IKZ OA Les 1 |: Anaal: Anatomie,
heelkunde en OZT
(anatomie)
1. De anatomie en fysiologie rond rectum en anus beschrijven
Anatomie:
Distale (verste gedeelte) van het anale kanaal is bekleed met huid
Proximale deel (dichtstbijzijnde deel van je romp) van je anale kanaal is bekleed met mucosa
(slijmvlies)
De grens tussen huid en mucosa wordt gemarkeerd door de linea dentata
Bij de anus zit plaveiselepitheel
Anale kanaal is 2 tot 4 cm lang.
Anus ligt craniaal van de linea plexus haemorrhoidalis (adervlecht)
De anale klieren monden uit in crypte linea
Fysiologie:
De inwendige kringspier bestaat uit gladde spiervezels die door het autonome zenuwstelsel
worden geïnnerveerd.
Als de wand van de endeldarm wordt opgerekt door feces, treedt er een reflectoire relaxatie
op van de inwendige kringspier. ontbreekt bij patiënten met de ziekte van Hirschsprung .
Sfincter interna/ inwendige kringspier: gladde spiervezels (onwillekeurig)
Water- en luchtdicht afsluiten van anus
Overdag continue contractie
Feces reflectoire relaxatie
Sfincter externa/uitwendige kringspier: dwarsgestreept spierweefsel (willekeurig)
Tegenhouden ontlasting
Onderdrukken aandrang
De kenmerken van de wand van het rectum en de anus zijn:
rijke vascularisatie
slijmvlies
zeer rekbaar.
De laatste maakt het rectum uitermate geschikt voor de opslag van feces. In feces bevinden
zich onverteerbare voedselresten en:
Water
Slijm
dode en veel levende bacteriën
afgestoten darmwandcellen
zouten
galkleurstoffen.
Bijzondere eigenschappen van het rectum
Het rectum is onderdeel van de dikke darm, maar er zijn belangrijke verschillen met het colon en
caecum. Enkele typische kenmerken van de dikke darm ontbreken:
geen taeniae, maar continu longitudinaal spierweefsel
geen haustra.
,Bochten van het rectum
Ter hoogte van S2-S3 gaat het colon sigmoïdeum over in het rectum. Het rectum is ongeveer 15-
16 cm. lang. Als je het rectum van de zijkant bekijkt, zie je 2 bochten. De bovenste bocht is de
flexura sacralis en volgt de vorm van het os sacrum. De onderste bocht is de flexura perineal
Rectum en anaal kanaal
In het rectum bevinden zich drie dwarsplooien, de plicae transversae recti. De middelste daarvan
ligt 6-7 cm. boven de anus en is nog net te palperen. Deze plica transversa wordt ook wel de
plooi van Kohlrausch genoemd.
Het dikke darm slijmvlies gaat bij de anus over in het epitheel van de huid (deze overgang wordt
linea anocutanea genoemd). Het deel van de anus boven de linea anocutanea is zeer gevoelig
voor pijn.
Ligging ten opzichte van peritoneum
Het rectum ligt in het bovenste deel retroperitoneaal, het onderste deel en de anus liggen
extraperitoneaal (buiten het buikvlies). Aan de ventrale zijde van het rectum slaat het
peritoneum parietale om naar de uterus en vormt zo de excavatio rectouterina, ook wel ruimte
van Douglas genoemd.
Continentie en defecatie.
Continentie zorgt ervoor dat het rectum gasdicht wordt afgesloten. Voor continentie zijn de
volgende factoren van belang:
werkende spieren (sfincters, m levator ani)
zenuw aansturing
intact corpus cavernosum recti.
Als het ampulla recti gevuld wordt, worden rekgevoelige sensoren in de wand geprikkeld. De m
sphincter ani internus ontspant dan. Deze sluitspier is een voortzetting van de gladde spierlaag
van de rectumwand welke doorloopt tot in de linea anocutanea, waar hij als een dikke rand te
voelen is. Bij het zindelijk worden heb je geleerd om sfincter ani externus en m levator ani aan te
spannen als de inwendige sluitspier ontspant. Dit ervaar je als ‘aandrang’ hebben. Als je de
uitwendige sluitspier ontspant volgt er defecatie.
, Belangrijk om te kennen: (de hoogte is ook belangrijk om te weten voor de klassificatie van de
hemoirride
Anal columns (morgagni) = kussentjes voor het ontstaan van hemoirride
Pectinate (dentate) line
Bij rectum prolops komt ook de spierwand van de anus naar buiten komt door hard
persen, obstipatie
Vezels van Treitz houden de kussentjes op hun plek
Bloedvoorziening
De arteriële bloedtoevoer van het rectum verloopt via 3 routes die hieronder zijn beschrijven:
a) a. mesenterica inferior rectalis superior rectum
b) a iliaca communis a iliaca interna a rectalis mediaà rectum wand
c) a iliaca communis a iliaca interna a pudenda a rectalis inferior anus en m spincter
ani externus
De venen vormen een plexus venosus rectalis. De veneuze afvoer verloopt via de volgende 3 route
a) v rectalis superior v mesenterica inferior v porta
b) v.rectalis media v iliaca media v iliaca communis v cava inferior
c) v rectalis inferior v pudenda v iliaca interna v iliaca communis v cava inferior
2. Uitleggen wat hemorroïden zijn en hoe deze worden vastgesteld
Hemorroïden
Een hemorroïd wordt gedefinieerd als een plaatselijk uitgezakte vene onder het slijmvlies van de
anus of terwijl omlaag zakkende anale zwellichaampjes. Deze venen maken deel uit van de
plexus haemorrhoidalis. Hemorroïden zijn het gevolg van drukverhogingen in het anale gebied,
bijvoorbeeld door te harde ontlasting (obstipatie) en veel persen. Deze hemorroïden (aambeien)
zijn dus omlaag zakkende anale zwellichamen, die altijd bedekt zijn met mucosa. Aambeien
geven vaak helderrood anaal bloedverlies, chronische jeuk en een constant gevoel van aandrang.
Dit komt voor bij circa 4% van de bevolking. Hemorroiden betekend letterlijk ‘kussentjes weefsel
gevuld met bloed’.
1 endeldarm
2 binnenste aderbundel
3 bekkenbodemspieren
4 buitenste aderbundel
5 buitenste sluitspier
6 binnenste sluitspier
7 aambei aan buitenzijde anus
8 aambei aan binnenzijde anus
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mgnursingstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.