Waarom is overheidsingrijpen in de economie nodig?
Uitkomsten prijsmechanisme zijn niet per definitie maatschappelijk aanvaardbaar
Overheidsingrijpen in de economie kent 3 doelstellingen:
1. Samenstelling productie (allocatie)
2. Redelijke inkomensverdeling
3. Streven naar evenwichtige ontwikkeling (stabilisatie
De overheid is onmisbaar voor collectieve goederen
non-rivaliteit
non-exclusiviteit
De overheid bemoeit zich ook met private goederen
Onevenredig hoge uitvoeringskosten
Paternalisme
Externe effecten (positief en negatief)
Schaaleffecten en monopolies
Onverzekerbare risico’s
Verdelingseffecten
Overheidsingrijpen: voorzichtigheid geboden
o Visies en belangen kunnen uiteen lopen
o Kosten – baten afweging is lastig
o Overheid kent geen concurrentiedruk
o Algemene beginselen behoorlijk bestuur
o Europa: regelgeving en beleidsconcurrentie
Hoofdstuk 2 Overheid en economie
Hoe ziet de overheid er uit?
o Uitgavenquote: 48% van de Nederlandse economie
o Overheidsbedrijven
o Belastinguitgaven
o Regelgeving
o Overheidsproductie
, De overheidsbalans: uitgaven en ontvangsten
Uitgaven kunnen worden onderverdeeld naar:
bestemming
economische categorie
bestuurslaag
Ontvangsten bestaan uit:
belastingen
niet-belastingontvangsten
premies voor sociale verzekeringen
Overheidsfinanciën: saldo’s en schulden
Financieringssaldo
Vorderingensaldo: EMU-saldo
Feitelijk en structureel saldo
Overheidsschuld
Staatsbalans
Verklaringen groei en krimp: Analyse van Kessler
Groei en Krimp
Wet van Wagner: relatieve groei collectieve uitgaven.
Plateautheorie: na crises collectieve uitgaven op hoger niveau (structureel).
Ziekte van Beaumol: productiviteit collectieve sector blijft achter bij
loonontwikkeling.
Public choice: uitgaven stijgen door budgetmaximalisatie politici.
Vliegwiel ‘Kessler’: Aanzwengelen collectieve uitgaven door expansie collectieve
sector.
Hoofdstuk 3, 4 en 5
Financiële verhouding tussen bestuurslagen
Hoe moeten overheidstaken worden verdeeld over de overheden?
Subsidiariteitsbeginsel
Wat betekent dit voor de drie functies van de overheid?
Stabilisatiefunctie wordt uitgevoerd door centrale overheid
Verdelingsfunctie ook grotendeels
Allocatiefunctie is de belangrijkste functie voor gemeentes
Oplossingen schaalproblemen:
Inwoners van andere gemeentes betalen voor gebruik
Horizontale of verticale compensatie
Afwijkende gebiedsindelingen (politie, vervoer)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sannepd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.