Real estate &
Makelaardij
Hoofdstuk 1- Eigendom en overdracht van vastgoed
§1.2 – Rechten op vastgoed
Persoonlijke rechten en goederenrechtelijke rechten
Persoonlijke rechten zijn de rechten die uitsluitend gelden tussen bepaalde partijen. Deze
ontstaan meestal door het sluiten van een overeenkomst tussen twee of meer partijen.
Uitsluitend de partijen uit een overeenkomst kunnen rechten uit die overeenkomst verkrijgen;
andere kunnen hieruit geen rechten of plichten ontlenen (arbeidsovereenkomst of
koopovereenkomst).
Goederenrechtelijke rechten zijn rechten die in de wet genoemd zijn. Deze rechtsrelatie richt
zich niet tussen twee of meer personen, maar tussen een persoon en een zaak. De eigenaar
kan zijn goederenrechtelijke recht inroepen tegen iedereen (eigendom, erfpacht,
vruchtgebruik, hypotheekrecht, pandrecht). Dit blijft voortbestaan als een onroerend goed
verkocht wordt.
Maar bij de overdracht van een onroerende zaak is er een juridische consequentie door het
onderscheid. Het is namelijk zo dat persoonlijke rechten uitsluitend werking hebben tussen
de partijen bij de overeenkomst waaruit deze persoonlijke rechten voortvloeien (buurman Y
sluit een goederenrechtelijk recht af met persoon A, zo geld dit recht ook nog voor de nieuwe
koper van het huis, persoon B). Ook is er een verschil te zien bij situaties van faillissement.
Degene die op grond van een persoonlijk recht iets te vorderen heeft op een failliet persoon,
heeft een slechte positie tegenover de faillissementscurator. De persoon met een
goederenrechtelijk recht heeft juist een uitstekende positie; het faillissement zal hem niet
deren, hij krijgt zijn geld.
Sommige persoonlijke rechten hebben een goederenrechtelijke kant, bijvoorbeeld het
huurrecht.
Eigendom en verticale natrekking
Er wordt van eigendom gesproken als ‘het meest omvattende recht dat een persoon op een
zaak kan hebben’. De eigenaar kan dus met zijn eigendommen doen en laten wat hij wil. Dit
is in de vastgoed ook zo. Het is echter wel zo dat de eigenaar van een stuk grond, ook de
eigenaar is van de op de grond aanwezige opstallen. Verticale natrekking is dan ook dat bij
het eigendom van de grond, ook de daarop aanwezige opstallen omvat. Er kan geen
splitsing aangebracht worden tussen het eigendom van de grond en een woning die daarop
staat. Een uitzondering hierop is het opstalrecht. Hierbij wordt een woning of een ander
opstal juridisch afgesplitst van de onderliggende grond (bijv. planten die op een bepaalde
grond worden geplant, waarbij deze planten geen eigendom zijn van de grondeigenaar).
Gemeenschappelijke eigendom
Een onroerende zaak kan ook meerdere eigenaren hebben. Het wettelijk systeem van
gemeenschappelijke eigendom is gebaseerd op het feit dat ieder van de mede-eigenaren
een bepaald aandeel in de onroerende zaak houdt. Deze aandelen hoeven niet van dezelfde
, omvang te zijn, maar kunnen in onderlinge verhoudingen worden vastgesteld. Het enige
vereiste is dat ten minste twee partijen eigendom hebben van dezelfde zaak of hetzelfde
recht, ongeacht wat de verhoudingen van de aandelen zijn. Het is echter wel zo dat iedereen
gezamenlijk het eigendom behoudt, er is geen gedeelte aanwijsbaar is (je kan niet zeggen of
het rechter of linkerdeel van jou is, je bent gezamenlijk eigenaar van het gehele pand).
Erfdienstbaarheden en burenrecht
Erfdienstbaarheden zijn goederenrechtelijke rechten waarmee een onroerende zaak kan
worden bezwaard ten behoeve van een andere onroerende zaak(recht tot overpad of recht
tot het mogen hebben van kabels en leidingen in andermans perceel). Een erfdienstbaarheid
blijft bestaan bij overdracht voor zowel de eigenaar van het heersende erf als de eigenaar
van het dienende erf. Het uitgangspunt van de wet bij erfdienstbaarheid is dat de last van
een erfdienstbaarheid uitsluitend kan bestaan uit dulden of een niet-doen (een boom niet
planten, het dulden gebruik te maken van een pad). Er kan alleen sprake zijn van een ‘doen’
als het dienend erf (B) iets plaatst wat vereist is voor de uitoefening van de erfdienstbaarheid
(mag alleen op zijn erf parkeren als hij een parkeergarage laat plaatsen) of er onderhoud
verplicht wordt (onder voorwaarden dat iemand het onderhoudt).
In de algemeenheid verbeidt de wet een eigenaar om eigenaars van andere erven hinder toe
te brengen (geluids- stank- of rookoverlast). Ook kent de wet daarnaast nog specifieke
bepalingen. Zo mag een eigenaar niet binnen twee meter van de grens van een
naastgelegen huis (zonder toestemming) bomen, heggen, doorzichtige vensters of een
balkon hebben. Deze wettelijke regels worden samen het burenrecht genoemd. Bij het
burenrecht gaat het vooral om verbodsbepalingen, deze gelden alleen als er tot dusver geen
andere afspraken zijn gemaakt tussen de desbetreffende eigenaren.
§1.3 – Betrokken partijen bij de overdracht
Natuurlijke personen als verkoper of koper
Het uitgangspunt van de wet is dat alle natuurlijke personen rechtsgeldige rechtshandelingen
kunnen verrichten. Dit wordt handelingsbekwaamheid genoemd. Hierbij zijn een aantal
uitzonderingen. Zo mag een minderjarige alleen in uitzonderingsgevallen zelfstandig
ontastbare rechtshandelingen verrichten en worden anders vertegenwoordigd door hun
wettelijke vertegenwoordiger (meestal de ouder). Ook kunnen personen die onder curatele
zijn gesteld (faillissement), evenmin zelfstandig rechtshandelingen verrichten met betrekking
tot hun vermogen. Deze onder curatele gestelde wordt vertegenwoordigd door een curator.
Als laatste kan een echtgenoot zónder toestemming van de andere echtgenoot geen
overeenkomsten aangaan die strekken tot verveending, bezwaring on ingebruikgeving aan
derden van de echtelijke woning. Deze bepaling geldt ongeacht onder welke voorwaarden
het stel is getrouwd.
Rechtspersonen als verkoper of koper
Rechtspersonen worden bij hun handelen uiteindelijk altijd vertegenwoordigd door een of
meer natuurlijke personen. De rechtspersonen zijn altijd ingeschreven in het handelsregister
(KvK). Uit deze statuten blijkt ook wie de bestuurder van de rechtspersoon is. Bij de
vertegenwoordiging van een rechtspersoon is het bestuur steeds bevoegde rechtspersoon
naar buiten toe te vertegenwoordigen. Handelende bestuurders van een vereniging of
stichting zijn eveneens tot vertegenwoordiging bevoegd, indien dat uitdrukkelijk is bepaald in
de statuten. Voor bestuurders van een nv of bv geldt het tegenovergestelde: zij zijn steeds
ieder zelfstandig vertegenwoordigingsbevoegd, tenzij dit in de statuten anders is bepaald.
Voor alle rechtspersonen geldt dat het verkrijgen en vervreemden van onroerend goed nooit
in strijd mag zijn met het algemene statutaire doel van de rechtspersoon (een wijnkelder voor
een wijnproeverij kan, een golfbaan voor een wijnproeverij is minder geloofwaardig). Ook kan
een nv of bv het probleem hebben van nachgründung. Dit betreft de situatie dat door een
vennootschap binnen twee jaar in het handelsregister onroerend goed wordt verkregen, dat
één jaar voor de oprichting toebehoorde aan een oprichter dan wel een aandeelhouder.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper margriet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.