- Vooraf:
- Voorwaarden voor strafbaarheid:
1. Een (menselijke) gedraging --> bewijsvraag
2. Die valt binnen de grenzen v.e. wettelijke delictsomschrijving -->
kwalificatievraag: welk strafbaar feit levert het bewezenverklaarde op
3. Die wederrechtelijk is
4. En aan schuld te wijten (vermijdbaar want verwijtbaar)
5. + welke straf of maatregel?
- Week 1 (NB: legaliteitsbeginsel en rechtsmacht nog uitwerken)
- Overgangsrecht
- Art. 1 lid 2 Sr brengt een belangrijke nuancering op de hoofdregel van art. 1 lid 1 Sr aan:
bij een wetswijziging ten gunste van de verdachte moet de nieuwe wet worden
toegepast.
- 2 soorten wijzigingen:
1. Wijzigingen die verband houden met de delictsomschrijving
- Het gaat hierbij om een veranderd inzicht van de wetgever omtrent de strafwaardigheid
van de gedraging. HR hanteert hier beperkt materiële leer:
i. Materieel: niet alleen formele wetswijzigingen in WvSr zelf, ook
andere relevante wetswijzingen.
1. Denk aan HR Incest: minderjarigheidsgrens van 21 naar 18
ii. Beperkt: er moet sprake zijn van een veranderd inzicht van de
wetgever.
1. Voorbeeld: wanneer een wet een tijdelijk karakter heeft GEEN
sprake van een gewijzigd inzicht
- NB: wijzigingen die verband houden met de d.o komen aan bod bij de 2e vraag van art.
350 Sv. Wanneer het gepleegde feit niet tot strafbaarheid leidt onder de nieuwe
strafbepaling, volgt OVAR vanwege niet-kwalificeerbaarheid.
Dus: stappenplan voor beantwoorden vraag:
1. Is er wetgeving? (materiële uitleg, kijken naar HR Incest)
2. Is er verandering? (beperkte uitleg, kijken naar veranderd inzicht van de wetgever)
3. Is de situatie van de wetgever gunstiger voor de verdachte?
2. Wijzigingen die verband houden met regels van sanctierecht
- Dit ziet op zowel specifieke sanctienormen als op algemene regels van het sanctiestelsel.
- Een verandering in het sanctierecht dient met onmiddellijke ingang, en dus zonder te
toetsen aan veranderd inzicht van de wetgever, te worden toegepast, mits deze
verandering ten gunste van de verdachte werkt.
o Zie HR Lex mitior
- Wijzigingen in regels van sanctierecht komen aan bod bij de 4e vraag van art. 350 Sv.
,- Week 2
- Causaliteit en wederrechtelijkheid
- Causaliteit ziet op de eerste vraag van art. 350 Sv. Het gaat om het oorzakelijke verband
tussen de handeling van een persoon en het toerekenen van een bepaalt gevolg. Dit
bewijzen levert niet vaak problemen op in de praktijk.
- Causaliteitstheorieën:
- Conditio sine qua non:
- Oorzaak van de gebeurtenis is het geheel van daaraan voorafgaande factoren of
voorwaarden die invloed hebben uitgeoefend op het ontstaan van die gebeurtenis
o Als een van de factoren of voorwaarden ontbreekt, zou de gehele
gebeurtenis achterwege zijn gebleven
o Te weinig onderscheidend vermogen
- Causa proxima:
- Factor die zich het dichtst bij de verwezenlijking van het gevolg bevindt is het meest
relevant
o Beperkend ten opzichte van het csqn-verband: alle daaraan voorafgaande
factoren zijn geen factoren
- Adequatietheorie
- Is het gevolg voorzienbaar? Is de gedraging geëigend om het gevolg te doen intreden?
o HR Spoorwegovergang: gaat om voorzienbaarheid van de gemiddelde
mens: kijken naar algemene ervaringsregels. Adequatietherie wordt hier
dus mee geobjectiveerd.
- Relevantietheorie
- Binnen factoren van de csqn-theorie gekeken welke factor het meest relevant is.
o HR Dood voor vrijheidsberoving: voorzienbaarheid is niet beslissend
- Leer van redelijke toerekening:
- Toerekening (naar redelijkheid) van een gevolg aan de verdachte en dienst gedraging.
o HR Letale longembolie:
X is NIET van zodanige aard dat Y NIET meer in redelijkheid aan de
verdachte kan worden toegerekend
‘Het optreden van de longembolie als gevolg van
verwondingen door het ongeluk zijn NIET van zodanige
aard dat het slachtoffer redelijkerwijze NIET meer als
gevolg van de botsing van de dader kan worden
toegerekend.’
, o HR Bloedvergiftiging:
Bij leer van de redelijke toerekening wordt doorgaans een
negatieve formulering gebruikt. (Zie hierboven) Maar deze ruimte
is niet onbeperkt.
Verdachte steekt slachtoffer neer met mes, slachtoffer
loopt een klaplong op. 6 dagen later wordt slachtoffer
opgenomen in ziekenhuis met een longontsteking met
bloedvergiftiging als gevolg: hieraan overlijdt slachtoffer.
o Medische deskundigen: longontsteking kan niet met
volledige zekerheid worden toegerekend aan steken
met mes
o HR: het gaat niet om natuurwetenschappen maar
om normatieve toerekening van gevolgen aan
bepaalde handelingen. Onwaarschijnlijkheden
moeten uit beschouwing blijven.
o Dus: zolang een tussenliggende factor in de
causaliteitsketen van grote onwaarschijnlijkheid is,
kan het feit redelijkerwijs toegerekend worden aan
verdachte.
o Dus: gedraging van verdachte KAN een onmisbare
schakel hebben gevormd en het is aannemelijk dat
de gedraging met een aanzienlijke mate van
waarschijnlijkheid het gevolg veroorzaakt KAN
hebben:
Gedraging geschikt om gevolg in het leven te
roepen
Naar ervaringsregels vermoeden
In hoeverre het alternatief aannemelijk is
geworden
o HR Niet behandelde longinfectie
Verdachte heeft omstandigheid in het leven geroepen die
slachtoffer heeft gebracht tot beslissing af te zien van medische
behandeling.
Deze beslissing is NIET van zodanige aard dat de dood van
slachtoffer NIET meer in redelijkheid aan verdachte kan worden
toegerekend
- DUS: HR Bloedvergiftiging en HR Niet behandelde longinfectie zien op complicerende
schakels binnen de causaliteitsketen.
- Csqn-verband fungeert als ondergrens van de leer van de redelijke toerekening. Maar
wat als er geen zekerheid bestaat over het csqn-verband?
o HR Groninger HIV Zaak
Niet geheel uit te sluiten alternatieven staan niet aan het bewijs
van het bestaan van een causaal verband in de weg. Het bestaan
van alternatieven betekent NIET dat NIET in redelijkheid
toegerekend kan worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jeskeduitsman01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.