Algemeen
- Je moet niet als een soort robot de methode toepassen, maar kritisch erop reflecteren.
o Hoe kunnen methoden helpen bij planologische problemen?
o Wat zijn de impliciete veronderstellingen die in de methode zitten?
o Kritisch reflecteren op de methoden
Ex-ante = van te voren (vaak kwantitatief en geïnstitutionaliseerd)
- wil je een beeld maken met hoe die toekomst gaat zijn.
o In welke vorm komt de toekomst naar het nu?
Teksten/beelden/cijfers
o Namens wie evalueer je de toekomst? (vanuit geld)
Projectontwikkelaar/overheid
o Hoe ver ga je de toekomst in?
Tijdshorzion
o Hoe wordt de toekomst gewaardeerd?
Disconteren
Intergenationele gelijkheid
Een model is een vereenvoudigde weergave van een deel van de werkelijkheid.
- Waarom gebruiken we modellen?
o Wereld te complex voor ons brein
o Gewoontegedrag (gebruiken het al heel lang)
o Verwerking kwantitatieve informatie
o Ex ante inschatting, ‘grip’ op de toekomst
- Box’s law: All models are wrong, but some are useful.
- Typen kwantitatieve modellen in planologie
o Beschrijvend: gaat over de huidige situatie
o Voorspellend: Toekomst voorspellend en/of in kaart brengend
o Evaluerend: wat betekent een bepaalde interventie voor een bepaalt ruimtelijk
vraagstuk
- Gebruik modellen
o Instrumenteel: model geeft direct antwoord op wat je moet doen. (gaat dus alleen
om het antwoord)
o Conceptueel/Lerend: door gebruik van het model snap je beter hoe de werkelijkheid
in elkaar zit, hierdoor kan je beter beleid maken.
o Opportunistisch: gebruikt model om gelijk te krijgen.
o Symbolisch: lijkt op opportunistisch gebruik maar subtieler. ‘Er is onderzoek gedaan
naar’
Hoe worden toekomstconstructeis ingezet in de planologie?
Volgens Coucleslis en Pelzer: te weinig.
- Om de toekomst vorm te geven (visies)
- Om grip te krijgen op onvoorziene ontwikkelingen (scenario’s, prognoses)
- Als input voor diverse andere methoden (verkeersmodellen, MKBA)
- Als een continu ‘gesprek’ of discours dat articulatie behoeft (verhalen vertellen)
- Als politiek-strategisch middel
, Onderlinge samenhang en gebruik
- Interafhankelijk: methode hebben relatie met elkaar, hoe methode effect op elkaar hebben
o Verkeersmodel is soms input van milieumodel
o Scenarioanalyse (economische groei -> verkeer) kan effect hebben op MKBA
- Overlappend: lijken op elkaar, gaan deels over hetzelfde
o Hierdoor niet logisch om beiden te doen
Rollenspel en actoranalyse
- Onafhankelijk: methoden bestaan onafhankelijk van elkaar
Modellen
MKBA
- Utilisme: zo veel mensen zo gelukkig mogelijk maken
o MKBA rekent uit hoe er met een alternatief zoveel mogelijk geluk voor iedereen
georganiseerd kan worden.
Stappen MKBA
- Probleemanalyse
- Inschatten projecteffecten
o Afschrijftermijn van 30 (soms 50) jaar
o Pro Memorie: aspecten die we moeten onthouden, deze zijn niet te berekenen
- Monetariseren effecten
o Een financieel gewicht toekennen aan een effect
Value of time; de waarde die mensen aan (reis)tijd(winst) toekent.
- Disconteren
o Dingen die ver weg zijn in tijd of ruimte waardeer je minder dan dingen die dichtbij
zijn.
- Uitkomsten berekenen en interpreteren
o Contante waarde: de optelsom van gemonetariseerde baten en kosten.
o Baten-kostenverhouding: de ratio baten in verhouding tot de kosten (boven de 1 is
goed)
Maatschappelijke kosten kan je benoemen als ‘negatieve baten’
• Effect op contante waarde: blijft hetzelfde
• Effect op baten-kosten verhouding: wel effect, BKV lager.
Kritiek
- Mouter: Burgers worden als consument gezien; ben je als consument bereid om ervoor te
betalen?
- Mouter: Wanneer politici MKBA’s ontvangen voor transport projecten gebruiken ze dit
vooral in een opportunistische of symbolische manier. Ze gebruiken MKBA’s niet voor het
vormen van hun mening.
o Vertrouwen de onpartijdigheid niet, ontvangen het te laat
- Mouter: Burger beslist niet mee
PWE
Willingness to pay (WTP): wat heb je er als consument voorover
WTAPB: allocate public budget. Jezelf als burger in de rol van beleidsmaker zetten. Niet zozeer wat je
er als consument voor wilt betalen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LisavanDijk1999. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.