College aantekeningen
Alle hoorcolleges uitgewerkt PM
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
Alle hoorcolleges, waarvan hoorcollege 4 een gastcollege was, uitgewerkt
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 36 pagina's
Voorbeeld 4 van de 36 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 1Obbw gaat in op hoe de sector is ingericht, vervolgens is ons verteld hoe organisaties
ingericht kunnen zijn, wij zoomen nog dieper in op die organisaties en het management van
die organisatie bij publiek management.
Publieke manager managet 360 graden heel veel conflicterende belangen en eisen. Hij
krijgt feedback van iedereen om hem heen: stakeholders, andere managers, politici en dan nog
de medewerkers onder hem. Dat is ook kenmerkend voor publieke organisaties: de
meervoudigheid van doelstellingen.
Wat is publiek management
PM is als term in de bestuurskunde behoorlijk veel omvattend PM als vakgebied richt zich
op de structuur en de organisatie van de publieke sector en het management van publieke
organisaties
in dit vak inzoomen op de afzonderlijke organisaties en de managers die in die
afzonderlijke organisaties werkzaam zijn ‘alle activiteiten van leidinggevenden van publieke
organisaties om die organisaties te beheersen, sturen, en veranderen met het oog op het
optimaliseren van de prestaties van de organisaties’
- Beheersen = je hebt een taak en je hebt een budget, je moet ervoor zorgen dat er niks
verkeerd gaat, zorgen dat het proces onder controle is, sommige managers zien dit als hun
enige taak en soms kan dat ook voldoende zijn MAAR over het algemeen is het niet
voldoende
- Sturen = richting geven, ergens naar toe gaan als manager, niet alleen oog houden op het
proces maar ook kijken of we nog wel met z’n allen naar het doel gaan, soms wordt er
door een opstapeling van regels alleen nog maar gefocust op die regels maar wordt er niet
meer aan het doel gedacht, dan heeft de manager als taak om de organisatie weer te sturen
- Veranderen = stilstand is achteruitgang, in de omgeving van publieke organisaties
verandert er altijd ontzettend veel en moet je als manager continu kijken of de organisatie
nog in de omgeving past
Wanneer managers daarmee bezig zijn kunnen ze keuzes maken over hoe ze de organisatie
willen inrichten. Daar komen twee belangrijke spanningen bij kijken:
1. De spanning tussen differentiatie (taakverdeling) versus taak integratie je kunt
aparte organisatie maken voor bepaalde taken / organisaties samenvoegen om die taak
uit te voeren (taakverdeling) of taken integreren zoals bij de politie, die is
ondergebracht bij het ministerie van Justitie en Veiligheid (integratie)
Taakverdeling = aparte organisaties voor bepaalde taken, als de groenteboer z’n groentes uit
iemand anders z’n kassen koopt.
Integratie = eenzelfde organisatie krijgt meer taken, als de groenteboer ook zelf zijn groentes
verbouwt in eigen kassen
, 2. Spanning tussen autonomie versus beheersing kernachtige spanning, aan de ene
kant bestaat publieke sector uit belangrijk werk waarbij je wil dat het werk aansluit bij
de behoeftes van de burgers en dat vraagt om decentralisatie en delegatie (autonomie)
maar aan de andere kant kan het zo zijn dat de Tweede Kamer de politiek
verantwoordelijke ministers naar voren roept voor fouten die op de werkvloer zijn
gemaakt (beheersing door Tweede Kamer over decentrale overheden) Publieke
organisatie zullen altijd de neiging hebben tot beheersing, ze willen alles in control
hebben en op de hoogte zijn van wat er op de werkvloer gebeurt
Autonomie kan ook een belangrijke factor zijn om medewerkers te blijven motiveren
Bij publiek management staan de managers centraal, deze managers zijn ook te onderscheiden
op verschillende niveaus:
- Strategische managers = probleemdefinities voorbereiden, selecties maken in problemen
en doelen bepalen. Strategische managers zijn ook de eindverantwoordelijken en moeten
verantwoording afleggen aan politici, besturen etc. Wat is nu niet goed? Waar willen
we naar toe?
- Tactische managers = orders van boven, belemmeringen van beneden, wat kunnen we
doen met de tijd en middelen die we hebben
gekregen. Vaak moeten de tactische
managers ook onderhandelen welke
randvoorwaarden zijn er? wat?
- Operationele managers = uitvoerders,
belangrijkste taak is leiding geven naar
beneden toe, naar de uitvoerende
medewerkers hoe gaan we doel
bereiken? hoe?
Wie zijn publieke managers?
- Algemene Bestuursdienst de hoogste ambtenaren binnen de rijksoverheid
- Topmanagementgroep
Veranderende rol van publieke managers
De overheid heeft steeds een andere rol en daarmee hebben publieke managers ook een
andere rol Wat wij verwachten van publieke managers is ook aan verandering
onderhevig!
In Nederland zijn we van nachtwakersstaat naar verzorgingsstaat naar participatiesamenleving
gegaan. Dit was ook van invloed op het publieke management. De samenleving:
- De overheid van pakweg 1848 tot en met WOII
De nachtwakersstaat was een samenleving waarbinnen de overheid maar een klein aantal
taken had. Dit aantal taken nam echter langzaamaan toe. Publieke managers waren er bijna
niet, dit was echt een elitebaantje. Ook was er sprake van sterke verzuiling, iedere zuil leverde
eigen publieke managers.
,De verzorgingsstaat (vanaf WOII) daarentegen kende een samenleving waarbinnen de
overheid een groot aantal taken had, dit was het gevolg van de WOII. Meer activiteiten
zorgden voor meer managers en ambtenaren, maar ook steeds meer regelgeving, het werd
steeds belangrijker om te coördineren.
- New public management
Toenemend geloof dat de verzorgingsstaat te duur zou worden en niet efficiënt was jaren
van privatisering en deregulering (terugtredende overheid) NPM = Onder druk van
bezuinigingen en gezien het feit dat de overheid zo groot is geworden, dat de overheid op een
andere manier wordt georganiseerd. Met de nadruk op efficiëntie en effectiviteit werd de
bureaucratie ontmanteld en de overheid ingericht als een bedrijf marktwerking.
- Voorwaardenscheppende staat
Onvrede marktwerking en onvrede NPM zorgt voor ontwikkeling naar een
participatiesamenleving met technologische uitdagingen voor de overheid door de
technologisering. Werk van publieke managers steeds meer onder een vergrootglas; Overheid
opent de deuren weer naar de samenleving, niet zo zeer naar boven naar de politiek zoals bij
de bureaucratie, maar meer opzij, naar ons, de burgers waarmee ze kunnen overleggen wat we
willen werk publieke managers steeds zichtbaarder. Meer samenwerking in netwerken,
burgers actief betrekken
Onderscheidingen Hood
Sigma-type waarden
- Kenmerkend voor NPM, we hebben het niet over burgers maar over klanten, dus het New
Public Management is Sigma Sterke focus op bedrijfsmatig werk en klantgerichtheid
- Opkomst NPM is ook ingegeven door de economische crisis dus er moest zuiniger aan
worden gedaan dus ontstonden er waarden zoals efficiency, doelmatigheid, zuinigheid
- Voorkomen van ‘waste’(overbodige of ondoelmatige uitgaven)
- “Keeping it lean and purposeful”
Theta-type waarden
- Klassieke bureaucratische waarden zoals gelijkheid, rechtmatigheid, transparantie,
legitimiteit, betrouwbaarheid, allemaal opgericht om de controleerbaarheid en
rechtvaardigheid van de overheid zo groot mogelijk te maken
- Omvangrijke verzorgingsstaat met bureaucratische overheidsorganisatie
- Voorkomen van willekeur, bias
- “Keeping it honest and fair”
Lambda-type waarden
- Afgelopen 20 jaar toen er meer focus kwam te liggen op het aanpassingsvermogen van de
overheid
- Waarden zoals: adaptiviteit, robuustheid, veerkracht
- Als de overheid zich gaat aanpassen op de omgeving voorkom je dat er tekortkomingen
komen of crisissen voorkomen van crisis en instorting
, - Overheid opent deuren en gaat steeds meer in gesprek met stakeholders
- “Keeping it robust and resilient”
MAAR wanneer er een nieuwe periode komt hoeft het niet zo te zijn dat oude waarden niet
meer van belang zijn, een organisatie kan alle drie de waarden nastreven. We zitten nu in een
lambda-type waarde omgeving maar we willen ook nog steeds dat er duidelijke regels en
duidelijke structuren zijn, dus dat is tegenstrijdig.
Spanningen bij dezelfde waarde:
- Sigma: effectiviteit (doeltreffendheid) vs. efficiëntie (doelmatigheid) alleen oriënteren
op doelen (doeltreffendheid) kan ten koste gaan van middelen (doelmatigheid), je wil
alleen maar dat doel halen en bent niet bezig met het proces, je wint de veldslag wel maar
met heel veel doden OF zuinigheid (doelmatigheid) kan ten koste gaan van de prestaties
(doeltreffendheid)
- Theta: gelijkheid vs. eerlijkheid gelijkheid houdt in dat voor iedereen dezelfde regels
gelden, maar soms wil je ook soepelere regels voor uitzonderlijke situaties (eerlijkheid)
- Lambda: veerkrachtigheid vs. flexibiliteit organisaties moeten kunnen aanpassen aan
veranderingen, zoals crisis, en daarop inspelen (flexibiliteit), maar tegelijkertijd ook
essentiële kenmerken behouden (veerkrachtigheid)
Spanningen bij verschillende waarden:
- Sigma vs. Theta: je wil zo snel mogelijk je nieuwe paspoort (efficiëntie (sigma)), maar je
wil ook dat het wel goed gedaan wordt (rechtmatigheid (theta))
- Theta vs. Lambda: je wil allemaal gelijk behandeld worden (gelijkheid (theta)), maar
tegelijkertijd wil je ook oog voor jouw persoonlijke situatie (flexibiliteit (lambda))
- Sigma vs. Lambda: je wil je voorbereiden op een crisis en kunnen aanpassen op die
situatie (veerkrachtigheid (lambda)) maar als er nog geen sprake is van die crisis is die
voorbereiding tijd en geldverspilling (efficiëntie (sigma))
De verschillende waarden horen ook bij verschillende tijdsperiodes van Nederland, maar dit is
niet zwartwit:
Klassiek
e
bureaucratische organisatie
Sturing op prestatie- indicatoren
Netwerken en samenwerking
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper loesvelthuis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen