Endocrien stelsel = hormoonstelsel
o Communicatie tussen cellen, organen en weefsels
o Door chemische signaalstoffen (= hormonen)
o Op afstand en lokaal
o O.w.v. homeostase negatieve terugkoppeling
Homeostase
Streven naar intern evenwicht -> balans
Lichaam: behoud van relatief constant inwendig milieu
o Vb. hoeveelheid water, lichaamstemperatuur, zoutgehalte
Regulering homeostase
1) Receptor -> gevoelig voor verandering = prikkel of stimulus
feedback 2) Besturingscentrum of integratiecentrum
o Ontvangen + verwerken informatie receptor
3) Effector -> reactie op signaal besturingscentrum
Communicatie en coördinatie functies in het lichaam
Hormoonstelsel
o Chemische signaalstof -> hormonen
o Via bloedvatenstelsel
o Informatie aan specifieke doelcellen
o Actief zolang in circulatie:
Vrij opgelost (aantal min tot uren) -> korte reacties
Gebonden op transporteiwitten -> niet direct actief, voorraad voor enkele weken
Zenuwstelsel
o Chemische signaalstof -> neurotransmitters
o Specifieke berichten (prikkels) van ene naar ander plaats in lichaam (specifiek) -> axon
o Meestal kortere duur
o Snellere reacties
o Neuron = zenuwcel
o Axon = uitlopers
CAVE: endocriene cellen vs exocriene cellen
Endocriene cellen en weefsels
o = binnen
o Vormen hormoonstelsel
o Cellen die klierproducten (= hormonen) aan extracellulaire vloeistof afgeven
o Vb. cellen pancreas, schildklier, hypofyse,…
Exocriene cellen
o = buiten
o Geven klierproducten af aan oppervlak van dekweefsel/ buitenwereld
o Vb. enzymen spijsverteringstelsel, zweet, …
, Kenmerken hormonen
1. Coördinatie activiteiten van cellen, weefsels en organen gedurende langere tijd
2. Circuleren in bloed en binden aan receptoren of in doelcellen
3. Veranderen activiteiten van cellen door:
- doorlaatbaarheid van membraan te wijzigen
- activeren/remmen belangrijke enzymen
- activiteit van genen te wijzigen.
Structuur hormonen ( 3 groepen)
1) Aminozuurderivaten
Aminozuren -> bouwtenen eiwit
Epinefrine (= adrenaline) en norepinefrine (= noradrenaline)
o Toenemen hartactiviteit
o Stijging bloeddruk
o Stijging bloedsuikerspeigel
o Afgifte vetten door vetweefsel
Lichaam bereidt zich voor om snel te reageren/ te vluchten
Schildklierhormonen
2) Peptidehormonen
Ketens van aminozuren
Voorbeelden:
o ADH (antidiuretische hormoon)
o Oxytocine
o Prolactine
o Insuline
3) Steroïdhormonen en eicosanoiden (vetderivaten)
Steroïdhormonen: afgeleid van cholesterol
o Worden afgegeven door voortplantingsorganen en bijnieren
o Oplosbaar in water -> specifieke transporteiwitten
o Vb. testosteron, oestrogeen, …
Eicosanoiden : verbindingen op basis van vetzuren
o Coördinatie plaatselijke celactiviteit
o Invloed op enzyme processen in extracellulaire vloeistoffen (vb. bloedstolling)
Werkingsmechanisme hormonen
Receptoren:
a) Op plasmamembraan (PM)
Adrenaline, noradrenaline en peptide hormonen
o Niet in vet oplosbaar, kunnen niet door PM diffunderen
-> binden aan receptoren aan buitenkant van cel
Eicosanoiden
o In vet oplosbaar, diffusie door PM -> binden aan
receptoren binnenkant cel
b) Intracellulair
Steroïdhormonen
o Snelle diffusie door PM -> binden aan receptoren in
celkern of cytoplasma
Schildklierhormonen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jitseverachtert. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
