fRechtsmiddelen
Gewone (6:1:16): Verzet, Hoger beroep, beroep in cassatie. Schorsen tenuitvoerlegging.
(6:1:16 lid 3)
Buitgengewone: Als geen gewone rechtsmiddelen meer open staan Maken in zekere zin inbreuk op
een definitieve onherroepelijke rechterlijke beslissing, inbreuk op gezag van gewijsde. Schorsen niet de
tenuitvoerlegging
Herziening 457 (Arrest/Vonnis is in kracht van gewijsde gegaan) ( mogelijkheid bij
politiezittingen en kantonzittingen om afstand te doen van het recht van rechtsmiddel zodat uitspraak direct
onherroepelijk wordt,)
Cassatie in belang der wet 456 (Geen gewoon rechtsmiddel weer open)
Recht op een rechtsmiddel?
- Artikel 2 lid 1 7e Protocol EVRM geeft recht op rechtsmiddel tegen veroordeling door rechter.
(Niet geratificeerd door NL omdat NL ook de regeling heeft dat onder de €50 niet in
aanmerking komt voor HB. Protocol betekenis voor NL want IVBPR wel geratificeerd en bevat
soortgelijke bepaling (Krombach /Frankrijk; uitsluiten van het cassatieberoep na
verstekvonnis in eerste aanleg voor EHRM, behoudens bijzonder gevallen, blijft binnen de
beoordelingsruimte die het nationale recht wordt gegund). Artikel 404 lid 2 sub b kan niet
door de beugel met 7e Protocol EVRM omdat 404 lid 2 sub b alleen kijkt naar de opgelegde
straf, en 7e Protocol EVRM kijkt naar de strafbedreiging.
- Artikel 14 lid 5 IVBPR: Soortgelijke bepaling als 7e Protocol EVRM: Iedereen heeft recht om
zijn veroordeling te laten reviewen* (hoeft niet perse HB te zijn, ,mag ook cassatie zijn of
verlofstelsel 410a) door een hoger tribunaal. Hier kunnen ook beperkingen op worden
aangebracht. Heeft niet in zoverre doorwerking dat het een rechtsmiddel kan creëren. (Wel
getoetst door NL rechter in NJ 1966/584 en NJ 2013/533)
* Review kan ook cassatie zijn, dus Artikel 14 lid 5 IVBPR geeft GEEN verplichting tot de mogelijkheid bieden tot
vergaand feitelijke beoordeling. NL had dus in princiepe ook kunnen volstaan met 1 cassatierechter .
- 6 EVRM Ook al is er geen verplichting tot het openstellen van een rechtsmiddel bij
rechterlijke afdoening in dit artikel; een nationaal rechtsstelsel de mogelijkheid biedt van het
instellen van een rechtsmiddel, moet de bij de behandeling daarvan gevolgde procedure in
overeenstemming zijn met 6 EVRM. (Kremzow/Oostenrijk; Hermi/Italië)
Beginselen bij rechtsmiddelen
- Gesloten stelsel van rechtsmiddelen; rechterlijke beslissingen kunnen alleen worden aangetast als
de wetgever ook een rechtsmiddel heeft opengesteld (bijv 445 SV). Geen rechtsmiddel? Dan geen
mogelijkheid om vonnis/arrest aan te tasten. Leidt soms in de praktijk tot ongerechtvaardigde
uitkomsten (HR 16 oktober 1987). Uitzondering op dit beginsel mogelijk als sprake is van een
uitspraak van het EU hof waar de rechter geen rekening mee kon houden, maar wel noopt tot de
slotsom dat geen sprake meer is van een fair trial. (HRJ 1 feb 1991). Resultaat hiervan dat 457 is
gekomen.
- Niet 2 beslissingen in 1 zaak: stelsel van rechtsmiddel zo ingesteld dat er GEEN 2 beslissingen
kunnen bestaan:
257f: bij verzet staat vernietiging strafbeschikking voorop
423: Bij beroep, geheel of gedeeltelijk bevestigen of vernietigen
440: beroep in cassatie niet OV; verwerpen beroep, vernietigen vonnis/arrest en vervolgens
zelf bepalen wat er moet gebeuren: afdoen, verwijzen of terugverwijzen.
- concentratiebeginsel: Hangt samen met de vraag of je ook apart tegen beslissingen van de rechter
in beroep kan gaan, of dat je moet wachten tot de rechter eindbeslissing heeft genomen en dan
tegen alles in 1x in beroep. Uitgangspunt = alleen gezamenlijk rechtsmiddel instellen tegen
beslissingen. (Dus ook tussenbeslissingen over getuigen, beslag, en eindbeslissingen).
Uitzondering: 406 lid 2: als HB wordt aangetekend tegen bevel gevangenhouding of neming of afwijzing verzoek
opheffting bevel gevangenhouding of gevangenneming. Regen voor beroep in cassatie in 428.
,Hoger beroep (Vergroten kans op een juiste en betere aanvaardbare uitspraak volgens Corstens & Borgers)
I. Algemeen
- Mag niet ingesteld worden als je niet aangeeft wie je bent, anoniem HB in NL dus niet mogelijk.
Impliceert eis aan HB, strijd met 7e Protocol EVRM? ‘’Anonieme verdachten. Een van de bezwaren
hiertegen is dat de tenuitvoerlegging van beslissingen ten laste van anonieme verdachten vaak niet
kan en dat de beslissing niet verwerkt kan worden in de documentatie, en dit betekend dus een
voorsprong ten aanzien van andere verdachten. Ook het rechtsgevoel van burgers wordt hiermee
aangetast.
Hoe zit dat bij politiemensen die onder codenummer verdacht wordt en appel instelt? Kan wel, dan is namelijk niet
sprake van een volledig anonieme verdachte.
Beperking toegelaten dat overheid stelt dat je je overgeeft? Papon/Frankrijk HR geoordeeld dat er
geen sprake was van een schending van 7 e protocol omdat er een review mogelijk was. Wel schending
6 EVRM maar is andere kwestie dan het recht OP HB.
- Als geen grieven zijn gesteld kan HOF beroep niet OV verklaren 416 lid 2 (NJ 2013/533, dit artikel is
geen schending Artikel 14 lid 5 IVBPR)
- 423: Bij beroep, geheel of gedeeltelijk bevestigen of vernietigen
- 406 concentratiebeginsel. Lid 2 uitzondering op het concentratiebeginsel, geldt voor bevel
gevangenhouding of neming of afwijzing verzoek opheffing bevel gevangenhouding of
gevangenneming.
- Gerechtshof bevoegd (60 lid 1 RO)
- Oordelen over daarvoor vatbare vonnissen, beschikkingen en uitspraken
- Uitspraken RC? HB door rechter 87 sv + 446 lid 1
II. Hoe moet je HB instellen?:
449 (451a, 502) hoofdregel, AANVULLINGEN IN 450
Lid 1: In beginsel stel je HB in door persoonlijk een verklaring te doen op de griffie
Verkeerde rechtsmiddel ingesteld? Bijv Beroep in cassatie i.p.v. HB? Rechter komt de verdachte tegemoet of niet precies
weet welk rechtsmiddel hij moet aanwenden. ( Arrest welk rechtsmiddel staat open; verkeerd rechtsmiddel ingesteld
maar HR had verstaan als verdachte had juiste in willen stellen)
450
Lid 1: sub a: Aanwenden HB kan ook door advocaat, als hij verklaard bepaaldelijk te zijn
gevolmachtigd door de verdachte (Probleem in praktijk; van de gang trekken)
Sub b: vertegenwoordiger die door de verdachte bij bijzondere volmacht schriftelijk is
gemachtigd.
Wat als schriftelijk gemachtigde niet is gemachtigd?? Arrest Verzuim griffier ; als beperking is aangelegd die niet mag, dan
moet de rechter er vanuit gaan (tenzij verdachte aangeeft dat hij toch HB had willen instellen zonder beperkingen. Verzuim
van HB is dus herstelbaar als verdachte zelf op zitting verschijnt en zegt dat hij HB had willen instellen.
Als griffier een brief ontvangt waarin wordt gezegd ‘’Ik wil HB instellen’’, moet de griffier die opvatten als een bijzonder
schriftelijk volmacht aan de griffier > Dan gaat 408a wel zijn werking missen, daarom lid 3 + lid 5
Ook in de gaten houden dat herstel alleen geldt bij foutief HB door advocaat of verdachte zelf, omdat mogelijkheid om
iemand te machtigen namens jou schriftelijk HB in te stellen bestaat niet.
Lid 2: De machtiging van hierboven brengt ook mee dat de oproeping voor de verdachte voor de
terechtzitting in ontvangst neemt
Lid 3: Aan schriftelijke bijzondere volmacht verleend aan griffier tot aanwenden rechtsmiddel, wordt
alleen gevolg gegeven als de verdachte dan ook instemt dat de griffier de oproeping voor hem
ontvangt. Wel verplicht om adres om te geven voor ontvangst van het afschrift van de dagvaarding.
Uitreiking aan de griffier geldt dan als uitreiking aan de verdachte in persoon ex lid 5.
Lid 5: Dikie uitreiking als bedoelt in lid 2, geldt als een uitreiking in persoon aan de verdachte, is van
belang voor 408
In de praktijk niet zo dat alleen de verdachte een schriftelijke oproep doet maar ook dat de advocaten dat doen
namens de verdachte op schrift. Is eigenlijk juridisch probleem want de wet biedt die mogelijkheid niet dat
, griffiermedewerker. (Arresten volgens de regelen der kunst I + II (II geldt niet voor beroep in cassatie) ). I:
bepaald dat er wel enige eisen zitten voor wat betreft het instellen van beroep in cassatie:
1) verklaring advocaat dat hij door verdachte bepaaldelijk is gevolmachtigd tot instellen HB
2) verklaring van de advocaat dat de verdachte instemt met het door de medewerker van de griffie aanstonds in
ontvangst nemen van de oproeping voor de terechtzitting van HB
3) opgeven adres verdachte waar toezending afschrift appeldagvaarding heen kan
II: Eis 2 en 3 kunnen worden hersteld door enkele verschijning.
Ontwikkeling nog voor wat betreft het instellen van HB per e-mail. (Arresten instellen per e-mail I + II)
kanttekening 1: in gevallen waarin het gerecht de mogelijkheid van communicatie per e-mail met de
griffiemedewerkers inzake het aanwenden van rechtsmiddelen in strafzaken heeft opengesteld, teneinde
onzekerheid te vermijden over het tijdstip waarop het rechtsmiddel is aangewend, aanbeveling verdient dat de
medewerker van de griffie een uitdraai van het mailbericht, met vermelding van uur en dag van ontvangst,
alsmede van de bijlage bij dat mail bericht hecht aan de akte (zie 451) van het in te stellen rechtsmiddel.
kanttekening 2: 450 lid 4 nieuw voorziet in de mogelijkheid om een volmacht over te dragen met behulp van
elektronische voorziening (in dat geval, dat het gerecht deze mogelijkheid openstelt kan dat voor het gerecht
aanleiding zijn om de mogelijkheid van communicatie met de griffiemedewerkers inzake de aanwending van
rechtsmiddelen in strafzaken niet (langer) open te stellen.
Varianten instellen rechtsmiddel: Zie arresten varianten 1 t/m 3.
451 (451a, 502)
Lid 1: Griffier maakt akte op van 449 + 450
Verdachte kan beperkingen wensen aan het Hoger beroep/Beroep in cassatie, Griffier zet dan in de akte dat er
een beperking is gewenst (Arrest beperkingen in akte)
III. Waartegen kun je HB instellen: 404
Lid 1: in gevallen van misdrijf
> verdachte: HB mogelijk als hij niet van de gehele TLL is vrijgesproken
> OM: HB mogelijk
Lid 2: in gevallen van misdrijf
> Verdachte: HB mogelijk als hij niet van de gehele TLL is vrijgesproken, TENZIJ
a) als met toepassing van 9a SR geen straf of maatregel is opgelegd
b) als alleen een (of meerdere) geldboete is opgelegd tot een max van €50
Voor het bepalen of HB mogelijk is kijk je naar de TLL, niet de bewezenverklaring (NJ 2019/381)
Lid 4: lid 2 onder a+b ook geen cassatie tegen mogelijk
Lid 5: In geval van vrijspraak gevoegde zaak , kan je de verdachte voor dat deel geen HB instellen.
OVJ dus wel! Hij moet dan goed opletten als hij nog oordeel wil over waarvoor verdachte is
vrijgesproken in de gevoegde zaken (arrest 3 april 2007)
407
Partiëel appel is niet toegestaan, maar uitzondering voor gevoegde zaken. (NJ 1966/584: Verbod om HB te
beperken tot een veroordeling binnen een gevoegde zaak, je moet met het hele feitencomplex in HB gaan, is geen schending
Artikel 14 lid 5 IVBPR) Anders dan in Beroep in cassatie!
Wanneer is Hoger beroep tijdig? (niet tijdig = niet ov!) 408 ( + 432 lid 1 sub d)
Lid 1: geeft situaties waarin het HB binnen 14 dagen na de 1e uitspraak moet owrden ingesteld: als een van de
situaties a t/m d zich voordoet begint te termijn te lopen op de dag van de uitspraak van het vonnis. Termijn
eindigt als de griffie sluit. (ATW van toepassing)
A: ‘’ aan verdachte in persoon betekend
B: ‘’ verdachte is verschenen
C: ‘’ omstandigheid waaruit voortvloeit verdachte bekend HR 12 september 2017. Betekend VOORAF
aan de zitting, dus ook 5min vooraf.
D: ‘’ ziet op situatie dat sprake is van een strafbeschikking waartegen verzet is ingesteld. Vervolgens is
de dagvaarding voor het behandelen van het verzet binnen 6 weken aan verdachte betekend, en er
GEEN onvoorwaardelijke straf of maatregel wordt opgelegd van meer dan 6 mnd (lichte zaken waarin
