Samenvatting
Samenvatting Als opvoeden niet vanzelf gaat
- Vak
- Orthopedagogiek
- Instelling
- Fontys Hogeschool (Fontys)
Samenvatting van 13 pagina's voor het vak Orthopedagogiek aan de Fontys
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
ALS OPVOEDEN NIET VANZELF GAATHoofdstuk 1. Wat is orthopedagogiek.
1.1 Als opvoeden niet vanzelf gaat.
Opvoeden is van alle tijden. Het is een proces dat zich afspeelt tussen opvoeders
en
kinderen binnen een bepaalde gemeenschap of cultuur. Doorgaans verloopt de
opvoeding
vanzelf, voor een deel zelfs niet bewust.
Als opvoeden niet vanzelf gaat of als de ontwikkeling van een kind stagneert, dan
leidt dat in
het algemeen tot spanning binnen het gezin, maar vaak ook daarbuiten. Er kan
een
‘opvoedingsimpasse’ ontstaan (De Ruyter, 1983). Volgens Steutel (1986) verloopt
het proces
naar een opvoedingsimpasse als volgt:
1. De opvoeder constateert vóór tijdstip 1 dat de ontwikkeling van het kind
niet in de door
hem gewenste richting verloopt.
2. De opvoeder heeft tot op dat moment naar beste kunnen geprobeerd, om
de ontwikkeling van het kind in de gewenste richting te beïnvloeden.
3. Op tijdstip 1 is de opvoeder van mening dat hij daar niet in geslaagd is.
4. De opvoeder ziet dan ook geen bevredigende middelen meer om de
ontwikkeling van het kind in die richting te beïnvloeden.
5. De opvoeder mist op dat moment tevens de verwachting dat hij
zelfstandig, of in overleg
met medeopvoeders binnen acceptabele termijn bevredigende middelen
zal vinden.
6. Dit besef gaat gepaard met pijnlijke emoties.
Een opvoedingsimpasse kan worden gesignaleerd door de ouders of verzorgers
zelf, maar
ook door buitenstaanders. Het laatste is bijvoorbeeld het geval als het
noodzakelijk is om van
buitenaf in te grijpen.
1.2 Opvoeden.
Kok beschreef opvoeden als een wezenlijk aspect van het menselijk bestaan,
waarmee mensen “het humane voortbestaan” mogelijk maken. Een eenduidige
definitie van opvoeding is niet zo maar te geven. Wat als ‘opvoeden’ wordt
beschouwd, hangt namelijk nauw samen met factoren als de tijdgeest, de cultuur
of wetenschappelijke opvattingen. Kok gaat uit van een bredere opvatting als de
van Dale, namelijk:
Niet alleen de opvoeder, ook het kind neemt actief deel aan het
opvoedingsproces. Er is altijd sprake van een wederzijdse beïnvloeding.
Kok (1987) bijvoorbeeld spreekt van een dynamisch proces, waarin het
kind zich ontwikkelt en de opvoeder opvoedt. Het kind ontwikkelt zich
vanuit een innerlijke drang, door te oefenen en te leren. De opvoeder
voedt op door zijn manier van ‘zijn’ en door hoe hij inspeelt op het kind en
, zijn opvoedingsbehoeften. De inhoud van het proces verandert steeds,
onder andere afhankelijk van de ontwikkelingsfase waarin het kind zich
bevindt. En niet alleen het kind ontwikkelt zich daarbij, de opvoeders
groeien in die ontwikkeling mee.
Opvoeding krijgt naar ons idee niet alleen vorm in een reeks doelgerichte
en bewuste pedagogische handelingen die leiden tot een bepaalde
ontwikkeling bij het kind. Een belangrijk accent licht juist bij de invloed van
de dagelijkse omgang met elkaar, de sfeer of de wijze waarop de opvoeder
‘voorleeft’ wat hij belangrijk vindt. Kok gaat ervan uit dat juist dit
zogenaamde ‘functionele aspect van de opvoeding’ pedagogisch effect
sorteert. De intentionele momenten of doelgerichte handelingen maken
volgens hem slechts een beperkt onderdeel uit van het totale
opvoedingsproces.
Volgens Kok is opvoeden “het in relatie staan van opvoeder(s) en
opvoedeling(en), waarin
de opvoeder zich als persoon, als zijn wijze van mens-zijn presenteert, een
klimaat creëert
dat persoonlijkheidsgroei bevordert en leefsituaties zo hanteert dat deze
optimale kansen
bieden op zelfontplooiing”. Er worden geen opvoedingsdoelen meer
geformuleerd, maar bij het opvoedingsdenken is er een verschuiving geweest
naar de kwaliteit van de opvoedingsrelatie. Er is geen algemene en altijd
geldende norm voor volwassenheid. De richting waarin wordt opgevoed, is
bovendien voor een groot deel cultureel bepaald en daarmee ook tijd- en
plaatsgebonden. De toekomst en wat daarin van belang is, kan niet precies
vooraf voorspeld worden.
Het concrete eindpunt van de opvoeding, met andere woorden, hoe het kind zich
ontwikkelt
en waar het precies op uitkomt, is volgens deze opvatting niet vooraf te bepalen.
Mensen
worden geboren met een ‘startpakket’ als bagage, met
ontwikkelingsmogelijkheden, die tot
uiting komen in interactie met de omgeving. Kok noemt dit het ontwikkelen van
eigenheid.
Het opvoedingsproces draagt ertoe bij dat het kind deze eigenheid ontplooit. Hoe
die
eigenheid er uiteindelijk uit gaat zien, openbaart zich volgens hem pas
gedurende de
ontwikkeling. Het proces verloopt beter naarmate het kind daartoe zo goed
mogelijke kansen
worden geboden en opvoeders in staat zijn sensitief en responsief te reageren op
wat het
kind gedurende dit proces aan hen ‘vraagt’. De relatie is volgens Kok de basis van het
opvoedingsproces; zonder relatie is opvoeden niet mogelijk.
Met het ‘functionele karakter’ van de opvoeding verwijst Kok vooral naar de
continue
onderlinge betrokkenheid van de deelnemers aan het opvoedingsproces op
elkaar. Van
Sprang beschrijft geborgenheid, veiligheid en een uitnodigende (leer)omgeving
als
basis voor de zelfontplooiing van het kind. Vanuit die geborgenheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Esther1212. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77254 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen