Samenvatting
Samenvatting Memo - 2e klas VMBO-t/havo- De Gouden Eeuw
Samenvatting hoofdstuk De Gouden Eeuw, paragraaf 1 t/m 6 en paragraaf 8. Begrippen, samenvatting én de leerdoelen zijn geformuleerd als toetsvragen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
De Gouden Eeuw - de tijd van regenten en vorstenPeriode: 1600 – 1700 in de vroegmoderne tijd (1500-1800)
Paragraaf 2 De handel in de Republiek groeit
Begrippen
Oostzeevaart Handel tussen Nederland en het Oostzeegebied (Zweden, Polen, Baltische
staten)
Stapelmarkt Plaats waar ingekochte producten worden opgeslagen (Amsterdam rond
1540)
Handelskapitalisme Een vorm van economie waarin kooplui zoveel mogelijk winst proberen te
maken met de handel.
Samenvatting: de groeiende handel in de Republiek
Tot 1585 was Antwerpen de belangrijkste havenstad van de Nederlanden. Handelsroutes uit het
Oostzeegebied, het Middellandse Zeegebied en Azië kwamen in Antwerpen bij elkaar. Maar in 1585
veroverde Spanje de stad Antwerpen en toen viel de handel stil. Veel kooplieden vluchtten naar
Holland en Zeeland om de handel opnieuw op te starten. Amsterdam werd vanaf 1600 het centrum
van de wereldhandel. De kooplui uit Antwerpen speelden daar een belangrijke rol in. Zij hadden al
veel ervaring met de handel in grondstoffen via schepen over de handelsroutes.
Daarnaast verplaatsen de ambachtslieden uit Antwerpen hun bedrijven naar Zeeland en Holland. Ze
bewerkten grondstoffen tot luxeproducten. Ook deze werden verhandeld.
Voor de handel in grondstoffen en luxeproducten waren veel schepen nodig. Dus ook
scheepsbouwers, zeilmakers en touwslagers profiteerden van de bloeiende handel.
Kernvragen
1. Wat is handelskapitalisme?
Een vorm van economie waarin kooplui zoveel mogelijk winst proberen te maken met de handel.
2. Hoe kon handelskapitalisme de economie stimuleren?
De winsten die werden gemaakt werden opnieuw besteed (geïnvesteerd) in nieuwe schepen,
nieuwe producten of ze probeerden nieuwe vaarroutes uit. Daardoor kon er nog meer handel
plaatsvinden en dat betekent het stimuleren van de economie.
Paragraaf 3 Handel met gebieden overzee
Begrippen
Wereldeconomie Een economie die zich over de wereld uitstrekt, doordat de producten uit
landen over de hele wereld verhandeld worden.
Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC)
Handelsmaatschappij die in 1602 werd opgericht. De VOC had als enige het
recht om handel te drijven met gebieden in Azië.
Handelsmonopolie Het recht om als enige handel te mogen drijven met een bepaald gebied.
West-Indische Compagnie (WIC)
Handelsmaatschappij die in 1621 werd opgericht. De WIC had als enige het
recht om handel te drijven met de gebieden in Amerika en Afrika.
Driehoekshandel De handel tussen West-Afrika, Amerika en Europa (op de kaart een driehoek).
1
, Kernvragen
1. Hoe kon in de 17e eeuw een wereldeconomie ontstaan?
In de 16e eeuw hebben de Spanjaarden en Portugezen veel nieuwe gebieden ontdekt, zoals
Amerika, Oost-Indië en Azië. Dat leidde tot handel in allerlei nieuwe producten zoals suiker,
cacao en kruiden. Door de handel met andere werelddelen, raakten de economieën met elkaar
verbonden. Zo ontstond een wereldeconomie.
2. Welke rol speelde de VOC in de wereldeconomie?
De Verenigde Oost-Indische Compagnie speelde een grote rol in de wereldeconomie. Ze kregen
van de Republiek belangrijke rechten:
a. Het handelsmonopolie op Oost-Indië. Ze hadden daarmee als enige het recht om met Oost-
Azië te handelen.
b. De VOC mocht forten bouwen en verdragen sluiten met Indische vorsten en oorlog voeren.
De VOC bouwde handelsposten in Oost-Indië. Het Hollandse kasteel in Batavia op Java was het
belangrijkste. De VOC verbood de Indische vorsten om nog te handelen met andere Europeanen.
Als de Indische vorsten dat toch deden, gebruikte de VOC geweld. Op die manier dwongen ze
ook lage prijzen af op de specerijen.
3. Welke rol speelde de WIC in de wereldeconomie?
Na het succes van de VOC werd in 1621 de West-Indische Compagnie (WIC) opgericht. De WIC
kreeg van de Republiek het monopolie op handel met West-Afrika en Amerika. In West-Afrika
stichtten ze handelsposten waar slaven werden gekocht. De slaven werden doorverkocht aan
Amerika voor het werk op koffieplantages. Vanuit Amerika werd rietsuiker en tabak
meegenomen naar de Republiek. Deze handel tussen West-Afrika, Amerika en Europa werd
driehoekshandel genoemd (op de kaart een driehoek).
De werkwijze van de WIC was anders dan die van de VOC:
- De WIC bezat een aantal kolonies (Suriname en de Antillen) met plantages aar slaven
rietsuiker en tabak verbouwden
- De WIC hield zich daarnaast bezig met kaapvaart: ze overvielen schepen uit Spanje, Portugal
en Engeland en namen deze in beslag. Daarom was de Republiek vaak in oorlog met deze
landen.
De WIC was minder was minder succesvol dan de VOC, omdat:
- Ze hadden last van concurrentie van Spanje, Portugal en Engeland
- De verdediging van handelsposten en kolonies kostte veel geld
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper liesbethmeester17. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen