Week 1 Hoorcollege
Corona is een spannende tijd voor rechtssociologen
- Hoe ervaren mensen het recht? Waarom verzetten mensen zich actief tegen de overheid?
Verschillende functies van het recht
- Ordenende functie: sociale controle, regels creëren voorspelbaarheid van gedrag
o Maar wie ordent dan precies wie?
o Ons gedrag wordt ingeperkt, sociale controle is niet altijd goed
- Instrumentele functie: recht is middel om doel te bereiken
- Geschillenbeslechtingsfunctie: recht als middel om conflicten op te lossen
o Maar geschillenbeslechting is niet altijd de beste optie
o Mensen moeten de financiële middelen hebben, dit is niet altijd het geval
- Normatieve/expressieve functie: uitdrukking van waarden
Twee pilaren van de rechtssociologie: de productie van het recht en de werking van het recht
Drie inzichten:
- Recht is mensenwerk
- Recht en staat zijn niet onlosmakelijk met elkaar verbonden
- Invloed van het recht staat ter discussie
Wat is rechtssociologie?
- Extern vs. intern (juridisch) perspectief
- Een ruime opvatting van recht en regels: levend recht, regels vanuit gewoonte, religie en
sociale verbanden
- Recht van onderop
Sociale productie van het recht
- Politiek
- Economische en technologische ontwikkelingen
- Juridische professionals
- Rechtsopvattingen van burgers
Sociale werking van het recht- kent de burger het recht? En waarom zouden ze gehoorzamen?
- Een gefilterd rechtsbegrip
- De kracht van sociale verbanden
- Niet iedereen heeft gelijke kan sen op adequate toegang tot het recht
, Week 2 Hoorcollege
Relatie recht& maatschappij
- Durkheim: mechanische versus organische solidariteit
o Het is voor een samenleving van belang dat er een collectieve set van normen en
waarden is. Als dit niet het geval is, dan is sprake van anomie. Als je de persoon straft
die je niet nodig hebt voor collectief belang, dan kan je ze hard straffen.
Herstelrechtelijke sancties voor mensen die de maatschappij eigenlijk niet kan missen.
Dit is vaak het geval in moderne maatschappij door de arbeidsverdeling.
- Weber: ontwikkeling relatief autonoom juridisch veld
o Recht moet ervoor zorgen dat normen gestandaardiseerd worden
- Marx: onderscheid tussen elite en werkende klasse in kapitalistische maatschappij
o Recht ter ondersteuning van behoud van kapitalistische maatschappij
- Alle drie geven ze beeld weer wat het recht doet. Dit is de oorsprong van de theoretische bril
die we nu hanteren.
Vier modellen die wetgeving als machts-en powerstruggle illustreren
1. Synoptisch beleidsfasenmodel- top down, wetgever als centrum van de macht
2. Agendabouwtheorie- bottom up
- Politici hebben verborgen agenda, veel beslissingen worden al genomen voor het
echte wetsvoorstel
- Er is beperkte ruimte voor volksvertegenwoordiging
- Doet de bespreking in de Tweede Kamer er wel toe?
3. Bureaupolitiek model- verkokering
4. Rationaliteitenmodel- afweging tussen diverse belangen
Onderhandelend bestuur (combinatie van 1 t/m 4, focus op alles wat niet in de openbaarheid komt)
- Noodzaak, beleidsnetwerken, disciplinering door onderhandelen, delegaties en hun posities,
normatieve aspecten (er vallen steekjes), ontstaat er een gemeenschappelijk referentiekader
- Openbaarheid: onderhandelen vs. democratie
- Zwakke derden: wie zitten er niet aan tafel
- Primaat van de politiek: op het moment dat er conflicten zijn, zullen politieke belangen de
doorslag geven
- De wet als zinsbechoogelingstoestel: politieke belangen geven altijd doorslag bij conflict
tussen belangen, er is weinig ruimte voor visie van het volk
Casus terrorisme en veiligheid
- Voorzorgsmaatregelen kunnen leiden tot spanningen veiligheid vs. vrijheid
Twee visies op werking van wetgeving
- Instrumentalisme rechtsregels als gereedschap van de staat om het gedrag van burgers te
sturen en beleidsdoel te verwezenlijken
- Sociale werking sociale organisatie van de samenleving staat voorop- rechtspluralisme en
semi autonome sociale velden
CMO benadering verenigd beide benadering door de focus op context
CMO analyse
M=beleidstheorie, causale ketens veronderstelt door wetgever
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper floortjeambachtsheer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,39. Je zit daarna nergens aan vast.