Dit is een samenvatting van het 'Werkboek bij Christelijke Dogmatiek', welke (afgezien van de hoofdstukken 10 & 14) volledig is samengevat!
Elke overige paragraaf is er in meegenomen en samengevat
,Inhoud
Hoofdstuk 1 – Dogmatiek als fatsoenlijk nadenken over God, mens en wereld.....................................3
Hoofdstuk 2 – Waarom geloven? Prolegomena.....................................................................................6
Hoofdstuk 3 – De drie-ene God..............................................................................................................9
Hoofdstuk 4 – De eeuwige rijke God: Namen, eigenschappen, wezen.................................................11
Hoofdstuk 5 – Waarom komt U ons hinderen? Over openbaring........................................................13
Hoofdstuk 6 – Het geschonken bestaan. De scheppingsleer................................................................15
Hoofdstuk 7 – De mens als beeld van God. Theologische antropologie...............................................19
Hoofdstuk 8 – Het geschonden bestaan. Over zonde en kwaad..........................................................22
Hoofdstuk 9 – Israël en het verbond....................................................................................................25
Hoofdstuk 11 – Jezus Christus Triomfator, mijn Verlosser, Middelaar – oftewel: de soteriologie........28
Hoofdstuk 12 – De Heilige Geest die levend maakt..............................................................................32
Hoofdstuk 13 – De Bijbel – het boek van God en mensen....................................................................35
Hoofdstuk 15 – De vernieuwing van de mens......................................................................................38
Hoofdstuk 16 – De vernieuwing van de wereld....................................................................................42
,Hoofdstuk 1 – Dogmatiek als fatsoenlijk nadenken
over God, mens en wereld
1.1 Theologie is nadenken over het geloof in God en daar de consequenties uit trekken voor thema’s
waarmee iedereen te maken heeft. Theologie = God liefhebben met je verstand; Theologie: het
systematisch nadenken over de aard en inhoud van het geloof in God, synoniem voor
‘godgeleerdheid’.
Christelijke theologie is nadenken over christelijk geloof. Theologen lopen het geloof denkend na.
Een theoloog is iemand die spreekt van binnenuit als deelnemer aan de geloofsgemeenschap. Vanuit
een deelnemersperspectief/binnenperspectief: reflectie op het geloof waaraan je zelf deelhebt.
Verschillend van godsdienst- of religiewetenschappen: vergelijkende bestudering van religies. Hierbij
word van buitenaf tegen een bepaalde godsdienst aangekeken >
waarnemersperspectief/buitenperspectief: zo objectief mogelijk een bepaalde godsdienst of
religieuze verschijnselen bestuderen, afgezien van je eigen verhouding daartoe.
Beiden hebben elkaar nodig.
1.2 Waar we het voor doen, is om op een zo integere wijze te kunnen omgaan met
andersdenkenden.
1.3 Theologie kan worden gezien om vanuit het geloof de aard en inhoud van dat geloof denkend te
verhelderen. Vanuit het Grieks: een logos: rationele uiteenzetting; woord; rede, over theos: God.
Thomas van Aquino stelde dat de ervaring die we met God opdoen als onze denksystemen
doorbreekt. Er bestaat een risico dat we God rationeel op een afstand houden en het geloof
stukredeneren. Hierom twee dingen:
1. Goede theologie ontspringt aan geloof. Geloof is het uitgangspunt en inspiratiebron van de
theologie, maar blijft zoeken naar inzicht voor een dieper begrip en een beter handelen >
fides quaerens intellectum: ‘het geloof zoekt het begrip’, het geloof gaat om het liefhebben
van God met ons verstand. De ethiek(: bezinning op het juiste handelen/het goede leven)
niet vergetend, geloof krijgt handen en voeten in de praktijk van het dagelijkse leven.
2. Theologie als systematische activiteit is hetzelfde als een detective die alles op een rijtje zet.
Hoe hangen de dingen van God, mens en wereld met elkaar samen. Systematische bezinning
is hierom verhelderend.
1.4 Dogmatiek: ‘systematische doordenking van de inhoud van het geloof’, hangt samen met dogma:
‘leeruitspraak van de kerk die uit bezinning op de Bijbel voortvloeit en door de christelijke traditie
wordt gedragen’. Het juiste begrip van het evangelie, het blijde en ingrijpende nieuwe van Gods
daden in Jezus Christus is waar het om draait. In de dogmatiek gaat het maar beperkt over dogma’s,
waardoor systematische theologie: ‘wetenschap die regelmatig de intrinsieke samenhang van
geloofsthema’s doordenkt, formuleert en betekenis geeft; systematische theologie omvat de
disciplines dogmatiek, theologische ethiek en hermeneutiek.
Theologische ethiek: bezinning op het juiste handelen of het goede leven vanuit theologisch
gezichtspunt.
Hermeneutiek: studie naar het verstaan, het begrijpen van teksten, beelden, etc. en naar adequate
betekenisoverdracht.
, Karl Bath definieert dogmatiek als ‘het wetenschappelijk zelfonderzoek van de christelijke kerk met
betrekking tot de inhoud van het haar kenmerkende spreken over God’. Waarin het spreken van God
centraal staat in de dogmatiek en dat deze bezinning op methodisch verantwoorde wijze plaatsvindt
binnen de kring van gelovigen.
1.5 De dogmatiek kent geen algemeen aanvaarde methode. Wel kan men het onderscheiden tussen
een hermeneutische en anderzijds een analytische benadering.
De hermeneutische methode gaat uit van bepaalde gezaghebbende teksten en uitspraken en zoekt
naar wat deze in de kern te zeggen hebben. (betekenisvraag)
De analytische benaderingswijze is minder interpretatief en meer argumentatief van aard. Begrippen
worden zorgvuldig geformuleerd en op elkaar afgestemd, met als doel consistent en coherent te
spreken. (waarheidsvraag)
1.6 Theologische encyclopedie is wanneer we de systematische samenhang beschrijven tussen de
diverse vakken die gemeenschappelijk de theologie uitmaken. De dogmatiek wil op inzichtelijke en
gezaghebbende manier vertolken waar het in het geloof nu echt op aankomt. Hierbij heeft zij te
maken met andere theologische disciplines:
1. De Bijbelwetenschappen: ‘’wetenschap die de ontstaansgeschiedenis en inhoud van de
Bijbelse geschriften onderzoek’’. en Bijbelse theologie: ‘’ordening van de Bijbelse gegevens
met het oog op de Bijbelse boodschap in een bredere Bijbelse context’’.
2. Kerk- en theologiegeschiedenis. In de historische theologie passeert de eeuwenlange
bezinning op de Bijbelse boodschap de revue. Men moet in gesprek gaan met hen die in de
doordenking en vertolking van het christelijk geloof zijn voorgegaan.
3. Hedendaagse wijsbegeerte. Om te voorkomen dat zij zich opsluiten in het verleden. Ze moet
breed toegankelijk zijn dus in ontmoeting en confrontatie met eigentijdse denkers.
4. De apologetiek: de verdediging van het christelijk geloof in het kader van de omvattende
positieve uiteenzetting van de geloofsinhoud.
1.7 De dogmatiek ken drie taken of functies die van essentieel belang zijn.
1. Bestaansverhelderende functie
Dogmatiek is voor nieuwsgierige mensen die veel vragen hebben en daarbij doorvragen op
zoek naar de beste antwoorden.
2. Regulatieve functie
Dogmatiek reguleert het christelijk spreken over God. Zij formuleert als het ware
grammaticale regels waaraan men zich moet houden om christelijke taal te spreken.
3. Innovatieve functie
Het oude materiaal op creatieve wijze verbinden met ervaringen en uitdagingen die zich in
het heden voordoen en zo de relevantie van het geloof verwoorden.
1.8 Orthodoxe theologen zullen veel nadruk leggen op de blijvende betekenis van de leerstellige
keuzes die in het verleden door de kerk gemaakt zijn.
Liberalen zullen daarentegen veel belang hechten aan het heden en benadrukken dat een
christendom dat niet met zijn tijd meegaat en vasthoudt aan allerlei hopeloos verouderde
voorstellingen ten dode is opgeschreven.
1.9 Theologie is naast een vak een bestaanswijze: je bent met hart en ziel theoloog of je bent het
helemaal niet. Daarbij hoort ook het vakjargon. Tevens het vermogen tot perspectiefwisseling, het
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper reintvanasselt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
