Samenvatting Wereldoriëntatie: niet-levende natuur en techniek
4 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Wereldoriëntatie: thematisch werken
Instelling
UC Leuven-Limburg
in dit document komen de volgende thema's aanbod:
aggregatietoestanden
geluid
licht
magnetisme
elektriciteit
energie
krachten
overbrengingen
constructies
biochemie
Inhoud
1. Aggregatietoestanden ..................................................................................................................... 3
1.1. Vast, vloeibaar en gasvormig .................................................................................................. 3
1.2. Faseovergangen....................................................................................................................... 4
1.3. Vloeistoffen en gassen als krachtpatsers ................................................................................ 6
1.4. Water als fascinerende levensbron ......................................................................................... 9
1.5. Grote plaatje van de wetenschap = samenvatting ................................................................ 11
2. Geluid ............................................................................................................................................ 12
2.1. Wat is geluid? ........................................................................................................................ 12
2.2. Eigenschappen van geluid ..................................................................................................... 13
2.3. Verplaatsing van geluid ......................................................................................................... 17
2.4. Enkele technische toepassingen van geluid .......................................................................... 20
2.5. Grote plaatje van de wetenschap ......................................................................................... 21
3. Licht ............................................................................................................................................... 22
3.1. Wat is licht? ........................................................................................................................... 22
3.2. Eigenschappen van licht ........................................................................................................ 23
3.3. Toepassing van licht .............................................................................................................. 27
3.4. Grote plaatje van de wetenschap (samenvatting) ................................................................ 30
4. Magnetisme................................................................................................................................... 32
4.1. Wat is magnetisme? .............................................................................................................. 32
4.2. Werking van een magneet .................................................................................................... 32
4.3. Magnetisme en elektriciteit .................................................................................................. 34
4.4. Grote plaatje van de wetenschap ......................................................................................... 35
5. Elektriciteit .................................................................................................................................... 36
5.1. Statisch elektriciteit ............................................................................................................... 36
5.2. Elektrische stroom ................................................................................................................. 38
5.3. De stroomkring ...................................................................................................................... 39
5.4. Een geniale schakelaar uit bimetaal ...................................................................................... 45
5.5. Grote plaatje van de wetenschap ......................................................................................... 45
6. Energie ........................................................................................................................................... 46
6.1. Wat is energie? ...................................................................................................................... 46
6.2. Energieomzettingen .............................................................................................................. 46
6.3. Energiesoorten ...................................................................................................................... 47
1
, 6.4. Grote plaatje van de wetenschap (samenvatting) ................................................................ 52
7. Krachten ........................................................................................................................................ 53
7.1. Wat is een kracht? ................................................................................................................. 53
7.2. Krachten samenstellen .......................................................................................................... 54
7.3. Kracht en beweging ............................................................................................................... 55
7.4. Drijven en zinken ................................................................................................................... 57
7.5. Grote plaatje van de wetenschap (samenvatting) ................................................................ 59
8. Overbrengingen ............................................................................................................................. 60
8.1. Hefbomen .............................................................................................................................. 60
8.2. Katrollen ................................................................................................................................ 64
8.3. Tandwielen ............................................................................................................................ 65
8.4. Grote plaatje van de wetenschap ......................................................................................... 67
9. Constructies ................................................................................................................................... 68
9.1. Wat zijn constructies? ........................................................................................................... 68
9.2. Stevigheid van constructies ................................................................................................... 68
9.3. Bruggen als voorbeeld van een constructie .......................................................................... 70
9.4. Grote plaatje van de wetenschap ......................................................................................... 72
10. Biochemie .................................................................................................................................. 73
10.1. Voedselbederf ................................................................................................................... 73
10.2. Voedsel bewaren ............................................................................................................... 75
10.3. Verpakking ......................................................................................................................... 77
10.4. Voorbeeld van biochemische processen ........................................................................... 79
10.5. Grote plaatje van de wetenschap (samenvatting) ............................................................ 82
2
, 1. Aggregatietoestanden
1.1. Vast, vloeibaar en gasvormig
vast vloeibaar gasvormig
- Behoudt eigen vorm - Geen eigen vorm - Geen eigen vorm
/ Niet veranderbaar - Neemt de vorm van - Neemt de vorm van de
- Niet samendrukbaar een voorwerp aan volledige ruimte
- Horizontale oppervlak waarin het zich
bevindt.
- niet zien met de blote
ogen (meestal)
- Niet samendrukbaar - Samendrukbaar
➔ Hydraulische systemen ➔ Pneumatische
systemen
ijs water waterdamp
Een fase of aggregatietoestand =
Een toestand waarin een stof kan voorkomen.
Er bestaan 3 fasen: vast, vloeibaar en gas.
De meeste stoffen kennen slechts 1 of 2 aggregatietoestanden.
Zoek voorbeelden op in het werkboek van het middelbaar
3
, 1.2. Faseovergangen
Molecule =
Elke stof bestaat uit deeltjes. Het kleinste deeltje van een stof, die alle eigenschappen van het stof
heeft, noemen we een molecule.
Het gedrag van deze moleculen of deeltjes bepalen de eigenschappen van de stof in een bepaalde
aggregatietoestand. (deeltjesmodel)
vast vloeibaar gasvormig
- Moleculen bewegen - Deeltjes bewegen in - Alle deeltjes bewegen
niet veel. elke richting. in elke richting.
- Ze trekken elkaar sterk - Ze trekken elkaar aan. - Weinig
aan. (- dan vaste stof) aantrekkingskracht op
- Zitten dicht bij elkaar. - Zitten minder dicht bij elkaar.
elkaar. (Meer ruimte tussen
de moleculen.)
- Zitten verspreid.
- Eigen vorm - Geen eigen vorm - Geen eigen vorm
- Niet samendrukbaar - Niet samendrukbaar - Vult de ruimte in
- Horizontaal oppervlak waarin het zich
(oppervlaktespanning) bevindt.
Opzoeken!
Vb. ijzerkristal
Bij de overgang van de ene fase naar de ander fase is er energie nodig.
Vb. energie = warmte
Hoe meer warmte er wordt toegevoegd, hoe hoger de temperatuur
wordt.
Faseovergang =
Het overgaan van de ene aggregatiestand naar de andere,
noemen we faseovergang.
tijdens de faseovergang beginnen de deeltjes te trillen. Totdat ze
uiteindelijk zoveel bewegen dat ze losser komen te zitten in het
rooster, maar ze trekken elkaar nog stevig aan.
temperatuur
Wanneer er nog meer energie toevoegt, dan gaan de deeltjes nog
meer heviger bewegen en komen ze ook los van elkaar; ze gaan zich dan vrij bewegen in de ruimte.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EdaKula. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €29,99. Je zit daarna nergens aan vast.
