Uitgebreide samenvatting van alle literatuur van het vak Perceptie. De literatuur wordt ondersteund met veel afbeeldingen. Ik heb met de samenvatting een 8.6 gehaald voor het meerkeuzententamen. Succes met studeren!
Probleem 1. De opbouw van het oog en optische illusies
• Wat zijn de onderdelen en bijbehorende functies van het oog?
• Wat zijn de onderdelen en bijbehorende functies van het netvlies?
• Hoe wordt binnenkomend licht verwerkt in het oog?
• Welke oogafwijkingen zijn er en wat gaat daarbij mis?
• Hoe ontstaan optische illusies?
Vignet A:
Wat zijn de onderdelen en bijbehorende functies van het oog?
Wat zijn de onderdelen en bijbehorende functies van het netvlies?
ONDERDELEN EN FUNCTIES VAN HET OOG
HET VISUELE SYSTEEM
Het visuele systeem bestaat uit drie grote componenten:
• De ogen: vangen licht op en zetten dit om in neurale boodschappen
• Visuele paden: aanpassen en versturen van de door het oog gemaakte neurale
boodschappen naar de hersenen.
• Visuele centra in het brein: interpreteren de neurale boodschappen op een manier die
nuttig is voor het besturen van gedrag.
,GLASACHTIG LICHAAM
• Het glasachtig lichaam ligt tussen het netvlies en de lens in en omvat tweederde van het
volume van het oog.
• In het glasachtig lichaam zitten geen bloedvaten. Vezels in het glasachtig lichaam zorgen
voor elasticiteit en stevigheid.
• Het glasachtig lichaam zorgt ervoor dat het netvlies op zijn plek blijft en dat het oog bol
blijft. Dit is belangrijk voor een juiste breking van het licht. Het glasachtig lichaam is niet
cruciaal voor het zien, maar wel voor het behouden van de vorm van het oog.
• Het glasachtig lichaam is gevuld met vitreous humor: een transparante en gelachtige
vloeistof. De vitreous humor wordt niet constant vernieuwd, waardoor er vuil in kan komen.
Floaters: vuiltjes die ronddrijven in de vitreous humor. Ze veroorzaken schaduw aan de
achterkant van het oog en gaan vanzelf weg.
OOGZENUW
• De oogzenuw bestaat uit axonen van ganglioncellen en verbind het oog met de hersenen.
• Impulsen uit het oog gaan via de oogzenuw naar de hersenen.
GELE VLEK/MACULA
• De fovea ligt in het midden van het netvlies.
• De fovea is de plek waar het licht binnen het oog op het netvlies op valt. Hier is het zicht het
scherpst.
• De anatomie van de fovea is anders dan de rest van het netvlies: er zijn alleen kegeltjes
maar geen staafjes. De kegeltjes in de fovea zijn dunner dan op andere plekken in het
netvlies en liggen daarom dicht bij elkaar. De dunheid minimaliseert het absorberen en
verspreiden van licht, zodat het licht de fotoreceptoren bereikt.
• De macula is de plek in de gele vlek op het netvlies waar kegeltjes heel dicht bij elkaar
liggen.
NETVLIES
• Het netvlies is de binnenste membraan van het oog.
• Het netvlies zet binnenkomende beelden om in elektrische signalen die via de oogzenuw
naar de hersenen gaan. Het netvlies bevat kegels en staafjes die een beeld ontvangen van
de lens en stuurt dit beeld via de oogzenuw door naar de hersenen.
• Het doel van het optisch systeem (eerst het controleren van de binnenkomende
hoeveelheid licht door de pupil en daarna het accommoderen van licht door de lens om het
licht op het netvlies te focussen) het vormen van een duidelijk beeld van waar je naar kijkt.
Het netvlies transformeert (trasduced) het beeld in neurale signalen die naar het brein
kunnen worden gestuurd.
Het netvlies bestaat uit:
• Pigment laag: helpt het oog om licht te absorberen
• Nuclear layers: laag met neuronen met verschillende functies
,OPBOUW VAN HET NETVLIES
Het netvlies bestaat uit drie lagen met verschillende cellen:
• Outer nuclear layer
• Fotoreceptoren: neuronen in het netvlies die licht omzetten in neurale signalen,
signalen sturen naar bipolaire cellen, en signalen sturen naar en ontvangen van
horizontale cellen. Pigment epithelium: een laag van cellen die vastzitten aan het
vaatvlies waarin fotoreceptoren liggen.
Er zijn twee soorten fotoreceptoren die verschillen in hun vorm en functie:
• Staafjes (rods): lange, dikke en cilindervormige fotoreceptoren.
• De staafjes liggen voornamelijk aan de buitenkant van het netvlies
(perifere gezichtsveld)
• Staafjes controleren zicht bij gedimd licht en nachtvisie. Staafjes gaan
over contrasten. Ze zijn gevoelig voor blauwgroen licht.
• Mensen hebben meer staafjes dan kegeltjes.
• Staafjes zijn gevoeliger voor licht dan kegeltjes
• Kegeltjes (cones ): korte, dikkere en kegelvormige fotoreceptoren.
• Kegeltjes zijn gespecialiseerd in daglichtvisie, kleuren en fijne visuele
scherpte.
• Mensen hebben minder kegeltjes dan staafjes
• In de gele vlek liggen de kegeltjes dicht op elkaar (scherp zicht)
• De buitenste laag van de kegeltjes bevatten pigment die licht
absorberen en het visuele proces starten. Er zijn drie soorten kegeltjes:
• S-kegeltjes: meest gevoelig voor korte golflengtes van licht
(violet)
• M-cones: meest gevoelig voor gemiddelde golflengtes van licht
(groen).
• L-cones: meest gevoelig voor lange golflengtes van licht (rood
tot geel).
• Inner nuclear layer
• Bipolaire cellen: de neurale signalen die zijn gemaakt door fotoreceptoren
passeren door een netwerk van drie cellen. Bipolaire cellen zijn betrokken bij
twee neurale processen:
• Het ontvangen van signalen van fotoreceptoren door horizontale
cellen.
• Het sturen van signalen naar amacrine cellen en retinale ganglion
cellen.
Bipolaire cellen hebben twee synapsen die de fotoreceptoren en ganglion
neuronen bereiken. Bipolaire cellen gebruikten twee andere soorten cellen die
interactie tussen cellen in het netvlies mogelijk maken:
• Horizontale cellen: ontvangen van signalen van en sturen signalen naar
fotoreceptoren en andere horizontale cellen. Ze kunnen de informatie tussen
fotoreceptoren en bipolaire cellen stimuleren of inhiberen. Ze hebben een
lange axon en korte dendriet. De horizontale cellen verbinden fotoreceptoren
met elkaar, verminderen kracht van neurale berichten en zorgen voor het zien
van contrast tussen objecten.
• Amacrine cellen: liggen tussen de bipolaire cellen en ganglioncellen.
, • Ontvangen signalen van en sturen signalen naar bipolaire cellen en
andere amacrine cellen
• Sturen signalen van bipolaire cellen naar retinale ganglion cellen.
• Ganglion cell layer
• Retinale ganglion cellen:
• Ontvangen signalen van bipolaire cellen en amacrine cellen
• Sturen actiepotentialen naar het brein via de optische zenuw.
De drie nucleaire lagen worden gescheiden door twee synaptic layers, waar de neuronen
synapsen elkaar raken.
• De buitenste synaptische laag: bevat synapsen tussen fotoreceptoren, bipolaire cellen en
horizontale cellen.
• De binnenste synaptische laag: bevat synapsen tussen bipolaire cellen, amacrine cellen en
retinale ganglion cellen.
VAATVLIES (CHOROID)
• Het vaatvlies is het middelste membraan van het oog.
• Het vaatvlies bestaat uit choroid: een zwaar gepigmenteerde en sponsachtige structuur. De
zware gepigmenteerde laag reduceert light scatter: de neiging van licht om onregelmatig
rondom de binnenkant van het oog gereflecteerd te worden, waardoor een beeld minder
scherp zou zijn. Het absorbeert licht dat niet wordt opgevangen door de fotoreceptoren.
• Het vaatvlies zorgt voor de aanvoer van voedingsstoffen en zuurstof, voor voornamelijk de
fotoreceptoren die licht in neurale signalen omzetten.
• Het vaatvlies bestaat uit bloedvaten (belangrijk voor fotoreceptoren) en haarvaten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper socialewetenschappeneur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
