorbeeld te glimlachen. Het interpreteren
van het gedrag van anderen is decoderen.
Wanneer een deel van het gezicht een andere emotie uitdrukt dan een ander deel is er sprake van
vermenging van affect wat het decoderen lastiger maakt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dominiquegoedhart. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.