- Trias politica
- Hoe word een wet (in formele zin) gemaakt, regering en S-G
- Hoe word een wet in lager niveau (algemene maatregel van bestuur, Amvb -> bor) gemaakt,
regering
- MOR/ROR zijn ministeriele regeling, minister nodig
Publiekrecht, blok 2 jaar 1
Tentamenstof
- Grondwet
- Provinciewet
- Gemeentewet
- Waterschapswet
- Algemene wet bestuursrecht (awb)
afkortingen
Wet- en regelgeving
AMvB Algemene Maatregel van Bestuur
MR Ministeriële regeling
avv algemeen verbindend voorschrift
wifz wet in formele zin
wimz wet in materiële zin
AWRvS Afdeling Wetgeving Raad van State
EVRM Europees Verdrag voor de rechten van de Mens
afkortingen van de diverse wetten zijn terug te vinden op pagina XV van de wettenbundel
Trias Politica
WM Wetgevende macht
UM Uitvoerende macht
Centrale overheid
S-G Staten Generaal
Decentrale overheid
(College van) B&W (College van) burgemeester en wethouders
ab algemeen bestuur
db dagelijks bestuur
P.S. Provinciale Staten
G.S. Gedeputeerde Staten
CvK Commissaris van de Koning
Rechtsprekende macht
RvS Raad van State
ABRvS Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State
HR Hoge Raad
Week 1
Bij de hoogste wetten komt het woord wet voor in de naam, bv grondwet. Deze zijn gemaakt door de
wetgever, de staten-generaal (1e en 2e kamer) en regering (ministers en koning) -> wet in formele zin.
Wet in materiele zin/avv word alleen door 1 persoon gemaakt en goed gekeurd. Bevat algemeen
verbindende voorschriften. Er zijn maar een paar wetten, wetten in materiele zin.
,-> wet in materiele zin = algemeen verbindend voorschrift
Alleen de 2e kamer of regering heeft het initiatief voor een nieuwe wet.
1. Regering
2. 2e kamer
3. 1e kamer
Inrichting van de staat op rijksniveau
Grondwet
Grondrechten ( heeft elke burger, kan de overheid niet schenden en zijn afdwingbaar)
Eerst een wet dan een bevoegdheid
Kennisclip 1
Staats- en bestuursrecht
Staat -> Nederland, zonder de eilanden
Wanneer staat?
- Bewoners
- Grondgebied
- Staatsgezag, soeverein (inperking: EU)
(democratische) rechtsstaat
- Grondrechten
- Legaliteitsbeginsel (& specialiteitsbeginsel)
Legaliteitsbeginsel = overheidsoptreden moet altijd een wettelijke grondslag hebben. De
bevoegdheid om als overheid te handelen mag slechts gebruikt worden voor zover de wettelijke
regels en rechtsbeginselen dit toestaan.
Specialiteitsbeginsel = het openbaar bestuur mag in de gevallen waarvoor de wet is vastgesteld
alleen het specifieke belang behartigen waarvoor die wet is bedoeld.
- Trias politica
Wetgevende macht (eerste en tweede kamer oftewel de Staten-Generaal. Zij doen dit in
samenspraak met de regering. Zij maken de hoogste wetten, oftewel de wetten in formele zin, deze
zijn voor alle burgers bindend -> oftewel avv’s)
rechterlijke macht (de regering, en wordt gecontroleerd door Staten-Generaal. Hun taak is het
toepassen en uitvoeren van regels)
uitvoerende macht -> deze zijn met elkaar in evenwicht (verschillende instanties, bijvoorbeeld: rb’en,
hoven, HR, Rvs. Hun taak is uitspraak doen in juridische geschillen)
scheiding is niet geheel zuiver: raad van state is de hoogste rechter in ons bestuursrecht. De
uitvoerende macht zit bij de Staten-Generaal en kunnen alleen samen wetten maken. Ook het
functioneren van de raad van state, die onder 1 dak 2 machten heeft namelijk: wetgeving, die
adviseert in wetgevingsvraagstukken en de afdeling bestuursrechtspraak, die de hoogste rechter is in
ons land op het gebied van bestuursrecht.
Democratie
Uitgangspunt: burger kan invloed uitoefenen op het functioneren van de overheid
- Kiesrecht, actief & passief
- Andere manieren
Staten-Generaal en regering zijn wetgevers in formele zin
, Uitwerkingen antwoorden casus
- De staten-generaal en regering zijn betrokken geweest met het kane van de WABO. In art. 81
Gw. Staat dat zij de wetten maken.
- Hoe verloopt wetgevingsprocedure
o (recht van) initiatief regering (voorbereiding op ministerie(s) en bespreking in
ministerraad
o advies Afdeling Wetgeving Raad van State (AWRvS)
o Tweede Kamer (recht van amendement), meerderheid van stemmen
o Eerste Kamer, aannemen of verwerpen,
meerderheid van stemmen
o Ondertekening door Koning
o Publicatie in het Staatsblad
- Het Besluit omgevingsrecht (Bor) is een wettelijke regeling gemaakt door de regering.
Het Bor is een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB)
= een wettelijke regeling gemaakt door de regering.
Minister maakt ontwerp AMvB, advies van raad van state, en publicatie in staatsblad
- Wat is het verschil tussen klassiek en sociaal?
Klassiek – overheid onthouden van overheidsoptreden
Sociaal – actief optreden
- Beperkt bij andere wet kunnen er grenzen aan gesteld worden
- Waar in de grondwet vindt je de uitvoerende macht – op centraal niveau – genoemd en wie
maken er deel van uit: De regering, Koning en ministers, Art. 42 Gw
- Waar in de Grondwet vind je de (mede)wetgevende/controlerende macht – op centraal
niveau – genoemd? Wie maken daarvan deel uit? De Staten-Generaal , Art. 50 e.v. Gw
- Waar in de Grondwet vind je de rechtsprekende macht genoemd? Art. 112 e.v. Gw
- De vertrouwensregel houdt in dat een minister, staatssecretaris of het kabinet als geheel
moet aftreden als zij niet langer het vertrouwen genieten van het parlement. De
vertrouwensregel zegt dus niet dat bewindspersonen per se moeten aftreden als ze een fout
hebben gemaakt.
Een kabinet of bewindspersoon hebben het vertrouwen totdat het tegendeel is gebleken,
bijvoorbeeld door aanneming van een motie van wantrouwen. Bij een dreigend conflict met
Tweede of Eerste Kamer kan het kabinet of een bewindspersoon de vertrouwenskwestie
stellen. Daarmee wordt aangegeven dat een ongewenste beslissing van de Kamer tot
een kabinetscrisis of ministerscrisis zal leiden. Ook kan een bewindspersoon nadrukkelijk de
vraag stellen of de (Tweede) Kamer nog wel vertrouwen in hem/haar heeft.
`Bij een conflict tussen regering en parlement heeft de regering ook de mogelijkheid niet af
te treden, maar het parlement te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven, in de
hoop dat de nieuw gekozen Tweede Kamer het kabinet of de minister wel het vertrouwen
geeft.
- S-G en regering zijn samen de wetgever in formele zin (formele wetgever) -> art. 81
grondwet.
Verloop wetsvoorstel
Het wetsvoorstel word door de regering en het advies van de raad van state naar de 2 e kamer
gestuurd, zij behandelen dit. Eerst word het besproken in de Kamercommissie, hier kan het al
gewijzigd worden. Vervolgens gaat het naar de Tweede Kamer waar de regering het wetsvoorstel
verdedigt. De Tweede Kamer kan de wet hier al wijzen (recht van amendement, art. 84 lid 1
Grondwet). Wordt een amendement aangenomen en bevalt de regering dit niet, kan het worden
ingetrokken. Als het is aangenomen door de Tweede Kamer gaat het naar de Eerste Kamer, zij
kunnen instemmen of verwerpen maar niet wijzigen. Eerste Kamer kan wel het voorstel doen om
alleen te instemmen als er wat wordt gewijzigd. Als het is geaccepteerd door beide kamers wordt het