3.5 Casuïstiek pathologie (inclusief anesthesie)
De student is in staat om binnen de hieronder genoemde onderwerpen een afweging te maken in
hoeverre er rekening gehouden moet worden met betrekking tot behandeling door de
mondhygiënist.
Aandoeningen van het centrale zenuwstelsel
Epilepsie
Een epileptische aanval (= convulsie of insult) is een uiting van een plotseling optredende
functiestoornis (elektrische ontlading) van de hersenen.
Tandheelkundige implicaties:
● Eerste hulp bij aanval is voorkomen dat iemand zich verwondt.
● Een tandheelkundige behandeling kan een aanval uitlokken, rustig en ontspannen
behandelen.
● Bij gebruik van anti-epilepticum fenytoine kan bij 25-50% gingivahyperplasie ontstaan.
→ voornamelijk labiaal van de posterieure gebitselementen.
● Belangrijk is optimale mondhygiëne (evt. chloorhexidine applicatie) , bij ernstige hyperplasie
chirurgische correctie.
Cerebrovasculair accident (=CVA)
Anesthesie:
De toepassing lokale anesthesie is afhankelijk van het moment waarop het cerebrovasculair accident
(CVA) plaatsvond en van de aanwezigheid van bepaalde risicofactoren.
➢ CVA-patiënten die op dit moment aan TIA’s lijden mogen geen electieve tandheelkundige
behandelingen ondergaan en geen lokale anesthesie ontvangen.
➢ CVA minder als een jaar geleden alleen behandelen in overleg met arts (ASA III).
➢ CVA minder als een jaar geleden alleen behandelen met lokaal anestheticum met beperkte
hoeveelheid epinefrine als vasoconstrictor.
Cannabis/marihuana
Tandheelkundige implicaties:
● Langdurig gebruik leidt tot leukoplakie op de gingiva, alveolair botverlies, gingivale
ontstekingen en hyperplasie.
● Andere afwijkingen zijn; xerostomie, orale candidiasis, candida albicans, leukoedeem en
risicofactor voor mondcarcinomen.
1
, Bijwerkingen van geneesmiddelen in het orofaciale gebied
HIV Atripla (= combinatie preparaat bij HIV-1 infectie)
Stollingsstoornissen Trombocytenaggregatieremmers
→ acetylsalicylzuur, clopidogrel, carbasalaatcalcium en dipyridamol.
Bijwerkingen:
➢ Hematoom.
➢ Epistaxis (neusbloeding)
➢ Gastro-intestinale bloeding, diarree, buikpijn.
➢ Bloedingen op de plek van een geneesmiddel injectie.
Oncologie Radiotherapie:
Bijwerkingen:
➢ Bestralingsmucositis, xerostomie, hyposialie.
➢ Verminderde speekselvloed en grotere kans op cariës.
➢ Kans op osteonecrose in de mandibula.
Chemotherapie (=cytostatica):
Bijwerkingen:
➢ Orale mucositis en oesofagitis.
➢ Gingivitis/Parodontitis (versneld en klinische symptomen nemen af)
➢ Diarree, misselijkheid en braken.
➢ Bloedingen door trombocytopenie (lippen, mondbodem en tong)
→ deze patiënten behandelen, goede mondhygiëne is zeer belangrijk omdat
infecties en ontstekingen kunnen ernstiger worden!
Antidepressiva Clomipramine (=tricyclische antidepressiva)
→ remt heropname van adrenaline, geen adrenaline in anesthesie gebruiken!
Bijwerkingen:
➢ Xerostomie (verhoogd cariësrisico)
➢ Slaperigheid, vermoeidheid, meer eetlust en hoofdpijn.
, Bijwerkingen:
➢ Xerostomie
➢ Brandend, tintelend gevoel in de mond
➢ Verandering of verlies van smaak
➢ Pijnlijke/ gezwollen parotisklieren
➢ Gingiva hyperplasie
➢ Misselijkheid/ verhoogde neiging tot braken
❖ Bij calciumantagonisten wordt gingivahyperplasie beschreven.
Behandeling van de hyperplasie is alleen zinvol als de medicatie
gestaakt kan worden.
❖ Vasovagale collaps!
Diabetes Mellitus
Orale infecties kunnen diabetes verstoren en omgekeerd kan diabetes orale infecties of
ontstekingen doen toenemen. Diabetes wordt gekenmerkt als een chronisch verhoogd glucose
gehalte in het bloed.
Op lange duur is er kans op vaatverwijding met gevolgen op kwaliteit van leven en toegenomen kans
op overlijden.
Classificatie en kenmerken:
Type 1 (= erfelijkheid en auto-immuniteit spelen een belangrijke rol. Je lichaam maakt geen insuline
meer aan).
→ Snel verloop, in enkele weken ontstaan van polyurie, polydipsie en snel gewichtsverlies.
→ Patiënt is prikkelbaar en eetlust verminderd.
→ Vaker optreden van hypoglykemie.
Type 2 (= een tekort aan insuline en verminderde werking van insuline).
→ oorzaken: etniciteit (suriname, antillen, marokko en turkije), overgewicht, veroudering en
verminderde gevoeligheid voor glucose door organen.
→ Langzame ontwikkeling, 5-7 jaar. Gepaard met chronische complicaties van ogen of zenuwstelsel.
→ Minder voorkomen van hypoglykemie.
Juveniele diabetes (= type 1, diabetes die ontstaat voor 40 jaar oud.)
Tandheelkundige implicaties (algemeen):
● Korte behandelsessies in de ochtend. 3-4 uur na het ontbijt.
● Rustig behandelen.
Anesthesie (algemeen):
Epinefrine heeft een antagonistische werking op insuline waardoor de bloedspiegel ontregeld kan
raken.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarinaMondzorgkunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.