Jurisprudentielijst Grondrechten
In dit document worden de volgende arresten samengevat:
- HR 22 januari 1988 (Maimonides-lyceum)
- HR 14 april 1989 (Harmonisatiewet)
- HR 2 februari 1990 (Goeree-Van Zijl)
- EHRM 24 april 1990 (Kruslin/Huvig/Frankrijk)
- EHRM 23 september 1994 (Jersild/Denemarken)
- EHRM 28 oktober 1998 (Osman/Verenigd Koninkrijk)
- EHRM 18 februari 1999 (Matthews/Verenigd Koninkrijk)
- Rechtbank ’s-Gravenhage 6 september 2000 (Recht op bestaanszekerheid)
- EHRM 4 mei 2001 (Kelly e.a./Verenigd Koninkrijk)
- CRvB 14 maart 2003 (Export uitkeringen)
- EHRM 30 november 2004 (Öneryildiz/Turkije)
- EHRM 11 januari 2007 (Salah Sheekh/Nederland)
- EHRM 30 juni 2008 (Gäfgen/Duitsland)
- ECSR 27 oktober 2009 (DCI/Nederland)
- Rechtbank Utrecht 6 april 2010 (Noodopvang uitgeprocedeerde asielzoeker)
- HvJEU26februari2013(ÅkerbergFransson)
- HvJEU26februari2013(Melloni)
- ABRvS15augustus2018(Pastafarisme)
- HvJEU6november2018(Bauer)
- Gerechtshof Den Haag 26 februari 2021 (Avondklok)
Thema 1
HR 14 april 1989 (Harmonisatiewet) (Kluwer Navigator: NJ 1989, 469,
ECLI:NL:HR:1989:AD5725)
Feiten: gaat over wet in formele zin (de wet). In het kader van bezuinigingen komt er een
maximale inschrijvingsduur van 6 jaar. De Harmonisatiewet zou zorgen voor een verhoging van
het collegegeld en het stopzetten van studiefinanciering na 6 jaar studeren. De wet taste dus de
rechtspositie van studenten aan en deed dat ook terugwerkend (ook studenten die in
1987/1988 ingeschreven stonden tellen de eerdere genoten onderwijsjaren mee voor de
maximale inschrijfduur. Met de oude wetgeving zouden die niet meetellen). Naar de rechter
gegaan.
Studenten zaten in hun maag met de wet in formele zin, maar die mag de rechter niet toetsen
aan de Grondwet. Studenten eisen dat de wetsbepaling niet toe te passen, omdat het in strijd
zou zijn met de rechtszekerheid volgens art. 43 Statuut.
Rechtsvraag: Vraag: mag de wet in formele zin worden getoetst aan het Statuut en de
fundamentele rechtsbeginselen? Een dergelijke toetsing betreft toch niet de Grondwet.
1
, Hoge Raad
‘In Nederland is de rechter verplicht zijn nationale wet te toetsen aan 'een ieder verbindende
bepalingen van verdragen en besluiten van volkenrechtelijke organisaties' (art. 94 Gr.w). Verder
moet de rechter lagere wetgeving toetsen aan hogere wetgeving, zij het met een uitzondering:
de rechter treedt niet in de beoordeling van de grondwettigheid van wetten-in-formele-zin (art.
120 Gr.w): toetsing van die wetten aan de Grondwet is niet toegestaan.’
Deze toetsing mag dus niet, i.v.m. machtenscheiding tussen rechter en wetgever. Artikel 120
Grondwet: ‘De rechter treedt niet in de beoordeling van de grondwettigheid van wetten [lees
wetten als wet in formele zin] (...).’ (De rechter moet de wet toepassen en toetst niet aan de
Grondwet) (ook mag de wet in formele zin niet getoetst worden aan rechtsbeginselen. Het
toetsingsverbod in artikel 120 Grondwet geldt niet alleen voor de grondwet, ook voor het
Statuut en fundamentele rechtsbeginselen).
Rechtsregel
Rechter mag de wet in formele zin niet toetsen aan de grondwet, het Statuten en
rechtsbeginselen.
ABRvS 15 augustus 2018 (Pastafarisme) (Rechtspraak.nl: ECLI:NL:RVS:2018:2715)
Feiten: mevrouw is volgeling van Pastafarisme (vliegende spaghettimonster). Als deel van haar
geloof draagt zij een vergiet op mijn hoofd. Dat is ter ere van het vliegend spaghettimonster en
voor haar een heilig object. Kan je iemand nog herkennen op een pasfoto, dan mag je een
religieus symbool dragen op je pasfoto. Mevrouw wilde het vergiet dragen op haar pasfoto. De
burgemeester heeft dit afgewezen.
Rechtsvraag: is het Pastafarisme een godsdienst?
Raad van State:
Uitleg van godsdienst en levensbeschouwing dient uitgelegd te worden in het licht van hoger
recht (art. 6 Grondwet jo art. 9 EVRM). Het volstaat dat sprake is van een voldoende nauw en
direct verband tussen die gedraging en de betreffende godsdienst of levensovertuiging. Is het
Pastafarisme een godsdienst en levensbeschouwing? Nee, want het Pastafarisme is geen
godsdienst, maar een parodie (spottend iets). Het voldoet niet aan de in jurisprudentie
geformuleerde randvoorwaarden om als godsdienst en levensbeschouwing te gelden. Dus kon
zij geen beroep doen op het grondrecht uiting van godsdienst en mocht het vergiet niet dragen
op haar pasfoto.
ECSR 27 oktober 2009 (DCI/Nederland) (Hudoc: Complaint no. 47/2008)
Feiten:
De Nederlandse wetgeving en de uitvoering daarvan bieden (uitgeprocedeerde) minderjarige
illegalen geen volledige garanties tegen dakloosheid. De huisvesting van minderjarige illegalen
in Nederland is niet goed geregeld en zelfs strijdig met de rechten van de mens. In te veel
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SerenaD. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,29. Je zit daarna nergens aan vast.
