Mineralen
- Macro-elementen
- Spoorelementen: < 0,01% van de totale massa van het organisme; max 100 ppm
gemiddelde concentratie (Fe,I,F,Zn,Se)
=> Beiden zijn essentieel
Calcium
- aanwezig in bv kaas en melk
- Resorptie stijgt door lactose, vit d, inuline, fructo-oligosachariden en fosfolipiden, daalt
door binding met oxaalzuur, fytaten, voedingsvezels.
- Het gehalte aan eiwitten en natrium kan de calciumexcretie via de urine doen toenemen.
- Verminderde resorptie bij toename van calcium in de voeding, verhoogde resorptie bij
hogere calcium-behoefte
- Functie: stevigheid en rigiditeit in het skelet ovv calciumfosfaat en hydroxyapatiet +
hardheid van tanden
- Osteoporose (botontkalking): botsamenstelling normaa, afname hoeveelheid bot, minder
sterkte en meer kans op fracturen.
3 Types: postmenopauzaal, hoge leeftijd en immobilisatie
- Osteomalacie/rachitis bij kinderen (beenverweking): toename hoeveelheid niet-
gemineraliseerd weefsel, gebrek aan calcium en/of fosfaat of vit D
Oorzaken: verstoorde Ca-resorptie, onevenwichtige voeding, verhoogde Ca-behoefte,
slechte nierfunctie door Cd-intoxicatie
Teveel:
melk-alkalisyndroom = metabolische alkalosis en hypercalciemie
nierstenen = calciumoxalaat of mengsel calciumfosfaat en calciumoxalaat
ADH: 950 mg, meer dan 2,5 g/dag vermijden
Magnesium
- aanwezig in groenten, schaalvruchten, peulvruchten
- 1/3 in het skelet -> plasmaconcentraties op peil houden
- Functie: rol in genregulatie, overdracht van elektrische signalen in
zenuwen/celmembranen/eiwitsynthese en spiercontractie
- Tekort: zeldzaam en secundair; hypokaliemie, hypercalciemie, neuromusculaire
hypergevoeligheden, elektrocardiografische afwijkingen en hartritmestoornissen
- Teveel: laxerend, minder of verdwijnen van de peesreflex
- ADH: 350 mg (man) /300 mg (vrouw), meer dan 2,5 g/dag vermijden
, Natrium
- Aanwezig in keukenzout (NaCl), brood, kaas, soep
- In additieven van maagzouten
- Functie: volemie (extracellullair volume en bloedvolume) en waterhuishouding op peil
houden
- Tekort: Na-depletie door overmatig zweten, insufficientie in bijnierschors (ziekte van
addison)
- Teveel: 2-3x de nodige hoeveelheid zonder een stijging in de activiteit van het RAAS-
systeem of sympatisch zenuwstelsel; veel zoutverbruik bevordert de arteriele hypertensie,
maagcarcinoom en invloed op nierfunctie/nierziekte
Er is een preventieve aanpak nodig bij arteriele hypertensie en/of obesitas -> zoutarme
voeding.
ADH: moeilijk te bepalen, behoefte is 600-2000 mg
Kalium
- In de meeste voedingsmiddelen vnl fruit en rauwkost
- Functie: een onvoldoende K inname versterkt het effect van teveel aan natrium op de
bloeddruk; een voldoende hoge K inname zal het effect van zoutreductie op hypertensie
versterken, minder risico op cardiovasculaire ziekten/coronaire hartziekten/cardiovasculaire
mortaliteit, minder risico op nierstenen en osteoporose
- Tekort: bij patienten met arteriele hypertensie, insuline resistentie en type 2 diabetes
Spierzwakte en hartfunctie-stoornissen
- Teveel: nierstoornissen, spierkrampen en hartritmestoornissen
ADH: 3000-4000 mg
Sporenelementen
- Aangeboren deficientieziekten: te weinig sporenelementen: ziekte van Menkes met storing
in het Cu-metabolisme, minder Cu in plasma/hersenen/lever en meer Cu in nieren en
spieren. Er is ook minder Cu-resorptie thv de dunne darm, neurologische beschadigingen,
kleur- en structuurveranderingen van het haar. Er is een lage levensverwachting
- Aangeboren opstapelingsziekte: teveel sporenelementen: ziekte van wilson
(hepatolenticulaire degeneratie), sterke vermindering van het ceruloplasmine eiwit dat Cu
bindt, meer Cu in de lever, hersenen en cornea
Behandeling: penicillamine (chelator) en zinksulfaat (belet Cu-resorptie thv de dunne darm)
- Aangeboden ovv supplementen
- Beschermt tegen kanker bij mannen, geen effect tegen cardiovasculaire ziekten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JetteVUB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,59. Je zit daarna nergens aan vast.