Staatsrecht: regels over de organisatie van de overheid en fundamentele normen over de
verhouding met de overheid
Functies van het staatsrecht:
- Constitueren: een rechterlijke macht creëren
art 24 Gw en 84.1 RO
- Attribueren: een bevoegdheid toekennen --> rechters spreken recht
art. 113 lid 1 Gw
- Attributie: het toedienen van een bepaalde taak
- Delegatie: doorgeven van een bepaalde taak --> kan alleen als je de taak al hebt
- Reguleren: regels toevoegen waaraan ze zich moeten houden
art 57 lid 1 Gw en art 7 lid 1 Gw
Wat heeft een rechtsstaat: 4 belangrijkste elementen
1. Legaliteit: grondslag in Gw
2. Machtenscheiding: degene die de wetten maakt, voert het niet uit etc.
3. Grondrechten
4. Rechtsbescherming: onafhankelijke en onpartijdige rechters
Wanneer ben je een staat:
1. Territoir: een stuk grond met duidelijke grenzen
2. Natie: gemeenschap die een eenheid vormt
3. Interne soevereiniteit: oefen gezag uit
4. Externe soevereiniteit: andere staten vallen niet zomaar binnen
Micro states: kleine stukken grond tussen landen in
Fragile states: staten zonder effectief gezag
Macht: feitelijk --> de mogelijkheid om anderen te dwingen
Gezag: gelegitimeerd --> macht die wordt geaccepteerd door degenen over wie het wordt
uitgeoefend
Hoe krijg je burgers zo ver?
1. Traditie: het was altijd al zo
2. Charisma: de koning, minister-president of burgemeester
3. ‘het werkt’
Rechtsstaat en democratie zorgen voor minimale machtsuitoefening, waardoor maximaal gezag
ontstaat. Burgers kunnen zelf kiezen wie de macht heeft. Vroeger maakten vorsten machtige
schilderijen, hoge status, dominant, bepalen alles zelf etc. – nu gewoon een foto van aan het bureau,
wat zorgt voor meer gezag, onpersoonlijk, toepassen van procedure.
, Hoorcolleges beginselen
Materiele constitutie: hoe de macht wettelijk is geregeld
Formele constitutie: hoe het echt in een land geregeld is
- In Nederland: materieel staat er dat de koning iedereen aanstelt en alles bepaalt, in de
praktijk (formeel) niet het geval
Trias politica:
1. scheiding in functies wetgeven, besturen en rechtspreken
2. scheiding in instituties wetgever, bestuur rechterlijke macht
- in Nederland is nu een kleine overlap tussen deze instituties, in Amerika niet
3. scheiding in personen Kamerleden, ministers, rechters
- dubbelfuncties worden steeds meer vermeden
Je moet mensen met betrouwbare motieven de kans geven om het recht te trekken. Mensen die iets kunnen
winnen moeten je elkaar laten controleren.
De beginselen van week 1:
1. Een staat heeft gezag, de maffia heeft macht
2. De mooie Grondwet is nog geen goede constitutie
3. Democratische rechtsstaat: maximaal gezag met minimale macht
4. Goede motieven zijn mooi, slechte motieven zijn betrouwbaar
Hoorcollege 2
22 september
Democratische rechtsstaat
- Door verkiezingen van de regering
- Vertegenwoordigend orgaan
- Direct zelf beslissingen nemen
Voorwaarden
1. Invloed: actief en passief kiesrecht in vrije en geheime verkiezingen
2. Deliberatie: grondrechten
3. Inclusie: gelijke rechten voor iedereen
4. Transparantie: openbaarheid van informatie en transparantie (110 Gw)
Regeervormen
- Parlementair stelsel
Het volk heeft via kiesrecht invloed op de
volksvertegenwoordiging (parlement)
Ministeriële verantwoordelijkheid: art 42 ‘de koning is
onschendbaar de ministers zijn verantwoordelijk’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paddyy. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.