Neurowetenschappen
1 Het zenuwstelsel
1.1 Inleiding
Algemene kennis van het uitzicht (= neuro- anatomie) en werking van zenuwstelsel (= neuro-
fysiologie) is noodzakelijk voor de toekomstige bachelor in de orthopedagogie.
Gedrag én werking van de hersenen hebben veel met elkaar te maken (= neuro-psychologie)
Toenemende kennis over het menselijk brein opent nieuwe deuren, nieuwe mogelijkheden,
nieuwe toepassingen
1.1.1 Hersenen aan het werk
Prefrontale cortex = plaats in de hersenen waar je brein de bewuste beslissing neemt om een taak
uit te voeren
Premotorische cortex = plaats in de hersenen waar je de instructies formuleert om de taak uit te
voeren
Motorische cortex = een station dat de instructies vanuit de premotorische cortex doorgeeft naar de
spieren van je arm en je hand
De kleine hersenen of het cerebellum = de plaats in de hersenen dat toezicht houdt over het ganse
proces
Dit gebeurt allemaal in een fractie van een seconde = complex orgaan
Wegen 1,5 kg = 2% van het lichaamsgewicht
20 – 25% van ons energiegebruik
Verschillende gebieden waarvan elk gebied een eigen takenpakket heeft
1.2 De anatomische positie
Vanuit welke richting kijken we naar een anatomische structuur?
1.2.1 Richting I
Craniaal: wanneer we ons bewegen naar het hoofd, dan bewegen we ons in craniale richting of
bewegen we ons naar de bovenliggende of superior gebieden van ons lichaam
Caudaal: wanneer we ons bewegen naar de voeten, dan bewegen we ons in caudale richting of
bewegen we ons naar de onderliggende of inferior gebieden van het lichaam
Ventraal: wanneer we ons bewegen naar de neus, bewegen we ons in ventrale richting of bewegen
we ons naar de voorste of anterior gebieden van het lichaam
Dorsaal: wanneer we ons bewegen naar de rug, dan bewegen we ons in dorsale richting of bewegen
we ons naar de achterste of posterior delen van het lichaam
,1.2.2 Richting II
Mediaal: wanneer we ons bewegen naar het midden van ons lichaam, dan bewegen we ons in
mediale richting
Lateraal: wanneer we ons bewegen naar de zijkant van ons lichaam dan bewegen we ons in laterale
richting
Proximaal: de positie op het lidmaat dichterbij de romp is proximaal gelegen
Distaal: de positie op het lidmaat verder van de romp is distaal gelegen
1.2.3 Richting III
Contralateraal: twee structuren liggen in tegenovergestelde lichaams- hersenhelften of het betreft
een richting die van de ene lichaams- of hersenhelft naar de andere loopt bv. elke hersenhelft is
verantwoordelijk voor de willekeurige motoriek van de contralaterale lichaamshelft
Ipsilateraal: twee structuren liggen in dezelfde lichaams- en of hersenhelft of het betreft een richting
die zich tot één lichaams- of hersenhelft beperkt
Bilateraal: structuren die in beide lichaams- of hersenhelften gelegen zijn
,1.2.4 Richting IV
Afferent: projectie: periferie centraal: sensorische neuronen: ontvangen info
Efferent: projectie: centraal periferie: motorische neuronen: sturen info
1.3 Algemene structuur van het menselijk zenuwstelsel
Het zenuwstelsel = het belangrijkste controle- en communicatiesysteem van het lichaam alle
handelingen en activiteiten zijn afhankelijk van de werking van het zenuwstelsel
Een ander controle- en communicatiesysteem = het endocrien stelsel
De functies van het zenuwstelsel:
Ontvangen van informatie uit de omgeving via adequate stimulus (= sensoriële input)
Verwerken en interpreteren van de ontvangen informatie en beslissen over een reactie (=
integratie)
Een reactie doen uitvoeren door effectorganen bv. skeletspieren, gladde spier, klieren,..
(=motorische input)
Functionele basiseenheid = zenuwcel/neuronen. Drie belangrijke eigenschappen:
1) Prikkels ontvangen en geleiden
2) Veel neuronen delen zich niet meer na de geboorte (= amitotisch) Toch kan celdeling in
sommige delen van de hersenen tot op hoge leeftijd doorgaan bv. het geheugen
(hippocampusdelen)
3) Neuronen vertonen permanent een hoge metabolische activiteit (dit vergt continue een hoge
toevoer van glucose en zuurstof) enkele minuten zuurstoftekort in de hersenen kan leiden tot
blijvende schade
Er bestaan ook steuncellen of gliacellen:
Ondersteunen op metabolische en mechanische manier de zenuwcellen
Vormen meer dan de helft van het totale hersengewicht
Er zijn naar schatting tien of vijftig keer zoveel gliacellen dan zenuwcellen
, 1.3.1 Centraal en Perifeer zenuwstelsel
Centraal zenuwstelsel Perifeer zenuwstelsel
Hersenen en ruggenmerg Hersenzenuwen en ruggenmergzenuwen
Centrale verwerkings- en beslissingseenheid van Verbinding CZS en alle lichaamsdelen
het organisme
Delicate organen met verpakkingen (schedel, 1) Willekeurig / somatisch
wervelkolom) = Activiteiten die onder de controle staan van de wil
en waarvan het bewustzijn intact moet zijn.
Bv. waarnemen, oefeningen maken, bewegen
2) Onwillekeurig / autonoom
= Verrichtingen die niet of niet rechtstreeks onder
invloed staan van de wil
Bv. hart, spijsvertering, temperatuur behoud
lichaam
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daphnevanpamel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.